قنداق کردن نوزاد

قنداق کردن نوزاد یک روش قدیمی است که در گذشته برای کمک به نوزاد برای در آرامش خوابیدن استفاده می‌شد. اما امروزه برخی از متخصصین به شدت مخالف استفاده از این روش به عنوان راه‌حلی برای رفع اختلالات رفتاری و آرامش در نوزادان هستند و ادعا می‌کنند که عوارض و مضرات زیادی برای نوزادان دارد.

بیشترین مشکلی که قنداق کردن برای نوزادان دارد، افزایش خطر مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) است. علاوه بر این، قنداق کردن ممکن است باعث تشنگی نوزاد، سخت نفس کشیدن، کمبود اکسیژن برای نوزاد و ایجاد تنش و استرس در نوزاد شود. در کل، باید توجه داشت که هرگونه تغییر در رفتار و سلامت نوزاد باید با مشورت پزشک معالج و متخصص انجام شود و هرگز بدون توصیه و مشورت پزشکی به دنبال استفاده از روش‌هایی مانند قنداق کردن نروید.

با این حال این روش با مزایایی همراه است. این موضوع باعث سردرگمی بسیاری از والدین شده است. اگر شما نیز به دنبال پاسخ این سوال هستید که آیا قنداق کردن نوزاد روش درستی است یا نه؟ تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

خطرات قنداق کردن نوزاد

استفاده از قنداق کردن نوزادان می‌تواند با خطرات زیادی همراه باشد، از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مرگ ناگهانی نوزاد: مرگ ناگهانی نوزاد یا SIDS یکی از خطرات اصلی قنداق کردن نوزادان است.علاوه بر این، استفاده از پتوهای سنگین برای گرم کردن نوزاد نیز خطرناک است و می‌تواند باعث ایجاد گرمای بیش از حد در بدن کودک شود که به شدت خطرناک است. بهتر است از پتوهای سبک و نرم و به تعداد کافی برای گرم کردن نوزاد استفاده کنید.
• دررفتگی مفصل ران: قنداق‌پیچ کردن نامناسب می‌تواند باعث دررفتگی تکاملی مفصل ران در نوزادان شود. این مشکل به ویژه در نوزادانی که مبتلا به دررفتگی مادرزادی مفصل بوده‌اند و این مشکل به هر علت تشخیص داده نشده است، بیشترین خطر را دارد. همچنین، سابقه خانوادگی، زایمان در وضعیت بریچ و جنسیت دختر نیز می‌تواند نوزاد را در معرض خطر بیشتری برای این مشکل قرار دهد.

برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است نوزاد را قنداق‌پیچ نکنید و حتماً مطمئن شوید که در زیر پاهای کودک فضای کافی وجود دارد تا او بتواند پاهای خود را خم کند و به اطراف حرکت دهد. همچنین، برای جلوگیری از دررفتگی مفصل ران در صورت وجود علائم نگران‌کننده، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

• پرانتزی شدن پای نوزاد: پرانتزی شدن پای نوزاد در قنداق می‌تواند یکی از مشکلاتی باشد که بعضی از والدین با آن مواجه شده‌اند. این مشکل ممکن است به دلیل اندازه نامناسب قنداق، استفاده از قنداق به صورت طولانی مدت یا استفاده از قنداق در دمای بالا باشد.
• اختلال در رشد و تحرک نوزاد: قنداق‌پیچ ممکن است با تحرک و رشد کودک تداخل داشته باشد. پس از یک‌ماهه شدن نوزاد، بهتر است او را در زمان بیداری قنداق‌پیچ نکنید. متخصصان اطفال توصیه می‌کنند قنداق کردن را قبل از اینکه نوزاد شروع به غلتیدن کند یا بعد از یک ماهگی متوقف کنید.

در واقع نوزادان پس از یک ماهگی شروع به تحرک بیشتری می‌کنند و این حرکت‌ها می‌تواند با قنداق‌ کردن دچار اختلال شود و باعث محدود شدن حرکات آن‌ها شود. همچنین، قنداق کردن نوزادان هنگام بیداری می‌تواند باعث محدود شدن رشد استخوان‌ها و مفاصل کودک شود؛ بنابراین بهتر است قبل از یک ماهگی قنداق‌ کردن را با این هدف انجام دهید که به نوزاد احساس امنیت و آرامش بدهید و پس از یک ماهگی، از این روش دست بردارید تا به تحرک و رشد کودک آسیبی وارد نشود.

• خطر خفگی: اگر کودکتان با قنداق دست و پایش بسته باشد و سنش به اندازه کافی برای غلت زدن رسیده باشد، هنگام غلت زدن ممکن است احتمال خفگی با غتلیدن روی شکم وجود داشته باشد. در صورتی که پتو یا هر چیزی زیر بدن کودک قرار داشته باشد، می‌تواند باعث بسته شدن راه تنفسی کودک شود و خطر خفگی را افزایش دهد.

همچنین باید توجه داشت که شما به درستی نمی‌دانید کودکتان دقیقاً چه موقع شروع به غلت زدن خواهد کرد و این ممکن است هر زمانی رخ دهد. به همین دلیل، باید همیشه از این خطرات برای کودکتان پیشگیری کنید. برای جلوگیری از خفگی با غتلیدن روی شکم، بهتر است که در زمان خوابیدن کودک، او را روی پشت قرار دهید و پتو یا هر چیزی که زیر او قرار می‌دهید، نباید کاملاً بسته شود. به جای این، از پتوهای سبک و نرم و در اندازه کافی استفاده کنید که به کودکتان امنیت و آرامش بدهد.

مزایای قنداق کردن نوزادان

قنداق کردن نوزاد در کنار خطراتی که دارد دارای مزیت‌هایی نیز می‌باشد. شما می‌توانید با توجه به مزایا و معایب قنداق و با مشورت پزشک، در خصوص استفاده از این روش تصمیم بگیرید. مزایای قنداق‌پیچ نوزاد عبارت است از:

• افزایش احساس امنیت کودک: قنداق کردن نوزاد به کودک احساس امنیت و راحتی می‌دهد، زیرا از او دربرابر سرما و تکان‌های ناگهانی محافظت می‌کند.
• بهبود خواب کودک: قنداق کردن می‌تواند به خواب کودک کمک کند، زیرا به او کمک می‌کند که آرامش بیشتری پیدا کند و خواب عمیق‌تری داشته باشد.
• کاهش استرس کودک: قنداق کردن می‌تواند به کودک کمک کند تا استرس خود را کاهش دهد.
• تقویت ارتباط والدین با کودک: قنداق کردن می‌تواند باعث تقویت ارتباط والدین با کودک شود، زیرا این فرایند به شما اجازه می‌دهد تا به او نزدیک‌تر شوید و با او ارتباط بیشتری برقرار کنید.

به هر حال، قنداق کردن نوزاد باید به درستی و با رعایت اصول انجام شود تا برای کودک خطرات کمتری داشته باشد. در بخش بعدی به آموزش نحوه صحیح قنداق کردن اشاره می‌کنیم.

مراحل قنداق کردن نوزاد

بهتر است برای قنداق کردن نوزاد، به مراحل زیر توجه کنید:

۱- یک پارچه نرم و تمیز برای قنداق‌کردن کودکتان پیدا کنید. از یک پارچه نرم و راحت برای کودک استفاده کنید.

۲- نوزاد را بر روی پارچه قرار دهید. اگر می‌خواهید کودکتان را روی شکم قرار دهید، مطمئن شوید که سر و گردن کودک در یک محل صاف و ثابت قرار دارد.

۳- دو طرف پارچه را به طرف میانی قنداق کنید و نوک پارچه را به سمت شانه‌های کودک بیاورید.

۴- دو طرف پارچه را به همراه یکدیگر قرار دهید و در پشت کودک بچسبانید.

۵- پارچه را به آرامی و نرمال قوس به قوس بچرخانید تا کودکتان را قنداق کنید.

۶- توجه داشته باشید که نوزاد را هیچ‌گونه تکان‌های ناگهانی و شدید ندهید. همچنین، هنگام قنداق کردن، سر و گردن کودک را در یک محل صاف و ثابت نگه دارید.

۷- در طول قنداق کردن، با کودک صحبت کنید. این مسئله احساس امنیت و آرامش بیشتری به نوزاد می‌دهد.

به همین راحتی می‌توانید نوزاد خود را قنداق کنید. اگر هرگونه نگرانی درباره قنداق کردن نوزاد دارید، بهتر است با متخصصان کودکان مشورت کنید.

آشنایی با انواع قنداق نوزاد

انواع مختلفی از قنداق‌ وجود دارد که در این بخش به آن‌ها اشاره می‌کنیم و مزایا و معایب هرکدام را ذکر می‌نماییم. از جمله انواع قنداق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

قنداق سنتی

قنداق‌های سنتی به یک پارچه یا پتوی نازک بزرگی که نوزاد روی آن قرار می‌گیرد، گفته می‌شود. این نوع قنداق‌ها معمولاً از جنس نخی یا پنبه‌ای هستند و با استفاده از بندهای قنداق، نوزاد به آن محکم می‌شود. بعد از بستن بندهای قنداق، با گره زدن قنداق مانع از باز شدن آن و حرکت دست‌ها و پا‌های نوزاد می‌شود.

قنداق‌های سنتی ممکن است در بیمارستان‌ها برای نوزادانی که به تازگی به دنیا آمده‌اند، استفاده شوند و یا به صورت جداگانه قابل خریداری باشند. با این حال، برای اطمینان از انتخاب صحیح، بهتر است با متخصصان کودکان مشورت کنید. همچنین باید توجه داشت که در صورت استفاده از قنداق باید از ایجاد فشار زیاد بر روی بدن کودک خودداری کرد.

مزایای قنداق سنتی نوزاد عبارت‌ است از:

• احساس امنیت بیشتر برای کودک: قنداق سنتی می‌تواند به کودک احساس امنیت بیشتری بدهد، زیرا از او محافظت می‌کند.
• کمک به خواب کودک: قنداق سنتی می‌تواند به خواب کودک کمک کند، زیرا به او این امکان را می‌دهد که در یک محیط آرام و راحت خواب برود.
• تقویت ارتباط والدین با کودک: قنداق سنتی می‌تواند باعث تقویت ارتباط والدین با کودک شود.

معایب قنداق سنتی نوزاد عبارت‌ است از:

• احتمال خفگی نوزاد: این روش احتمال خفگی نوزاد را افزایش می‌دهد. به همین دلیل استفاده از قنداق سنتی باید با احتیاط انجام شود.
• ممکن است برای نوزاد استاندارد نباشد: این موضوع می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند درد و عدم راحتی شود.

قنداق چسبی

قنداق‌های چسبی به تازگی وارد بازار شده‌اند و باعث شده‌اند تا استفاده از قنداق برای کودکان راحت‌تر شود. پارچه قنداق‌های چسبی از جنس نخ است و به دلیل اینکه دمای بدن کودک را بالا نمی‌برد، برای استفاده در طول شب بسیار مناسب هستند. همچنین طرح‌ها و رنگ‌های متنوع و زیبا این قنداق‌ها، به والدین این امکان را می‌دهند که با توجه به سلیقه و سیسمونی خود، آن‌ها را انتخاب کنند. به هر حال، باید توجه داشت که قنداق‌های چسبی همانند سایر قنداق‌ها، باید با احتیاط و به درستی استفاده شوند.

مزایای قنداق چسبی شامل موراد زیر است:

• استفاده آسان: استفاده از قنداق چسبی بسیار ساده و راحت است. به عنوان مثال، نیازی به بستن قنداق با بند نیست و کافی است فقط پارچه را روی نوزاد قرار داده و آن را چسباند.
• طرح‌ها و رنگ‌های متنوع: قنداق‌های چسبی عموماً در طرح‌ها و رنگ‌های متنوع و جذابی تولید می‌شوند.
• جلوگیری از حرکت نوزاد در شب: قنداق چسبی با جلوگیری از حرکت نوزاد در شب، می‌تواند به خواب عمیق تر و راحت تر نوزاد کمک کند.

معایب قنداق چسبی عبارتند از:

• احتمال باز شدن و از بین رفتن چسب قنداق: ممکن است در صورت استفاده غیرمناسب، چسب قنداق از بین برود و باعث شل شدن قنداق شود.
• احتمال خفگی نوزاد: مانند قنداق‌های سنتی، احتمال خفگی نوزاد برای قنداق چسبی نیز وجود دارد.

قنداق فرنگی

قنداق‌های فرنگی با داشتن دکمه‌ها و زیپ‌ها در طرفین مانند یک کیسه خواب عمل می‌کنند و تمام بدن کودک را می‌پوشانند. این نوع قنداق‌ها به خصوص در فصل‌های سرد و در خارج از منزل بسیار مفید هستند و به کودک کمک می‌کنند که گرم باشد. همچنین، با باز کردن دکمه‌ها و یا زیپ‌ها می‌توان از آن به عنوان تشک استفاده کرد.

قنداق‌های فرنگی معمولاً از دو نوع قنداق مخمل و قنداق فرنگی تترون تولید می‌شوند. همچنین، این قنداق‌ها دارای رنگ‌بندی و طرح‌های متنوعی هستند و والدین می‌توانند با توجه به جنسیت نوزاد، انواع قنداق فرنگی پسرانه و یا دخترانه را انتخاب کنند. به هر حال، باید توجه داشت که قبل از استفاده از قنداق فرنگی، باید با متخصصان مشورت کرده و نحوه استفاده صحیح آن را بیاموزید. همچنین، باید مطمئن شوید که قنداق فرنگی انتخاب شده مناسب محیط و شرایط بهداشتی است.

مزایای قنداق فرنگی عبارت است از:

• گرم نگه داشتن کودک: قنداق فرنگی می‌تواند به کودک کمک کند تا در فصل‌های سرد، گرم بماند و از بیماری‌های ناشی از سرما نجات پیدا کند.
• کاربرد چندگانه: با داشتن دکمه‌ها و زیپ‌ها می‌توان قنداق را به عنوان یک کیسه خواب استفاده کرد و با باز کردن آن، به عنوان یک تشک برای نوزاد استفاده کرد.
• تنوع طرح و رنگ‌بندی: قنداق فرنگی دارای طرح‌ها و رنگ‌بندی‌های متنوعی است.

معایب قنداق فرنگی:

• احتمال خفگی نوزاد: احتمال خفگی نوزاد برای قنداق فرنگی نیز وجود دارد، به خصوص در صورتی که قنداق بسیار ضخیم باشد و هوا به درستی درون آن جریان نداشته باشد.
• سنگین بودن قنداق: به دلیل داشتن لایه‌های گوناگون و پر شدن قنداق با پارچه، ممکن است قنداق فرنگی بسیار سنگین باشد و مشکلاتی مانند آزار و ناراحتی را برای نوزاد ایجاد کند.

انواع روش‌های قنداق کردن نوزاد

نکات مهم در قنداق کردن نوزاد

قنداق کردن نوزاد یک موضوع حساس است و باید توجه ویژه‌ای به آن داشت. در زیر نکات مهمی برای قنداق‌پیچ کردن نوزاد آورده شده است:

• ابتدا باید مطمئن شوید که قنداق مناسب محیط بوده و کاملا تمیز است.
• باید از قنداق‌های با کیفیت و با جنس مناسب استفاده کنید تا باعث ایجاد خطر یا اذیت و آزار نوزادتان نشود.
• باید توجه داشت که قنداق نوزاد باید مناسب سایز نوزاد شما باشد. اگر قنداق کوچک باشد، نوزاد به راحتی درون آن خواهد گرفت و اگر قنداق بزرگ باشد ممکن است نوزاد درون آن راحت نباشد و بی‌قراری کند.
• باید از قنداق‌هایی استفاده کرد که هوا به درستی در آن جریان دارد. در صورتی که هوا به خوبی در قنداق جریان نیابد ممکن است منجر به بروز مشکلاتی مانند خفگی نوزاد شود.
• باید قنداق را به درستی بسته و نوزاد را درون آن قرار داد. باید مطمئن شوید که قنداق بر روی سینه نوزاد است و نوزاد را خفه نمی‌کند.
• اگر احساس می‌کنید که نوزاد شما با قنداق مشکل دارد، باید نوزاد را از قنداق خارج کنید.
• باید توجه داشت که قنداق برای نوزاد فقط در شب بهترین گزینه است و در طول روز بهتر است از لباس‌های گرم استفاده کنید.

در چه شرایطی بهتر است از قنداق کردن نوزاد خودداری کنیم؟

به طور کلی، نوزادان در طی چند ماه اول زندگی خود به دلیل ویژگی‌های جسمی و عاداتی که در رحم مادر به‌دست آورده‌اند، نیاز به حمایت و ایمنی بیشتری دارند. قنداق کردن نوزاد در این مراحل برای حفاظت از نوزاد و کاهش خطرات ممکن است لازم باشد.

 اما همان‌طور که اشاره شد، نوزاد با گذراندن چند ماه اول از زندگی، شروع به یادگیری حرکات خودکار مانند چرخیدن، نق زدن و پرش می‌کند. در این حالت، ممکن است نوزاد دیگر به قنداق نیاز نداشته باشد و باید به دست و پای او اجازه داد تا بتواند آزادانه این حرکات را به آرامی و با اطمینان انجام دهد.

قنداق‌کردن نوزاد در برخی موارد ممکن است خطرناک باشد و بهتر است در این شرایط از قنداق پیچیدن خودداری کنید. زمان‌هایی که نباید از قنداق استفاده شود شامل موارد زیر است:

• زمانی که نوزاد ناتوان‌تر از معمول است: اگر نوزاد شما ناتوان‌تر از حد معمول است، به عنوان مثال در اثر بیماری یا تحت تأثیر داروهای خاصی قرار دارد، بهتر است قبل از استفاده از قنداق با پزشک خود مشورت کنید.
• در صورت ابتلا به تنفس نامتعادل: اگر نوزاد شما درگیر مشکلات تنفسی مانند آسم است، بهتر است از قنداق استفاده نکنید.
• در صورت تغییر دمای بدن نوزاد: اگر دمای بدن نوزاد شما بالا یا پایین است، به عنوان مثال به دلیل تب یا سرماخوردگی، بهتر است از قنداق استفاده نکنید.
• در صورت خطر خفگی: اگر نوزاد شما در معرض خطر خفگی است و قنداق بسیار سفت بوده و باعث اذیت نوزاد می‌شود نباید از قنداق استفاده کنید.

آیا قنداق کردن نوزاد روش درستی است؟

شیردهی به نوزاد قنداق‌پیچ شده

یکی از سوالاتی که برای بسیاری از مادران مطرح می‌شود این است که آیا می‌توان بعد از قنداق کردن نوزاد به او شیر داد؟ در پاسخ باید گفت که شیر دادن به نوزاد در این حالت امکان‌پذیر است. در واقع، شیر دادن به بچه بعد از قنداق کردن یکی از راه‌های مؤثر برای تسکین نوزاد است. در کل، پس از قنداق کردن، بهتر است با یک پزشک یا متخصص کودکان مشورت کنید تا مطمئن شوید که نوزاد شما سالم است است و هیچ‌گونه مشکلی ندارد.

همان‌طور که گفته شد، برخی از نوزادان قنداق شدن را دوست ندارند و این کار ممکن است آن‌ها را تحریک کند و باعث ایجاد استرس و ناراحتی شود. در این صورت، می‌توانید روش‌های دیگری را امتحان کنید تا برای نوزادتان راحت‌تر باشد. همچنین، می‌توانید به کمک پزشک یا متخصص مربوطه از روش‌های مناسب دیگری برای رفع ناراحتی نوزاد استفاده کنید. با تلاش و تجربه، ممکن است بتوانید به روشی برسید که برای نوزاد شما راحت و مناسب باشد و باعث ناراحتی و استرس او نشود.