نمره آپگار یک روش ساده و سریع برای ارزیابی سلامت و علائم حیاتی نوزاد تازه متولد شده است که برای اولین بار توسط دکتر ویرجینیا آپگار در سال ۱۹۵۲ ابداع شد. این ارزیابی به تیم پزشکی کمک میکند تا تشخیص دهند که آیا کودک شما به مراقبتهای فوری پزشکی نیاز دارد یا خیر. ظاهر نوزاد، نبض، گریه و حرکات در برابر تحریک، فعالیت و شکل تنفس کودک شما در تست آپگار اندازه گیری میشوند. نمره آپگار ۷ یا بالاتر به عنوان یک امتیاز خوب برای تست آپگار در نظر گرفته میشود.
نمره آپگار چیست؟
نمره آپگار نوزادان یک روش سریع برای سنجش و ارزیابی سلامت کودک شما بلافاصله پس از تولد است است که توسط تیم پزشکی انجام میشود. نمره آپگار یک رویکرد استاندارد است که برای تشخیص این که آیا کودک شما به مراقبتهای پزشکی فوری نیاز دارد یا خیر، مورد استفاده قرار میگیرد. کودک شما در بدو تولد ممکن است برای تنفس نیاز به کمک داشته باشد، ممکن است مشکلات قلبی داشته باشد یا ممکن است درگیر سایر نیازهای پزشکی مربوط به انتقال از زندگی داخل رحم به دنیای واقعی باشد.
تیم پزشکی از نمره آپگار برای پیش بینی رشد، هوش یا سلامت کودک شما در آینده استفاده نمیکنند. تست آپگار را نمیتوان برای تعیین این که آیا کودک شما مشکلات جدی یا طولانی مدت در زمینه سلامتی دارد، استفاده کرد. نمره آپگار به سادگی به پزشک و پرستاران هشدار میدهد که نوزاد شما بلافاصله پس از تولد به کمی کمک بیشتر نیاز دارد.
تست آپگار چه زمانی انجام میشود؟
تست آپگار ابتدا یک دقیقه پس از تولد نوزاد و سپس پنج دقیقه پس از تولد او انجام میشود. آپگار دقیقه اول ارزیابی میکند که نوزاد شما تا چه حد خوب، فرآیند زایمان را تحمل کرده است. آپگار پنج دقیقه نیز به ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی کودک شما میگوید که کودک شما چقدر خوب با زندگی در خارج از رحم شما سازگار شده است. به ندرت، در مواردی تست آپگار در ۱۰ دقیقه پس از تولد نوزاد نیز انجام میشود. اما این کار تنها در صورتی انجام میشود که امتیاز آپگار نوزاد در ۱۰ دقیقه پس از تولد، کمتر از ۷ باشد.
چه کسی تست آپگار را انجام میدهد؟
به محض این که نوزاد به دنیا میآید، یک پرستار زنان و زایمان تایمری را روی یک دقیقه و یک تایمر دیگر را روی پنج دقیقه تنظیم میکند. پس از به صدا در آمدن هر تایمر، یک پزشک، ماما، پرستار یا یک فرد دیگر در زمینه مراقبتهای بهداشت و درمان، تستهای آپگار را بر روی نوزاد شما انجام میدهد.
تست آپگار چگونه انجام میشود؟
نمره آپگار نوزاد شما بر اساس پنج مقیاس اندازه گیری میشود. تیم پزشکی نوزاد شما بر اساس وضعیت او در هر مقیاس از تست آپگار، به نوزاد شما نمره ۰، ۱ یا ۲ را میدهند. در نهایت همه این امتیازها با یکدیگر جمع میشوند تا نمره آپگار نهایی نوزاد شما به دست بیاید. به عنوان مثال، فرض کنید ضربان قلب کودک شما بیش از ۱۰۰ در دقیقه است، با شدت گریه میکند، فعالانه حرکت میکند، در پاسخ به ساکشن واکنش نشان میدهد و گریه میکند یا سرفه میکند، اما رنگ پوست او هنوز مایل به آبی است. در این صورت نمره آپگار یک دقیقهای نوزاد ۸ خواهد بود. دو امتیاز از ۱۰ کم میشود زیرا پوست نوزاد مایل به آبی است و صورتی نیست. اکثر نوزادان تازه متولد شده دارای نمره آپگار بیشتر از ۷ هستند. از آنجایی که دست ها و پاهای آنها تا زمانی که کاملاً گرم شوند آبی باقی میمانند، تعداد کمی از آنها نمره ۱۰ را به طور کامل کسب میکنند.
در حالت ایده آل، نمره آپگار نوزاد باید حداکثر ۱۰ باشد. آپگار مخفف ظاهر (Appearance)، تعداد ضربان قلب (Pulse)، گریه و حرکات در برابر تحریک (Grimace)، چابکی و فعالیت (Activity) و شکل تنفس (Respiration) است. در ادامه در مورد هر یک از این مقیاسها بیشتر صحبت خواهیم کرد:
- ظاهر نوزاد: تیم پزشکی کودک شما در مرحله اول نمره دهی آپگار به رنگ پوست نوزاد شما نگاه میکند. گردش خون غنی از اکسیژن در نوزادان تازه متولد شده تنها زمانی که نوزاد به دنیا میآید و اولین نفس خود را میکشد، شروع میشود. خون غنی از اکسیژن چیزی است که باعث میشود نوزادان از رنگ پوست مایل به آبی به رنگ پوست صورتیتری تغییر کنند.
- تعداد ضربان قلب نوزاد: تیم مراقبتهای بهداشت و درمان، سپس نبض نوزاد شما را بررسی میکنند. این کار به عنوان معیاری برای بررسی تعداد ضربان قلب نوزاد شما و توانایی قلب او برای پمپاژ خون انجام میشود.
- گریه و حرکات نوزاد در برابر تحریک: شاخص Grimace، به معنی واکنش نوزاد شما به تحریک است و به آن ریفلاکس تحریک پذیری نیز گفته میشود. تیم مراقبتهای بهداشت و درمان با ساکشن بینی یا دهان نوزاد شما، به میزان واکنش او به تحریک امتیاز میدهند.
- چابکی و فعالیت نوزاد: چابکی و فعالیت نوزاد، یک مقیاس اندازه گیری برای تون عضلانی (میزان سفتی عضلات و ماهیچهها در حالت استراحت) یا حرکت نوزاد شما است. تیم مراقبتهای بهداشت و درمان نوزاد شما به میزان حرکت بازوها و پاهای نوزاد شما نگاه میکند و بر اساس آن، امتیاز این مقیاس را تعیین میکند.
- شکل تنفس: مقیاس تنفس در نمره آپگار نوزاد، بر اساس تلاشی که نوزاد شما برای تنفس انجام میدهد، طبقه بندی میشود. امتیاز این مقیاس به میزان گریه و شدت بلند بودن گریه نوزاد شما بستگی دارد.
نمره دهی آپگار بر اساس نمودار امتیاز آپگار، که در ادامه جدول آن را قرار میدهیم، انجام میشود:
| مقیاس | ۰ | ۱ | ۲ |
| ظاهر (Appearance) | پوست رنگ پریده یا متمایل به آبی | پوست بدن متمایل به صورتی و پوست دست و پاها مایل به آبی | پوست بدن و دست پاها متمایل به صورتی |
| تعداد ضربان قلب (Pulse) | بدون نبض | ضربان قلب کمتر از ۱۰۰ در هر دقیقه | ضربان قلب بالای ۱۰۰ در هر دقیقه |
| واکنش در برابر تحریک (Grimace) | بدون واکنش | واکنش نشان دادن و اخم کردن | سرفه، عطسه یا گریه |
| چابکی و فعالیت (Activity) | بدون حرکت، شل بودن اعضای بدن | حرکت ضعیف، مقدار کمی حرکت دست و پا | حرکت قوی، خم کردن دست و پا |
| شکل تنفس (Respiration) | عدم تنفس، بدون گریه کردن | گریه ضعیف یا ناله | گریه مناسب و بلند |
همانطور که در جدول بالا مشاهده میکنید، نمره دهی آپگار به شکل زیر انجام میشود:
ظاهر
- اگر رنگ پوست نوزاد مایل به آبی کمرنگ باشد، نوزاد برای رنگ پوست، نمره آپگار ۰ را میگیرد.
- اگر رنگ پوست بدن نوزاد صورتی و اندامهای او آبی باشد، نوزاد برای رنگ پوست، نمره آپگار ۱ را میگیرد.
- اگر رنگ پوست کل بدن نوزاد مایل به صورتی باشد، نوزاد برای رنگ پوست، نمره آپگار ۲ را میگیرد.
ضربان قلب
- اگر ضربان قلب وجود نداشته باشد، نوزاد برای ضربان قلب نمره صفر میگیرد.
- اگر ضربان قلب کمتر از ۱۰۰ در دقیقه باشد، نوزاد برای ضربان قلب نمره ۱ میگیرد.
- اگر ضربان قلب بیش از ۱۰۰ در دقیقه باشد، نوزاد برای ضربان قلب نمره ۲ میگیرد.
واکنش در برابر تحریک
- اگر هیچ واکنشی از سوی نوزاد وجود نداشته باشد، نوزاد برای تحریک پذیری نمره ۰ میگیرد.
- اگر واکنش از سمت نوزاد وجود داشته باشد، نوزاد برای تحریک پذیری نمره ۱ میگیرد.
- اگر واکنش در برابر تحریک و سرفه، عطسه یا گریه شدید وجود داشته باشد، نوزاد برای تحریک پذیری نمره ۲ میگیرد.
چابکی و فعالیت
- گر عضلات نوزاد شل و بدون حس باشند، نوزاد برای تون عضلانی نمره صفر میگیرد.
- اگر مقداری حرکت و فعالیت وجود داشته باشد، نوزاد نمره ۱ میگیرد.
- اگر حرکت فعال از سوی نوزاد وجود داشته باشد، نوزاد برای تون عضلانی نمره ۲ میگیرد.
تنفس
- اگر نوزاد نفس نکشد، نمره آپگار تنفس او صفر است.
- اگر نوزاد ضعیف تنفس کند یا تنفس او نامنظم باشد، برای تنفس، نمره آپگار ۱ را میگیرد.
- اگر نوزاد به خوبی قادر به گریه باشد، نمره آپگار او برای تنفس ۲ است.
در طول تست آپگار چه اتفاقی میافتد؟
کارشناس مراقبتهای بهداشت و درمان نوزاد شما در طول تست آپگار، ارزیابی سریعی از پنج مقیاس آپگار انجام میدهد. کارهای زیر در طول تست آپگار انجام میشوند:
- رنگ پوست و تون عضلانی نوزاد شما بررسی میشود.
- گریه نوزاد ارزیابی میشود.
- از گوشی پزشکی برای گوش دادن به ضربان قلب نوزاد شما استفاده میگردد.
- بینی یا دهان نوزاد شما ساکشن میشود تا واکنش او به تحریک ارزیابی شود.
نمره آپگار طبیعی چند است؟
نمره آپگار نوزاد شما در بازه ۰ تا ۱۰ قرار میگیرد. هر چه نمره آپگار نوزاد شما بالاتر باشد، عملکرد او از نظر سلامتی در بدو تولد بهتر بوده است. بیشتر نوزادان در تست آپگار، نمره آپگار ۷، ۸ یا ۹ را دریافت میکنند. نمره آپگار ۷ یا بالاتر به عنوان امتیاز خوب برای سلامتی نوزاد در نظر گرفته میشود. تعداد بسیار کمی از نوزادان تازه متولد شده، نمره آپگار کامل و ۱۰ را میگیرند؛ زیرا اغلب مدتی طول میکشد تا دستها و پاهای نوزاد گرم و پوست آن بخشها مایل به صورتی شود. حدود ۹۰ درصد از نوزادان نمره آپگار ۷ تا ۱۰ را دریافت میکنند.
اگر نمرات آپگار کودک شما بین ۵ تا ۷ در یک دقیقه باشد، ممکن است مشکلاتی را در حین تولد تجربه کرده باشد که باعث کاهش اکسیژن در خون او شده است. در این حالت، پرسنل پرستاری بیمارستان احتمالاً او را به شدت با حوله خشک میکنند در حالی که اکسیژن زیر بینی او نگه داشته می شود. نوزاد باید تنفس عمیق را شروع کند و اکسیژن رسانی او بهبود بخشیده شود تا آپگار پنج دقیقهای او در مجموع بین ۸ تا ۱۰ شود.
درصد کمی از نوزادان دارای نمره آپگار کمتر از ۵ هستند. به عنوان مثال، نوزادانی که نارس به دنیا میآیند یا با سزارین اورژانسی زایمان میشوند، امتیاز پایین تری نسبت به نوزادانی که با زایمان طبیعی به دنیا آمدهاند دریافت میکنند. این نمرهها ممکن است منعکس کننده مشکلاتی که کودک در حین زایمان تجربه کرده است، یا مشکلات قلبی یا سیستم تنفسی او باشند.
اگر نمره آپگار پایین باشد چه اتفاقی میافتد؟
نمره آپگار کمتر از ۷ برای نوزاد نشانه این است که فرزند شما ممکن است به مراقبتهای پزشکی نیاز داشته باشد. هرچه نمره آپگار نوزاد کمتر باشد، بدین معنی است که نوزاد شما به کمک بیشتری برای سازگاری با زندگی خارج از رحم مادر نیاز دارد. بیشتر نمرات آپگار پایین نوزادان از موارد زیر ناشی میشوند:
- بارداری پرخطر
- زایمانهای نارس
- وضع حمل یا زایمان سخت
- سزارین
- وجود مایع در راه هوایی نوزاد شما
این که نوزاد شما نمره آپگار پایینی در بدو تولد دریافت کرده است، به هیچ وجه به این معنی نیست که او در آینده به بیماریهای جدی یا طولانی مدت مبتلا خواهد شد. در واقع، نمره آپگار به هیچ وجه به معنای پیش بینی وضعیت سلامت کودک شما در آینده نیست. با این حال، نوزاد شما ممکن است بلافاصله پس از تولد به موارد زیر نیاز پیدا کند:
- ساکشن کردن: ممکن است نوزاد شما برای پاک کردن راه هوایی خود نیاز به کمک داشته باشد تا به تنفس او کمک شود.
- اکسیژن: نوزاد ممکن است در بدو تولد به اکسیژن نیاز داشته باشد. در این صورت یک ماسک اکسیژن روی صورت نوزاد قرار داده میشود تا به او اکسیژن رسانی شود. در صورتی که کودک تا چند دقیقه به تنهایی نفس نکشد، پزشک ممکن است لولهای را در نای او قرار دهد.
- تحریک فیزیکی: ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی کودک شما ممکن است کودک شما را به طور شدید با حوله خشک کند تا ضربان قلب او با سرعت منظمی ادامه پیدا نماید.
- سایر مداخلات: پزشک همچنین ممکن است از طریق رگ خونی در بند ناف به نوزاد مایعات و داروهایی را بدهد تا ضربان قلب او تقویت شود.
با استفاده از روشهای درمانی فوق، بیشتر نمره های آپگار پایین در یک دقیقه پس از تولد، در تست آپگار پنج دقیقهای نزدیک به نرمال خواهند شد. اما در صورتی که نمره آپگار نوزاد پس از این درمانها نیز همچنان پایین باشد، برای مراقبتهای پزشکی بیشتر به بخش ویژه نوزادان منتقل میشود.
چه زمانی از نمره آپگار مطلع خواهم شد؟
کارشناس مراقبتهای بهداشت و درمان نوزاد شما، تست آپگار را ابتدا یک دقیقه پس از تولد نوزاد و سپس پنج دقیقه پس از تولد او انجام میدهد. او میتواند در این زمان نمرات آپگار کودک شما را تعیین کند. در صورتی که پزشک در مورد نمره آپگار نوزاد شما نگرانیهایی داشته باشد، به شما اطلاع میدهد که چه اتفاقی افتاده است و چه مراقبتهایی برای نوزاد شما فراهم میشود.
چه کسی نمره آپگار را اختراع کرد؟
دکتر ویرجینیا آپگار نمره آپگار را در سال ۱۹۵۲برای اولین بار ابداع کرد. او این سیستم نمره دهی را به عنوان یک روش استاندارد برای ارزیابی سریع سلامت نوزاد بلافاصله پس از تولد ارائه کرد. سیستم امتیاز دهی دکتر آپگار اولین روش بالینی برای تشخیص نیازهای بهداشتی و پزشکی نوزادان تازه متولد شده بود. کار او همچنین به ایجاد خدمات مراقبتهای ویژه نوزادان کمک کرد. در سال ۱۹۶۳، مخفف APGAR از نام دکتر آپگار برگرفته شد.
سخن آخر
پس از تولد نوزاد، تیم پزشکی وضعیت سلامتی او را ارزیابی خواهند کرد. نمره آپگار روشی ساده و سریع است که به آنها کمک میکند تا وضعیت سلامتی کودک شما را تعیین کنند. اما توصیه میکنیم که بیش از حد بر روی نمره آپگار نوزاد خود تمرکز نکنید. تست آپگار به ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی کمک میکند تا وضعیت جسمی کلی نوزاد را بررسی کنند تا بتوانند به سرعت تصمیم بگیرند که آیا نوزاد فوراً به مراقبتهای پزشکی نیاز دارد یا خیر. این به معنای پیش بینی سلامت، رفتار، هوش، شخصیت یا رشد طولانی مدت نوزاد نیست. بسیاری از نوزادان با نمره آپگار پایین فقط به کمی زمان بیشتر نیاز دارند تا خود را با زندگی خارج از رحم مادر سازگار کنند. بنابراین با گذشت زمان و دریافت مراقبتهای پزشکی مورد نیاز، بیشتر نوزادان با محیط جدید خود سازگار میشوند و به زندگی عادی و سالم خود ادامه خواهند داد.
بسیار عالی