زندگی با سندرم روده تحریکپذیر یا IBS میتواند چالش برانگیز باشد. علائم IBS، مانند درد معده، اسهال، گاز و نفخ اغلب در زندگی فرد اختلال ایجاد میکند. اما خبر خوب این است که IBS قابل کنترل است. اگر چه هیچ درمانی برای این عارضه وجود ندارد، اما میتوانید علائم را از طریق تغییر رژیم غذایی و شیوه زندگی بهبود بخشید. اگر شخص مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر مشکلات معده دارد که از بین نمیروند، باید با پزشک مشورت کند. بیمار و پزشک میتواند یک طرح درمان برای IBS پیدا کنند ممکن است برای کنترل علائم سندرم روده تحریکپذیر به متخصص گوارش و تغذیه و همچنین یک روانشناس نیاز باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این سندرم با پینو بیبی همراه باشید.
سندرم روده تحریک پذیر (IBS) چیست؟
سندرم روده تحریک پذیر یا IBS، گروهی از علائم است که بر سیستم گوارش تأثیر میگذارد. این یک اختلال گوارشی شایع، طولانی مدت و ناراحت کننده است. افراد مبتلا به IBS دچار گاز بیش از حد، درد شکم و گرفتگی شکم میشوند. این مشکلات باعث میشود دستگاه گوارش آنها بسیار حساس شود.
تصور میشود که IBS از هر ۵ نفر یک نفر را در مقطعی از زندگی تحت تأثیر قرار میدهد و معمولاً برای اولین بار زمانی که یک فرد بین ۲۰ تا ۳۰ سال سن دارد ایجاد میشود. زنان حدود دو برابر مردان مبتلا میشوند. اگر فکر میکنید ممکن است IBS داشته باشید، با پزشک عمومی خود مشورت کنید.
علت دقیق IBS ناشناخته است. با این حال، برخی از افراد مبتلا به IBS ممکن است متوجه شوند که علائم آنها با ایجاد برخی تغییرات رژیم غذایی بهبود مییابد.
اختلال عملکردی دستگاه گوارش چیست؟
IBS نوعی اختلال عملکردی دستگاه گوارش (GI) است. این شرایط که اختلالات تعامل روده و مغز نیز نامیده میشود، با مشکلاتی در نحوه عملکرد روده و مغز شما در کنار هم مرتبط است. این مشکلات باعث میشود دستگاه گوارش شما بسیار حساس شود. این اختلالات همچنین نحوه انقباض عضلات روده شما را تغییر میدهند. نتیجه آن درد شکم، اسهال و یبوست است.
انواع مختلف سندرم روده تحریکپذیر (IBS)
محققان IBS را بر اساس نوع مشکلات حرکت روده دستهبندی میکنند. نوع IBS میتواند بر انتخاب شیوه درمان تأثیر بگذارد. برخی داروها فقط برای انواع خاصی از IBS اثر میگذارند.
نشانگان روده تحریکپذیر چگونه بر بدن تأثیر میگذارد؟
در افراد مبتلا به IBS، عضله روده بزرگ بیشتر از افراد بدون این عارضه منقبض میشود. این انقباضات باعث گرفتگی و درد در ناحیه شکم میشود. افراد مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر نیز تحمل درد کمتری دارند. تحقیقات همچنین نشان داده است که افراد مبتلا به IBS ممکن است باکتریهای اضافی در دستگاه گوارش داشته باشند که بروز این علائم را تشدید کنند.
نامهای دیگری برای IBS چیست؟
ممکن است این نامها را برای سندرم روده تحریکپذیر (IBS) بشنوید:
- روده تحریکپذیر
- روده بزرگ تحریکپذیر
- کولون اسپاستیک
- معده عصبی، زیرا علائم اغلب زمانی رخ میدهد که شما احساس استرس عاطفی، تنش و اضطراب میکنید.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به IBS هستند؟
این عارضه اغلب در افرادی که در اواخر نوجوانی تا اوایل ۴۰ سالگی هستند رخ میدهد. زنان میتوانند دو برابر بیشتر از مردان به IBS مبتلا شوند. IBS ممکن است برای چندین عضو خانواده اتفاق بیفتد.
اگر موارد زیر را داشته باشید ممکن است در معرض خطر بیشتری باشید:
- سابقه خانوادگی IBS
- استرس عاطفی، تنش یا اضطراب
- عدم تحمل غذایی
- سابقه سوء استفاده فیزیکی یا جنسی
- عفونت شدید دستگاه گوارش
اغلب، افراد مبتلا به IBS در برخی روزها حرکات روده طبیعی و در روزهای دیگر حرکات غیرطبیعی دارند. نوع IBS به حرکات غیر طبیعی رودهای که تجربه میشود، بستگی دارد:
- IBS با یبوست (IBS-C): بیشتر مدفوع سفت و تودهای است.
- IBS همراه با اسهال (IBS-D): بیشتر مدفوع شل و آبکی است.
- IBS با عادات مدفوع مختلط (IBS-M): در یک روز هم حرکات روده سخت و تودهای وجود دارد و هم حرکات شل و آبکی.
چه چیزی باعث تحریک IBS میشود؟
افراد مبتلا به IBS، ممکن است متوجه شده باشند که برخی از مواد باعث ایجاد علائم سندرم روده تحریکپذیر میشوند. محرکهای رایج شامل برخی غذاها و داروها است. استرس عاطفی نیز میتواند محرک باشد. برخی از محققان پیشنهاد میکنند که IBS پاسخ روده به استرسهای زندگی است.
علل سندرم روده تحریکپذیر IBS چیست؟
محققان دقیقاً نمیدانند چه چیزی باعث IBS میشود. آنها فکر میکنند ترکیبی از عوامل میتواند منجر به IBS شود، از جمله:
- اختلال حرکت (Dysmotility): مشکلات مربوط به نحوه انقباض عضلات دستگاه گوارش و حرکت غذا از طریق دستگاه گوارش
- حساسیت احشایی: اعصاب فوق حساس در دستگاه گوارش
- اختلال عملکرد مغز و روده: ارتباط نادرست بین اعصاب مغز و روده
علائم نشانگان روده تحریکپذیر (IBS)
علائم IBS عبارت هستند از:
- درد یا گرفتگی شکم، معمولاً در نیمه تحتانی شکم
- نفخ، گاز اضافی
- حرکات رودهای که سفت و یا شلتر از حد معمول است.
- اسهال، یبوست یا متناوب بین این دو.
- مخاط در مدفوع (ممکن است سفید به نظر برسد).
- دفع ناموفق مدفوع (نیاز به رفتن به توالت اما ناتوانی در دفع)
علائم میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و گاهی اوقات در زمانهای که فرد استرس دارد و یا پس از خوردن غذاهای خاص این مشکلات بدتر میشود. زنان مبتلا به IBS ممکن است متوجه شوند که علائم در طول قاعدگی شعلهور میشود. این علائم اغلب بارها و بارها اتفاق میافتد، که میتواند باعث استرس یا ناراحتی شود. همانطور که روشهای مدیریت کنترلسدرم روده تحریک پذیر IBS را یاد میگیرید، از نظر جسمی و ذهنی احساس بهتری خواهید داشت.
چگونه سندرم روده تحریک پذیر IBS تشخیص داده میشود؟
اگر فرد علائم گوارشی ناراحت کنندهای دارد، باید به پزشک مراجعه کند. اولین قدم در تشخیص سندرم روده تحریک پذیر IBS، بررسی سوابق پزشکی و معاینه فیزیکی است. پزشک در مورد علائم از بیمار سوالاتی میپرسد:
- آیا درد هنگام اجابت مزاج رخ میدهد؟
- آیا متوجه تغییری در تعداد دفعات دفع مدفوع شده است؟
- آیا تغییری در ظاهر مدفوع ایجاد شده است؟
- هر چند وقت یکبار علائم بروز پیدا میکند؟
- علائم از چه زمانی شروع شدهاند؟
- در زمان بروز درد و مشکل چه داروهایی مصرف میشود؟
- آیا اخیراً فرد بیمار بوده است یا رویداد استرسزای در زندگی خود داشته است؟
بسته به علائم، ممکن است برای تایید تشخیص به آزمایشهای دیگری نیاز باشد. آزمایش خون، نمونه مدفوع و اشعه ایکس میتواند به رد احتمال سایر بیماریهایی که شبیه IBS هستند کمک کند.
آیا نیاز به کولونوسکوپی است؟
بسته به علائم، سابقه پزشکی و سایر عوامل، پزشک ممکن است یک سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی انعطافپذیر را برای بررسی دقیقتر روده بزرگ توصیه کند. این دو روش سرپایی مشابه هستند. تفاوت این است که سیگموئیدوسکوپی فقط نیمه پایینی کولون را بررسی میکند. کولونوسکوپی کل کولون را بررسی میکند.
سیگموئیدوسکوپی (Flexible Sigmoidoscopy)
سیگموئیدوسکوپ انعطافپذیر میتواند به ارزیابی اختلالات روده، خونریزی رکتوم یا پولیپ کمک کند. پزشک در طی ارزیابی روده و راست روده:
- سیگموئیدوسکوپ، ابزار بلند، نازک و قابل انعطاف را در رکتوم وارد میکند.
- سیگموئیدوسکوپ را به سمت کولون پیش میرود.
- دستگاه پروب پوشش رکتوم و قسمت تحتانی کولون را مشاهده میکنند.
کولونوسکوپی (Colonoscopy)
آنچه در طول کولونوسکوپی انتظار میتوان داشت این است که پزشک:
- پروب (کاوشگر) کولونوسکوپ را از طریق رکتوم وارد کند.
- کاوشگر را بیشتر در کولون (روده بزرگ) پیش میبرد و کل کولون را بررسی میکند.
- مقادیر کمی از بافت را برای بیوپسی بردارد (در صورت لزوم).
- تودههای کوچکی به نام پولیپ را شناسایی و حذف میکند (در صورت لزوم).
اغلب، پزشکان میتوانند حتی با استفاده از کولونوسکوپی تشخیص دقیق را ارائه دهند. کولونوسکوپی در مقایسه با عمل شکمی روشی بسیار کمتر تهاجمی است.
آیا باید به متخصص گوارش مراجعه کرد؟
اگر علائم IBS وجود دارد، ابتدا با پزشک عمومی مشورت شود. پزشک عمومی ممکن است بیمار را به یک متخصص گوارش ارجاع دهد. متخصص گوارش، پزشکی است که در تشخیص و درمان بیماریهای دستگاه گوارش تخصص دارد، از جمله:
- سندرم روده تحریکپذیر
- سرطان کولورکتال (کولون)
- بیماری کبد
- بلع و اختلالات مری
- اختلالات پانکراس
- مشکلات معده
درمان سندرم روده تحریکپذیر (IBS) چیست؟
هر درمانی برای همه افراد مبتلا به بیماری IBS جواب نمیدهد، اما برای اکثر افراد مبتلا به IBS میتوان درمانی مناسب پیدا کرد. پزشک برنامه درمانی IBS را برای نیازهای بیمار شخصیسازی میکند. گزینههای درمانی معمولی شامل تغییر رژیم غذایی و شیوه زندگی است. یک متخصص تغذیه میتواند به شما در ایجاد یک رژیم غذایی متناسب با زندگیتان کمک کند. بسیاری از اشخاص متوجه میشوند که با این تغییرات، علائم بهبود مییابد:
- تغییرات رژیم غذایی
- مصرف بیشتر فیبر، میوه، سبزیجات، غلات و آجیل در رژیم غذایی
- نوشیدن مقادیر بیشتری آب (هشت لیوان در روز)
- خودداری از مصرف کافئین (از قهوه، شکلات، چای و نوشابههای گازدار)
- محدود کردن مصرف نوشیدنیهای الکلی
- مصرف محدودتر پنیر و شیر (عدم تحمل لاکتوز در افراد مبتلا به IBS شایعتر است)، مطمئن شوید که کلسیم را از منابع دیگر مانند بروکلی، اسفناج، ماهی آزاد یا مکملها دریافت کنید.
- تغییرات فعالیت
- به طور منظم ورزش کردن
- عدم استعمال دخانیات
- بکارگیری تکنیکهای تمدد اعصاب و مدیتیشن
- وعدههای غذایی کوچکتر اما به دفعات بیشتر
- تهیه چک لیست از غذاهایی که بیمار میخورد تا بتوان فهمید کدام غذاها باعث تشدید IBS میشوند. محرکهای رایج فلفل قرمز، پیاز سبز، شراب قرمز، گندم و شیر گاو هستند.
- تغییرات پزشکی
- اگر بیمار افسردگی و اضطراب همراه با درد شدید شکمی دارد، پزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی را تجویز کند.سایر داروها میتوانند به اسهال، یبوست یا درد شکم کمک کنند.پروبیوتیکها ممکن است گزینه مناسبی برای بیمار باشند. این «باکتریهای مفید» میتوانند به بهبود علائم این سندرم کمک کنند.
- اگر علائم بیمار بهبود نیافت، با پزشک حتماً مشورت شود. ممکن است به آزمایشهای بیشتری نیاز باشد تا پزشک دریابد آیا یک بیماری زمینهای باعث ایجاد علائم شده است یا خیر؟!
اگر داروها اثر نکنند چه اتفاقی میافتد؟
در برخی موارد، علائم و مشکلات IBS به درمان پزشکی پاسخ نمیدهند. پزشک ممکن است بیمار را برای درمانهای سلامت روان به روانشناس معرفی کند. برخی از بیماران از طریق:
- درمان شناختی رفتاری (CBT)
- هیپنوتیزم درمانی
- بیوفیدبک
ممکن است درمان شوند. یعنی سندرم روده تحریکپذیر این افراد بیشتر مربوط به عدم هماهنگی بین اعصاب و عضو درگیر (دستگاه گوارش) بوده است.
چه زمانی باید برای سندرم روده تحریک پذیر IBS به پزشک مراجعه کرد؟
اگر فرد بیش از سه بار در ماه و نیز برای بیش از سه ماه علائم سندرم روده تحریکپذیر را داشت بهتر است به پزشک مراجعه کند و اگر فرد علائم کمتری (با شدت کمتر و دفعات کمر) دارد، اما در زندگی بیمار اختلال ایجاد میکند، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
برخی علائم ممکن است به مشکل جدیتری اشاره کنند. در صورت وجود هر یک از علائم ذیل در اسرع وقت با پزشک مشورت شود:
- خونریزی
- تب
- کاهش وزن
- درد شدید
خودمراقبتی در سندرم روده تحریکپذیر (IBS)
IBS احتمالاً مادام العمر با بیمار خواهد بود. اما طول عمر فرد را کوتاه نمیکند و برای درمان آن نیازی به جراحی نیست. برای این که بیمار احساس بهتری داشته باشد، بهتر است محرکهای بیماری خود را شناسایی کند و از آن اجتناب کند، از جمله برخی غذاها، داروها و موقعیتهای استرس زا. یک متخصص تغذیه میتواند به بیمار در برنامهریزی یک رژیم غذایی مغذی براساس نیازهای خاص او (بیمار) کمک کند. اگر علائم بهبود نیافت، با پزشک مشورت کند. در بخش ذیل بخشی از موارد که میتواند به بیمار برای بهبود زندگی کمک کند آورده شده است.
بررسی موردی غذاها و نوشیدنیها موثر در سندرم IBS
الکل چه تاثیری بر علائم سندرم روده تحریک پذیر IBS دارد؟
به طور قطع مشخص نیست، اما الکل ممکن است علائم IBS را در برخی افراد تحریک یا بدتر کند. اگر بیمار مشروب میخورد، ممکن است بخواهد مصرف خود را کاهش دهد تا ببیند آیا به کاهش مصرف الکل علائم کمتر میشود یا خیر. بهتر است که افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر بیش از ۱۴ واحد در هفته، مشروبات الکلی مصرف نکنند.
کافئین چه تاثیری بر علائم سندرم روده تحریک پذیر IBS دارد؟
شواهد در این زمینه تا حدودی اندک است و نمیتوان نتیجهگیری قطعی کرد. اگر احساس میکنید که علائم ممکن است مربوط به مصرف کافئین باشد، میتوان سعی کرد مصرف کافئین را کاهش داد تا مشخص شود که آیا کاهش کافئین علائم بیمار را کاهش میدهد یا خیر.
غذاهای تند چه تاثیری بر علائم سندرم روده تحریک پذیر IBS دارند؟
به طور قطع مشخص نیست، اما غذاهای تند ممکن است علائم IBS مثلاً اسهال را در برخی افراد ایجاد کند. اگر بیمار فکر میکند علائم ممکن است مربوط به خوردن غذاهای تند باشد، میتواند برای مدت معینی (برای مثال چند هفته) غذاهای غیر تند مصرف کند و ببیند که آیا این عدم مصرف غذاهای تند به کاهش علائم کمکی میکند یا خیر؟! با این حال، شایان توجه است که ممکن است این ترکیبات رایج مورد استفاده در غذاهای تند (مانند پیاز و سیر) باشد که به جای مقدار ادویه، بر علائم IBS تأثیر میگذارد. بدین معنی که شاید مشکل ادویجات تند نباشد بلکه مواد موجود در سیر و یا پیاز باعث بروز علائم IBS شود.
چربی رژیم غذایی چه تاثیری بر علائم سندرم روده تحریک پذیر IBS دارد؟
اثرات چربی در سندرم روده تحریکپذیر نیز به طور قطع مشخص نیست، اما علائم IBS ممکن است در طول یا بعد از خوردن غذاهای پرچرب در برخی افراد افزایش یابد. غذاهای پرچرب باید به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل محدود شوند. زنان باید مصرف چربی خود را به بیش از ۷۸ گرم در روز محدود کنند.
مصرف مایعات چه تاثیری بر علائم سندرم روده تحریک پذیر IBS دارد؟
اما افزایش تدریجی مصرف مایعات در کل به تمامی افراد توصیه میشود، به ویژه برای کسانی که از یبوست رنج میبرند. همه ما باید حداقل ۶-۸ لیوان مایعات در روز بنوشیم.
عادات غذایی چه تأثیری بر علائم سندرم روده تحریک پذیر IBS دارد؟
شواهد کافی برای پاسخ به این سوال وجود ندارد. با این حال، بهتر است همه افراد، یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشند و یک الگوی غذایی منظم (سه وعده در روز) با غذاهای تازه طبخ شده و متنوع میتواند تاثیر زیادی بر بهبود علائم داشته باشد. برای خوردن وعدههای غذایی خود بنشینید و عجله نکنید، غذا را خوب جویده، مابین غذا بهتر است مایعات نوشیده نشود.
آیا محدود کردن شیر و فرآوردههای آن میتواند علائم سندرم روده تحریک پذیر IBS را کاهش دهد؟
در صورت عدم تحمل لاکتوز (لاکتوز قند موجود در شیر) ممکن است فرد علائمی شبیه به IBS (مانند اسهال و نفخ) را تجربه کند. اگر فرد احساس میکند ممکن است به عدم تحمل لاکتوز مبتلا باشد، مهم است که قبل از حذف شیر و فرآوردههای شیری از رژیم غذایی خود، با یک متخصص سلامت (مانند پزشک عمومی یا متخصص تغذیه) برای تشخیص صحبت کند.
آیا انواع خاصی از فیبر غذایی به کاهش یا بدتر شدن علائم سندرم روده تحریک پذیر IBS کمک میکند؟
فیبر، منبع غذایی است که برای سلامتی مهم است و میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی – عروقی، دیابت نوع ۲ و سرطان کولورکتال (راست روده و کولون) را کاهش دهد. بزرگسالان باید سعی کنند روزانه ۳۰ گرم فیبر در جیره غذایی روزانهشان مصرف کنند. فیبر رژیمی را میتوان در میوهها و سبزیجات و غذاهای نشاستهای با فیبر بالا (مانند جو، غلات صبحانه پُر فیبر، ماکارونی گندم کامل، نان سبوسدار و سیب زمینی با پوست) یافت. تحقیقات بیشتری در مورد تأثیر انواع مختلف فیبر بر علائم IBS مورد نیاز است. پیشنهاد شده است که مکمل رژیم غذایی با دانههای کتان ممکن است به کاهش علائم IBS (یبوست) در برخی افراد کمک کند. دانههای کتان را میتوان روی غذاهایی که معمولاً در رژیم غذایی خود میخورید، مانند غلات صبحانه، ماست، سالاد بپاشید. مکمل رژیم غذایی با سبوس گندم به طور کلی برای افراد مبتلا به IBS توصیه نمیشود زیرا به نظر نمیرسد که به تسکین علائم IBS کمک کند.
آیا تغییر مقدار کربوهیدراتهای قابل تخمیر در رژیم غذایی میتواند علائم IBS را بهبود بخشد؟
کربوهیدراتهای قابل تخمیر شامل FODMAP ها هستند. FODMAP ها (الیگوساکاریدهای تخمیرپذیر، دی ساکاریدها، مونوساکاریدها و پلیولها) کربوهیدراتهای کوچکی هستند که در برخی غذاها، از جمله برخی از غلات، میوهها و سبزیجات و شیرینیهای بدون قند یافت میشوند. آنها در روده کوچک (روده باریک) هضم نمیشوند بلکه به روده بزرگ میروند و در آنجا توسط باکتریهای روده تخمیر میشوند. این میتواند تولید مایع و گاز را در روده بزرگ افزایش دهد که ممکن است علائم IBS را در افراد مستعد افزایش دهد. شواهد متغنی وجود دارد که نشان میدهد پیروی از رژیم غذایی کم FODMAP ممکن است برای برخی از افراد مبتلا به IBS مفید باشد. اگر به دنبال استفاده از یک رژیم غذایی با FODMAP کم برای کمک به مدیریت علائم خود هستید، با یک متخصص سلامت (مانند یک متخصص تغذیه) مشورت کنید تا مطمئن شوید که شما هنوز تمام مواد مغذی مورد نیاز بدنتان را دریافت میکنید.
گلوتن چه تاثیری بر علائم سندرم روده تحریک پذیر IBS دارد؟
گلوتن پروتئینی است که در گندم، چاودار و جو یافت میشود. در افراد مبتلا به بیماری سلیاک باید از مصرف گلوتن اجتناب شود. سلیاک یک بیماری خودایمنی مادام العمر است که در آن سیستم ایمنی فرد مواد موجود در گلوتن را به عنوان تهدیدی برای بدن اشتباه میگیرد و به آنها حمله میکند و به سطح روده کوچک آسیب میرساند. اگر بیمار شک دارد که به بیماری سلیاک مبتلا است، مهم است که با پزشک عمومی مشورت کند. در حال حاضر، شواهد کافی وجود ندارد که نشان دهد پیروی از یک رژیم غذایی بدون گلوتن به کاهش علائم IBS کمک میکند.
محصولات پروبیوتیک چه تاثیری بر علائم سندرم روده تحریک پذیر IBS دارند؟
تحقیقات زیادی در مورد پروبیوتیکها و IBS انجام شده است، اما نتایج قطعی نیستند. گونههای پروبیوتیک و انواع مختلفی از محصولات (از جمله ماستهای پروبیوتیک، شیرهای تخمیر شده و کپسولها) وجود دارد. بعید است که پروبیوتیکها علائم IBS را تا حد زیادی بهبود بخشند، اما اگر بیمار محصول پروبیوتیک خاصی را پیدا کرد که به نظر میرسد برای کاهش علائم IBS مفید است (حدود یک ماه آن را امتحان کند)، ممکن است که واقعاً مفید باشد و بخواهد از آن استفاده کند.
سوالات متداول در IBS که از پزشک معالج میتوان پرسید؟
- آیا شرایط (بیماری یا عارضه) دیگری میتواند باعث علائم IBS در بیمار شود؟
- چه داروهایی میتواند به بهبود علائم سندرم روده تحریک پذیرکمک کند؟
- افراد مبتلا به سندرم ردوه تحریک پذیر از چه غذاهایی باید پرهیز کنند؟
- چه تغییرات دیگری در سبک زندگی باید ایجاد شود؟
- آیا یک متخصص تغذیه میتواند به بیمار مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر کمک کند؟
- آیا فرد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر باید به متخصص گوارش مراجعه کرد؟
- چه زمانی بیمار احساس بهتری (بهبودی علائم) خواهد داشت؟
- آیا فرد در اثر سندرم روده تحریک پذیر در معرض خطر سایر بیماریها هست؟
- آیا سندرم روده تحریک پذیر IBS منتج به مشکلات جدی گوارشی نظیر سرطان روده بزرگ یا کولیت و کرون میشود؟
- آیا سندرم روده تحریکپذیر کشنده است؟