اگر دوران بارداری خود را سپری می‌کنید، باید بدانید که به مراقبت‌های ویژه‌ای نیاز دارید. مطمئنا شما پس از تحمل این دوران سخت، منتظر در آغوش کشیدن فرزند سالم و زیبای خود هستید. اما باید بدانید که برای اطمینان از سلامت شما و جنین، باید برخی از آزمایشات مانند تست غربالگری را انجام دهید. این آزمایش به شما کمک می‌کند تا به‌طور کامل از وضعیت جنین و سلامت او مطمئن شوید. زیرا این آزمایش می‌تواند به تشخیص شرایطی که ممکن است خطر یا عوارض بارداری برای شما و جنین خطرناک باشد، کمک کند. نگران نباشید! چراکه بسیاری از مشکلاتی که توسط این آزمایشات تشخیص داده می‌شود، در دوران بارداری قابل درمان هستند. توصیه می‌شود برای آشنایی کامل با این تست، با ادامه مطلب همراه باشید.
تست غربالگری چیست؟
یکی از رایج‌ترین تست‌هایی که ممکن است در دوران بارداری انجام دهید، آزمایش غربالگری است. مطمئنا گوش شما با این نام آشنا است. اما دانستن این موضوع که این تست چیست و چه کاربردی دارد، برای خانم‌های باردار ضروری محسوب می‌شود. درواقع از این آزمایش برای تشخیص اختلالات یا بیماری‌های بالقوه‌ای که ممکن است سلامتی مادر و جنین را به‌خطر بیندازد، استفاده می‌شود. جالب است بدانید که در اکثر مواقع خانم‌های باردار بدون هیچ علامت یا عوارض مشهودی، این تست را انجام می‌دهند. این به این معنی است که حتما نباید علائم تهدیدکننده‌ای داشته باشید تا برای انجام این آزمایش اقدام کنید.
به‌طورکلی آزمایش‌های این تست برای کشف مشکلات بالقوه‌ای که ممکن است سلامتی مادر و جنین را تهدید کنند، استفاده می‌شود. شما با انجام این تست در دوران بارداری می‌توانید وجود مشکلات را زودتر تشخیص داده و برای درمان زودهنگام آن، اقدامات لازم را انجام دهید.
تست های غربالگری شامل چه مواردی می شود؟
شاید برای شما سوال باشد که این تست، شامل چه آزمایشات و مراحلی است. به‌طورکلی، غربالگری در دواران بارداری شامل سونوگرافی یا آزمایش خون و یا ترکیبی از هر دو است. هرکدام از این آزمایش‌ها، وجود یا عدم وجود بیماری‌ها و مشکلات خاص را نشان می‌دهد. به‌عنوان مثال، اسکن اولتراسوند ممکن است شرایطی مانند اسپینا بیفیدا را تشخیص دهد. آزمایش خون می‌تواند نشان دهد که آیا شما و جنین، شانس بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های ارثی مانند کم‌خونی داسی شکل و تالاسمی، عفونت‌هایی مانند HIV، هپاتیت B یا سیفلیس دارید یا خیر. همچنین آزمایش‌های خون همراه با اسکن می‌تواند به بررسی میزان احتمال ابتلای نوزاد به سندرم داون، سندرم ادواردز یا سندرم پاتا کمک کند. به همین خاطر، پزشکان توصیه می‌کنند این تست را به‌طور کامل انجام دهید.
آیا آزمایش های غربالگری خطرناک است؟
درصورتی که به‌طور کامل با جنبه‌های مختلف این آزمایش آشنا باشید، متوجه خواهید شد که این تست، به شما یا جنین آسیبی نمی‌رساند. اما بسیار مهم است که شرایط خود را به دقت بررسی کنید که آیا انجام این آزمایش‌ها برای شما ضرورتی دارد یا خیر. زیرا برخی از تست‌های غربالگری در بارداری می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های دشواری، منجر شود. به‌عنوان مثال، نتیجه آزمایش‌ها برای سندرم داون، سندرم ادواردز یا سندرم پاتائو می‌تواند شما را در مورد انجام آزمایش‌های تشخیصی مانند آمنیوسنتز که احتمال سقط جنین را به‌همراه دارد، دچار وسواس و تردید کند. اما باید بدانید که نتیجه این آزمایش‌های تشخیصی به‌طور قطعی به شما می گوید که آیا شما یا نوزادتان بیماری دارید یا خیر. همچنین اگر آزمایش‌های تشخیصی نشان دهند که کودک شما دارای بیماری است، می‌تواند به تصمیم‌گیری درباره ادامه یا پایان بارداری منجر شود. این شرایط می‌تواند برای شما کمی سخت باشد، زیرا انجام آزمایش بیشتر یا پایان دادن به بارداری، تصمیمی است که همیشه برروی دوش شما سنگینی خواهد کرد و پزشکان از تصمیم شما حمایت خواهند کرد.
تست غربالگری چه زمانی انجام می‌شود؟
تست‌های مختلف غربالگری باید در زمانهای مشخصی از بارداری شما انجام شود. شما باید برای هر تست در این زمان‌ها اقدام کنید:
- آزمایش سلول داسی شکل و تالاسمی باید در اولین فرصت ممکن و تا قبل از هفته ۱۰ بارداری انجام شود.
- آزمایش خون برای HIV، هپاتیت B و سیفلیس باید در اوایل بارداری انجام شود. این به این دلیل است که می‌توانید برای محافظت از سلامت خود و کاهش احتمال ابتلای نوزاد دلبند خود به این بیماری‌ها، مراقبت و درمان تخصصی لازم را انجام دهید.
- آزمایشات برای سندرم داون، سندرم ادواردز و سندرم پاتاو باید در هفته‌های ۱۱ تا ۱۴ بارداری انجام شود.
- همچنین در هفته ۱۸ تا ۲۱ بارداری به شما پیشنهاد برای بررسی رشد کودکتان در یک اسکن ۲۰ هفته‌ای، اقدام کنید.
آیا پاسخ آزمایش های غربالگری در بارداری، قطعی است؟
یکی از رایج‌ترین سوالاتی که ذهن اکثر مادران باردار را به خود مشغول می‌کند، این است که آیا پاسخ این تست بارداری، قطعی است یا خیر. در جواب به این سوال شما، باید گفت که قطعیت نتیجه این آزمایشات به این موضوع مهم بستگی دارد که با انجام آن، به دنبال چه چیزی هستید! به این صورت می‌توان گفت که:
- در این شرایط جواب قطعی است:
آزمایش‌های HIV، هپاتیت B و سیفلیس بسیار دقیق هستند و به‌طور قطع نشان می‌دهد که آیا شما و جنین این عفونت‌ها را دارید یا خیر. اگر آزمایش مثبت باشد، آزمایش‌ها و معاینات بیشتر توسط پزشکان متخصص برای یافتن درمان موردنیاز به شما پیشنهاد می‌شود.
- در این شرایط جواب قطعی نیست:
آزمایش‌های ویژه برای سندرم ادواردز و سندرم پاتاو نمی‌تواند به‌طور قطعی بگوید که آیا کودک شما به این بیماری مبتلا است یا خیر. این آزمایش‌ها به شما می‌گوید که آیا کودک شما شانس کمتری برای ابتلا به این بیماری دارد یا بیشتر. اگر نوزاد شما شانس بیشتری برای ابتلا به این بیماری‌ها داشته باشد، یک آزمایش تشخیصی به شما پیشنهاد می‌شود که پاسخ “بله” یا “خیر” قطعی‌تری به شما ارائه می‌دهد. آزمایش‌های سلول داسی شکل و تالاسمی به‌طور قطع به شما می‌گوید که آیا ناقل هستید یا این شرایط را دارید(اما قطعی نمی‌گوید که کودک بیماری دارد یا خیر). اگر شما یا پدر نوزاد ناقل هستید یا این شرایط را دارید، به شما پیشنهاد می‌شود آزمایش‌های تشخیصی برای تشخیص اینکه آیا کودک شما تحت تأثیر قرار گرفته است یا خیر، انجام دهید.
آیا باید غربالگری بارداری انجام دهم؟
در دوران بارداری هستید و نگرانی مهم شما، سلامت جنین است. حتما این سوال را از خود می‌پرسید که آیا باید این تست را انجام بدهم یا نیازی به انجام آن نیست! خب، باید بدانید که این یک انتخاب شخصی است که فقط شما می‌توانید در این مورد تصمیم بگیرید. برای این منظور، می‌توانید هر یک از آزمایش‌های غربالگری را که به شما پیشنهاد می‌شود با ماما یا پزشک خود در میان بگذارید و تصمیم بگیرید که آیا برای شما مناسب است یا خیر. برخی از تست‌هایی که به شما ارائه می‌شود توسط NHS توصیه شده و شامل این موارد است:
- آزمایش خون برای بیماری‌های عفونی
- آزمایشات سلامت چشم درصورت داشتن دیابت قبلی (نه دیابت بارداری)
- تست‌های مربوط‌به سلامت نوزادان
این به این دلیل است که نتایج این آزمایش‌ها می‌تواند به شما یا کودکتان کمک کند که برای شرایط جدی، درمان فوری دریافت کنید.
آزمایش های مختلف غربالگری در بارداری
شما باید بدانید که این تست چه آزمایش‌هایی را به شما ارائه می‌دهد، تا به این شکل بتوانید تصمیم خود را برای انجام هرکدام از آن‌ها بگیرید. اما توصیه می‌شود حتما به تشخیص پزشک متخصص این‌کار را انجام دهید. آزمایش‌های مختلف این تست رایج در بارداری عبارت است از:
- آزمایش بیماری‌های عفونی (هپاتیت B، HIV و سیفلیس)
- آزمایش برای شرایط ارثی (سلول داسی شکل، تالاسمی و سایر اختلالات هموگلوبین)
- آزمایش برای نشانگان داون، سندرم ادواردز و سندرم پاتائو
- آزمایش برای ۱۱ وضعیت فیزیکی (اسکن ۲۰ هفته‌ای)
برخی از آزمایشات نیز پس از تولد نوزاد شما، ارائه می‌شود:
- معاینه فیزیکی نوزاد
- آزمایش شنوایی نوزادان
- آزمایش لکه‌های خونی نوزادان
بعد از تست غربالگری چه اتفاقی می افتد؟
حالا که با این آزمایش مهم و رایج در بارداری به‌خوبی آشنا شدید، شاید برای شما سوال باشد که بعد از انجام آزمایش‌های مختلف، چه چیزی در انتظار شما است! باید بدانید که اگر آزمایشات قبل از تولد نشان دهد که کودک شما درمعرض خطر بالایی است، به شما مشاوره ژنتیک ارائه می‌شود. در این شرایط، مشاور پزشکی، تمام حقایق را برای شما توضیح خواهد داد. همچنین ممکن است تست‌های تشخیصی مانند نمونه‌برداری از پرزهای کوریونی (CVS) یا آمنیوسنتز به شما پیشنهاد شود. این تست‌های تشخیصی به شما نتیجه قطعی (بله یا خیر) را درباره وجود بیماری، می‌دهد.
اگر تصمیم شما این است که انجام این آزمایشات را متوقف کنید، باید درباره شرایط آینده با پزشک خود مشورت کنید. همچنین درصورت تشخیص احتمال وجود بیماری و نقص در جنین، باید به این فکر کنید که می‌توانید از نوزاد یا کودک معلول مراقبت کنید؟ چه شرایطی ممکن است برای خانواده شما ایجاد شود؟ ممکن است در دوران بارداری چه احساسی داشته باشید؟ آیا تصمیم به پایان بارداری دارید؟
سخن پایانی
بارداری و انتظار برای به‌دنیا آمدن عضو جدید خانواده، بسیار شیرین و لذت‌بخش است. به همین دلیل است که خانم‌های باردار با صبر، حوصله و عشق این دوران را سپری می‌کنند. اما باید بدانید که در این دوران به مراقبت زیادی نیاز دارید و بهتر است آزمایشات مهمی مانند تست غربالگری را انجام دهید. این آزمایشات به شما اطمینان می‌دهد که مادر و جنین در سلامت کامل به‌سر می‌برند. همچنین درصورت وجود مشکل، می‌توانید برای درمان آن هرچه زودتر اقدام کنید. با توجه‌به اهمیت این موضوع، در این مطلب به تمام سوالاتی که ممکن است ذهن شما را به خود مشغول کند، پاسخ دادیم.