آزمایش آمنیوسنتز یا کشیدن آب کیسه آب، یکی از مراحل مهم در مراقبت از بارداری است که در طول آن، نمونه‌ای از مایع آمنیوتیک (که به طور معمول به عنوان “آب” شناخته می‌شود) از داخل کیسه آمنیوتیک جمع‌آوری و بررسی می‌شود. این آزمایش برای تشخیص بیماری‌هایی که ممکن است برای جنین خطرناک باشند، انجام می‌شود.
در طول بارداری، جنین در داخل کیسه آمنیوتیک درون رحم قرار دارد که این کیسه مایعی برای حمایت و رشد جنین ایجاد می‌کند. در طول زمان بارداری، این مایع به طور طبیعی تولید و تخلیه می‌شود، اما ممکن است در برخی موارد، وجود بیماری‌های خطرناک در جنین باعث شود که تغییراتی در این مایع ایجاد شود. در این موارد، آزمایش امینیوسنتز به عنوان یک آبزار تشخیصی مفید در تعیین سلامت جنین و پیشگیری از بیماری‌های خطرناک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آزمایش آمنیوسنتز یا کشیدن آب کیسه آب چیست؟
آزمایش امینیوسنتز یا کشیدن آب کیسه آب، یکی از مراحل مهم در مراقبت از بارداری است که در طول آن، نمونه‌ای از مایع آمنیوتیک (که به طور معمول به عنوان “آب” شناخته می‌شود) از داخل کیسه آمنیوتیک جمع‌آوری و بررسی می‌شود. این آزمایش برای تشخیص بیماری‌هایی که ممکن است برای جنین خطرناک باشند، انجام می‌شود.
در طول بارداری، جنین در داخل کیسه آمنیوتیک درون رحم قرار دارد که این کیسه مایعی برای حمایت و رشد جنین ایجاد می‌کند. در طول زمان بارداری، این مایع به طور طبیعی تولید و تخلیه می‌شود، اما ممکن است در برخی موارد، وجود بیماری‌های خطرناک در جنین باعث شود که تغییراتی در این مایع ایجاد شود. در این موارد، آزمایش امینیوسنتز به عنوان یک آبزار تشخیصی مفید در تعیین سلامت جنین و پیشگیری از بیماری‌های خطرناک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به طور کلی، در این آزمایش، یک سوزن را به کیسه آمنیوتیک از طریق شکم بارداری می‌زنند تا نمونه‌ای از مایع آمنیوتیک جمع‌آوری شود. این نمونه سپس برای تست و بررسی به آزمایشگاه ارسال می‌شود. با توجه به نتایج آزمایش، پزشکان می‌توانند به شیوه‌های مختلفی برای حفاظت از جنین و تشخیص و درمان بیماری‌ها روی بیاورند.
زمان انجام کشیدن آب کیسه آب
آمنیوسنتز یا کشیدن آب کیسه آب می‌تواند در هر هفته ای از بارداری انجام شود، اما معمولاً در هفته‌های ۱۶ تا ۲۰ انجام می‌شود. برای تعیین زمان دقیق آمنیوسنتز، پزشک شما باید شرایط شما و جنین را مورد بررسی قرار دهد و توصیه‌هایی را ارائه کند.
در برخی موارد، آمنیوسنتز ممکن است در هفته‌های قبلتر یا بعدتر از هفته ۲۰ انجام شود. برای مثال، اگر پزشک مشکوک به وجود مشکلات جنینی باشد، ممکن است آمنیوسنتز در هفته‌های زودتر انجام شود. اما اگر بارداری بدون مشکل باشد، آمنیوسنتز معمولاً در هفته‌های بعدتر از هفته ۲۰ انجام می‌شود.
علاوه بر این، در برخی موارد، آمنیوسنتز ممکن است در هفته‌های بسیار زودتر از هفته ۱۶ انجام شود. به عنوان مثال، اگر بارداری دوقلو باشد و یکی از نوزادها مشکل داشته باشد، آمنیوسنتز ممکن است در هفته‌های زودتر از هفته ۱۶ انجام شود.
به طور کلی، تعیین زمان دقیق آمنیوسنتز بستگی به شرایط پزشکی و نیازهای بارداری دارد و پزشک شما بهترین توصیه را برای شما خواهد داشت.
درچه مواردی انجام آمنیوسنتز توصیه می شود؟
آمنیوسنتز یا کشیدن آب کیسه آب یکی از تست‌های پرکاربرد در دوران بارداری است که به دلایل مختلفی از جمله ارزیابی سلامت جنین، تشخیص برخی بیماری‌های ژنتیکی و تعیین سن بارداری انجام می‌شود. در زیر به برخی از مواردی که پزشک ممکن است انجام آمنیوسنتز را توصیه کند، اشاره می‌کنم:
تشخیص بیماری‌های ژنتیکی: آمنیوسنتز می‌تواند برای تشخیص بیماری‌های ژنتیکی مانند سندرم داون، سندرم ادواردز و سایر بیماری‌های کروموزومیک کاربرد داشته باشد.
ارزیابی سلامت جنین: آمنیوسنتز می‌تواند برای ارزیابی سلامت جنین در صورت وجود علائم نامطلوب مانند نشانه‌های ناهنجاری رشد جنین، نواقص قلبی و عدم رشد درون رحمی به کار گرفته شود.
تعیین سن بارداری: با انجام آمنیوسنتز، سن بارداری بر اساس مقدار هورمون آلفا فتوپروتئین در نمونه‌ی مایع آمنیوتیک (مایع کیسه‌ی آب) تعیین می‌شود.
تشخیص عفونت: در برخی موارد، آمنیوسنتز ممکن است برای تشخیص عفونت در کیسه آب مورد استفاده قرار گیرد.
توصیه می‌شود که در صورت نیاز به انجام آمنیوسنتز، با پزشک خود مشورت کنید و در مورد مواردی که می‌تواند برای شما مفید باشد صحبت کنید.
نحوه مراجل انجام آزمایش آمنیوسنتز
آمنیوسنتز یک فرآیند پزشکی است که در آن مایع آمنیوتیک (مایع کیسه‌ی آب) که جنین را احاطه کرده است، از طریق یک سوزن به داخل شکم مادر وارد می‌شود و نمونه‌ای از این مایع جمع‌آوری می‌شود.
زمان و مراحل انجام آمنیوسنتز به شرح زیر است:
۱.تعیین تاریخ بارداری: برای تعیین تاریخ بارداری، از روش‌های مختلفی مانند سونوگرافی و سندرم تست استفاده می‌شود.
۲. تعیین موعد آمنیوسنتز: پزشک، موعد آمنیوسنتز را بر اساس نیازهای بارداری و معاینه‌ی قبلی تعیین می‌کند.
۳. آماده‌سازی بیمار: در روز انجام آمنیوسنتز، بیمار باید به صورت تهویه شده و بازو و پاهایش به شکل صحیح دراز کشیده شود.
۴. بررسی با سونوگرافی: قبل از آمنیوسنتز، پزشک با استفاده از سونوگرافی، موقعیت جنین و مکان مناسب برای وارد کردن سوزن را بررسی می‌کند.
۵. استفاده از مواد ضدعفونی کننده: برای کاهش خطر عفونت، پزشک با استفاده از مواد ضدعفونی کننده محل ورود سوزن را ضدعفونی می‌کند.
۶. وارد کردن سوزن: پس از بررسی با سونوگرافی و ضدعفونی کردن محل ورود سوزن، پزشک با استفاده از یک سوزن باریک، به مایع آمنیوتیک درون کیسه آب دسترسی پیدا می‌کند و نمونه‌ای از آن را جمع‌آوری می‌کند.
۷. انتهای فرآیند: پس از جمع‌آوری نمونه از مایع آمنیوتیک، سوزن برداشته می‌شود و محل ورود سوزن با یک باند چسبنده بسته می‌شود. سپس بیمار باید برای چند ساعت به استراحت بپردازد تا خطر عفونت کاهش یآبد. نمونه جمع‌آوری شده به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا تحلیل شود و اطلاعاتی درباره سلامت جنین و بارداری به دست آید. در صورتی که در طول فرآیند آمنیوسنتز علائم نامطلوبی مانند درد، خونریزی، تب و… به وجود آید، باید به سرعت به پزشک مراجعه شود.
نکات مهم قبل از انجام آمنیوسنتز:
قبل از انجام آمنیوسنتز، باید به نکات مهمی توجه شود:
– برای انجام آمنیوسنتز، باید حتماً به دکتر مربوطه مراجعه کرده و به مشاوره‌ی پزشک خود گوش کرد.
– باید مطمئن شد که بیمار به دقت تمامی نکات و موارد مورد نیاز را درک کرده است.
– قبل از آمنیوسنتز، باید از تمامی ریسک‌های مربوط به این آزمایش مطلع شوید.
– برای جلوگیری از عفونت، باید به دقت تمامی دستورات پزشک در مورد محل ورود سوزن و استفاده از مواد ضدعفونی کننده را رعایت کنید.
– قبل از آمنیوسنتز، باید به توصیه‌ی پزشک درباره‌ی استفاده از داروها و مکمل‌ها توجه کنید.
– اگر قبلاً علائمی مثل خونریزی، درد شدید در شکم، تب و … داشتید، به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورتی که دچار علائمی مانند تب، درد شدید، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ، تغییر رنگ پوست و مشکلات تنفسی شدید شدید، باید به صورت فوری به پزشک مراجعه کنید.
بعد از آمنیوسنتز چه اتفاقی می‌‌افتد؟
بعد از آمنیوسنتز، نمونه‌ی جمع‌آوری شده از مایع آمنیوتیک برای بررسی‌های آزمایشگاهی به محلول آنالیز فرستاده می‌شود. نتایج این آزمایش‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا وضعیت جنین و سلامتی مادر را بررسی کند. همچنین، در صورتی که بیش از چند هفته‌ی دیگر تولد بچه قرار باشد، می‌توان با تحلیل مایع آمنیوتیک، میزان پلی‌آمندون (یک پروتئین موجود در مایع آمنیوتیک) را اندازه گیری کرده و بررسی کرد که آیا جنین آماده‌ی تولد است یا خیر. در صورتی که سلامت جنین در خطر باشد، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد زایمان زودتر انجام شود. در نهایت، باید به یاد داشت که پس از آمنیوسنتز، باید استراحت کافی داشته باشید و به دستور پزشک عمل کنید. همچنین باید به در صورت بروز هر نوع علائم غیرمعمول از جمله خونریزی، درد شدید در شکم و تب توجه کنید و به سرعت به پزشک خود مراجعه کنید.
آیا آمنیوسنتز برای کودک خطرناک است؟
آمنیوسنتز یک فرایند تشخیصی است که در برخی موارد به دلیل نیاز به تشخیص دقیق بیماری‌های جنینی انجام می‌شود. در این روش، پزشک با استفاده از یک سوزن نازل به شکم مادر نفوذ کرده و نمونه ای از مایع آمنیوتیک دریافت می کند تا در آزمایشگاه برای بررسی و تشخیص دقیق بیماری های جنینی مورد استفاده قرار گیرد.
همانطور که هم می‌دانید، هر فرایند پزشکی و دارویی احتمال وجود عوارض و خطراتی را دارد. با این حال، آمنیوسنتز یک فرایند با خطرات کمتر است و در اکثر موارد برای مادر و جنین ایمن است.
بعضی از عوارض نادر ولی جدی آمینوسنتز شامل عفونت، خونریزی و ضربه به جنین می‌باشد. اگرچه این عوارض به صورت نادر رخ می‌دهند، اما باید به دقت بررسی شوند. در صورتی که مادر در حالت بارداری بیماری خاصی مانند سکته قلبی، عفونت شدید یا فشار خون بالا دارد، بهتر است آمنیوسنتز انجام نشود.
با این حال، برای تصمیم گیری درباره انجام یا عدم انجام آمینوسنتز، بهتر است با پزشک خود صحبت کرده و در مورد مزایا و معایب آن برای شما و جنینتان صحبت کنید
درباره پژوهش هایی که در رابطه با آزمایش آمنیوسنتز
آزمایش آمنیوسنتز یکی از روش‌های تشخیصی قبل از تولد می‌باشد که در طول سالیان طولانی، تحقیقات بسیاری بر روی آن انجام شده است. در زیر به برخی از این تحقیقات اشاره می‌شود:
– یکی از تحقیقات مهم درباره آمینوسنتز، بررسی ارتباط بین آن و خطر بروز عفونت در مادر و جنین بوده است. در یک تحقیق انجام شده در سال ۲۰۱۷، نتایج حاکی از این بود که درصد عفونت‌ها بعد از انجام آمینوسنتز نسبتاً کم بوده و در حدود ۰.۱% به شمار می‌رود. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که میزان عفونت بعد از انجام آمنیوسنتز با وجود استفاده از مواد ضدعفونی کننده و رعایت بهداشت بسیار کم است.
– یکی دیگر از تحقیقات مهم در ارتباط با آمینوسنتز، بررسی ارتباط بین این آزمایش و خطر بروز نارسایی جنینی و مرگ نوزاد در رحم مادر بوده است. در یک تحقیق انجام شده در سال ۲۰۱۸، نتایج نشان داد که بین انجام آمینوسنتز و خطر بروز نارسایی جنینی و مرگ نوزاد در رحم مادر هیچ ارتباطی بین این مشکل و آمنیوسنتز پییدا نشد.
– یکی از موضوعات مورد بحث در ارتباط با آمنیوسنتز، تاثیر آن بر روی میزان کنترل و تغییر جنسیت جنین است. در یک تحقیق انجام شده در سال ۲۰۲۰، نتایج حاکی از این بود که آمینوسنتز هیچ تاثیری بر روی کنترل و تغییر جنسیت نیز ندازد.
– در یک تحقیق دیگر نیز نتایج حاکی از این بود که انجام آمینوسنتز بر روی بارداری‌های دوقلو، می‌تواند به عنوان یک آبزار مفید در پیش‌بینی و تشخیص مشکلات جنینی مورد استفاده قرار گیرد.
در کل، آمینوسنتز یک آزمایش مهم و مفید در تشخیص بیماری‌های ژنتیکی و اختلالات دیگر قبل از تولد می‌باشد. با توجه به تحقیقات صورت گرفته، میزان خطرات پیشنهاد شده برای این آزمایش نبسیارکم می‌باشد. با این حال، همیشه بهتر است با پزشک خود درباره مزایا و معایب این آزمایش و هرگونه سوال یا نگرانی مطرح شده، مشورت کنید.
مشکلاتی که بعد از ازمایش امنیوسنتز برای زن باردار امکان دارد رخ دهد؟
پس از انجام آزمایش امینوسنتز، ممکن است برخی مشکلات برای زن باردار پیش آید. بعضی از این مشکلات شامل موارد زیر می‌شوند:
خونریزی: پس از انجام آمینوسنتز، ممکن است خونریزی رخ دهد. برای کاهش خطر خونریزی، پزشک معمولاً توصیه می‌کند که زن باردار بعد از آزمایش، استراحت کامل داشته باشد.
عفونت: آمینوسنتز ممکن است باعث ورود باکتری‌ها به داخل رحم شود و باعث عفونت شود. برای پیشگیری از عفونت، پزشک معمولاً قبل و بعد از آزمایش از مواد ضدعفونی کننده استفاده می‌کند.
تنگی نفس و آریتمی قلبی: در صورتی که پس از انجام آمینوسنتز تنگی نفس، درد قفسه سینه یا آریتمی قلبی احساس شود، باید به سرعت به پزشک مراجعه شود.
نفوذ مایع آمنیوتیک: آمینوسنتز ممکن است باعث نفوذ مایع آمنیوتیک از رحم به بیرون شود که در موارد نادر ممکن است باعث تهدید حیاتی برای جنین شود.
لازم به ذکر است که برای کاهش خطر این مشکلات، آمینوسنتز تنها در مواردی انجام می‌شود که نیاز برای تشخیص بیماری‌های جنینی وجود دارد و پزشک متخصص پس از ارزیابی دقیق و شنیدن توصیه‌های لازم، تصمیم می‌گیرد که آیا انجام آمینوسنتز لازم است یا خیر.
خلاصه‌ای از مطلب
با توجه به مطالبی که در این مقاله گفته شده، می‌توان گفت که آزمایش آمینوسنتز یکی از روش‌های تشخیصی قبل از تولد است که به منظور تشخیص بیماری‌ها و نقص‌های جنینی انجام می‌شود. این آزمایش همراه با مزایا و معایبی است که باید قبل از تصمیم‌گیری درباره انجام آن، به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
همچنین تحقیقات انجام شده در این زمینه ثابت می‌کند که آمینوسنتز به عنوان یکی از روش‌های تشخیصی قبل از تولد، در بسیاری از موارد مفید و ضروری وکم خطر است. با این حال، این آزمایش دارای مشکلات و عوارضی نیز است که نباید نادیده گرفته شود. برای کاهش خطرات بعد از آمینوسنتز، استفاده از مراقبت‌های بهداشتی و مصرف آنتی‌بیوتیک بعد از این آزمایش توصیه می‌شود.
مزایای آزمایش آمینوسنتز شامل تشخیص دقیق بیماری‌های ژنتیکی و نقص‌های جنینی، اطمینان از سلامت جنین، برنامه‌ریزی مناسب برای مراقبت و درمان پس از تولد و افزایش اطلاعات درباره ژنتیک خانواده است.
معایب آزمایش آمینوسنتز شامل خطر آبتلا به عفونت و نارسایی جنینی، افزایش خطر سقط جنین، بروز خونریزی و درد در محل آمینوسنتز، عدم تشخیص بعضی از نقص‌های جنینی و تاثیر منفی بر روی رشد و تغذیه جنین می‌باشد.