هزاران سال است که زنان از گیاهان برای تحریک ترشح شیر مادر استفاده می‌کنند. گیاه خار مریم یکی از گیاهان متعددی است که می‌تواند شیر مادر را در برخی از مادران افزایش دهد.
گیاه خار مریم چیست؟
گیاه خار مریم (Silybum marianum) گیاهی گلدار بلند و بنفش با شاخه‌های خاردار است. گیاه خار مریم که اصالتاً متعلق به منطقه مدیترانه است، مدت طولانی است که در پزشکی و شفا مورد استفاده قرار می‌گیرد. قرن‌هاست که از این گیاه برای درمان مشکلات سلامتی کبد و کیسه صفرا استفاده می‌شود. این گیاه همچنین یک گالاکتاگوگ شناخته شده (ماده‌ای که باعث افزایش تولید شیر مادر می‌شود) است که مادران شیرده برای کمک به افزایش شیر خود از آن استفاده می‌کنند.
توجه داشته باشید که خار مریم با خار شتر که یکی دیگر از گیاهان دارویی است که برای افزایش شیر مادر استفاده می‌شود، یکسان نیست.
خار مریم از کبد شما محافظت می‌کند
خار مریم اغلب به دلیل اثرات محافظت کننده از کبد تبلیغ می‌شود. این گیاه به طور مرتب به عنوان یک درمان تکمیلی برای افرادی که به دلیل مشکلاتی مانند بیماری کبد الکلی، بیماری کبد چرب غیر الکلی، هپاتیت و حتی سرطان کبد دچار آسیب کبدی شده‌اند، استفاده می‌شود. گیاه خار مریم همچنین برای محافظت از کبد در برابر سمومی مانند آماتوکسین استفاده می‌شود که توسط قارچ کلاهک مرگ تولید می‌شود و در صورت خوردن کشنده است.
مطالعات علمی، بهبود عملکرد کبد را در افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی که مکمل خار مریم مصرف کرده‌اند، نشان می‌دهند. بر اساس این پژوهش‌ها، این مکمل می‌تواند به کاهش التهاب کبد و آسیب کبدی کمک کند.
اگرچه تحقیقات بیش‌تری در مورد نحوه عملکرد آن مورد نیاز است، تصور می‌شود که گیاه خار مریم باعث کاهش آسیب به کبد ناشی از رادیکال‌های آزاد می‌شود؛ رادیکال‌های آزاد زمانی که کبد شما مواد سمی را متابولیزه می‌کند، تولید می‌شوند. مطالعات علمی همچنین نشان می‌دهند که مصرف گیاه خار مریم ممکن است کمی طول عمر افراد مبتلا به سیروز کبدی به دلیل بیماری کبد الکلی را افزایش دهد.
با این حال، نتایج مطالعات منظم نیست و همه پژوهش‌ها در این زمینه نشان نمی‌دهند که عصاره خار مریم اثر مفیدی بر بیماری کبد دارد. به همین دلیل تحقیقات بیش‌تری برای تعیین دوز و طول درمان با گیاه خار مریم برای بیماری‌های خاص کبد مورد نیاز است.
همچنین اگرچه عصاره خار مریم معمولاً به عنوان یک درمان تکمیلی برای افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی استفاده می‌شود، در حال حاضر هیچ مدرکی علمی وجود ندارد که نشان دهد این گیاه می‌تواند از ابتلا به این بیماری‌ها جلوگیری کند؛ به خصوص اگر سبک زندگی ناسالمی دارید.
خلاصه
عصاره خار مریم می‌تواند به محافظت از کبد در برابر آسیب ناشی از بیماری یا مسمومیت کمک کند، اگرچه تحقیقات بیش‌تری در مورد مقدار مورد مصرف آن مورد نیاز است.
می‌تواند به جلوگیری از کاهش عملکرد مغز مرتبط با سن کمک کند
گیاه خار مریم بیش از دو هزار سال است که به عنوان یک داروی طب سنتی برای بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر و بیماری پارکینسون استفاده می‌شود.
خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی این گیاه به این معنی است که احتمالاً فواید محافظت کننده عصبی دارد و می‌تواند به جلوگیری از کاهش عملکرد مغزی که با افزایش سن تجربه می‌کنید، کمک کند.
نتایج مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان می‌دهد که سیلیمارین از استرس اکسیداتیو به سلول‌های مغز جلوگیری می‌کند، که می‌تواند به جلوگیری از زوال ذهنی کمک کند. مطالعات در این زمینه همچنین نشان می‌دهد که گیاه خار مریم ممکن است بتواند تعداد پلاک مغزی یا پلاک‌های آمیلوئیدی در مغز حیوانات مبتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهد. پلاک‌های آمیلوئیدی دسته‌های چسبنده‌ای از پروتئین‌های آمیلوئیدی هستند که می‌توانند با افزایش سن بین سلول‌های عصبی ایجاد شوند.
پلاک‌های مغزی در تعداد بسیار بالا در مغز افراد مبتلا به بیماری آلزایمر دیده می‌شوند؛ به این معنی که گیاه خار مریم می‌تواند برای کمک به درمان این بیماری دشوار استفاده شود. با این حال، در حال حاضر هیچ مطالعه انسانی برای بررسی اثرات گیاه خار مریم در افراد مبتلا به آلزایمر یا سایر بیماری‌های عصبی مانند زوال عقل و پارکینسون وجود ندارد.
علاوه بر این، مشخص نیست که آیا گیاه خار مریم به اندازه کافی در بدن افراد مختلف جذب می‌شود تا اجازه دهد مقادیر کافی آن از سد خونی مغزی عبور کند. همچنین مشخص نیست که چه دوزی از آن باید تجویز شود تا اثر مفیدی داشته باشد.
خلاصه
مطالعات حیوانی نشان می‌دهند که گیاه خار مریم دارای برخی ویژگی‌های امیدوار کننده در رابطه با بیماری‌های عصبی است که می‌تواند آن را برای محافظت از عملکرد مغز تبدیل به دارویی مفید کند. با این حال، در حال حاضر مشخص نیست که آیا این گیاه اثرات مفید مشابه در انسان هم دارد یا خیر.
گیاه خار مریم می‌تواند از استخوان‌های شما محافظت کند
پوکی استخوان یک نوع بیماری است که در اثر تحلیل پیشرفت کننده استخوان ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً در طی چند سال به آهستگی ایجاد می‌شود و باعث ضعیف و شکننده شدن استخوان‌ها می‌شود و استخوان‌های فرد مبتلا حتی پس از به زمین خوردن‌های جزئی به راحتی می‌شکنند.
در مطالعات آزمایشگاهی و تحقیقات بر روی حیوانات نشان داده شده است که گیاه خار مریم، معدنی شدن استخوان را تحریک می‌کند و می‌تواند فرد را در برابر از دست دادن استخوان محافظت کند. در نتیجه، محققان پیشنهاد می‌کنند که خار مریم می‌تواند یک درمان مفید برای پیشگیری یا به تاخیر انداختن پوکی و از بین رفتن استخوان در زنان یائسه باشد.
با این حال، در حال حاضر هیچ مطالعه انسانی در این زمینه انجام نشده است؛ بنابراین اثر بخشی این گیاه نامشخص است.
خلاصه
نشان داده شده است که گیاه خار مریم در آزمایش بر روی حیوانات، معدنی شدن استخوان را تحریک می‌کند. با این حال، نحوه تأثیر آن بر انسان در حال حاضر ناشناخته است و به تایید نهایی علمی نرسیده است.
می‌تواند به درمان سرطان کمک کند
پیشنهاد شده است که اثرات آنتی اکسیدانی سیلیمارین موجود در گیاه خار مریم ممکن است برخی از اثرات ضد سرطانی داشته باشد که می‌تواند برای افرادی که برای درمان سرطان تحت نظر هستند، مفید باشد.
برخی از مطالعات بر روی حیوانات نشان می‌دهند که گیاه خار مریم می‌تواند برای کاهش عوارض جانبی درمان‌های سرطان مفید باشد. همچنین اثرات این گیاه می‌تواند باعث شود که شیمی درمانی به طور موثرتری در برابر برخی سرطان ها عمل کند و در برخی شرایط حتی سلول‌های سرطانی را از بین ببرد.
با این حال، مطالعات در این زمینه بر روی انسان بسیار محدود انجام شده است و هنوز اثر بالینی معنی داری را در افراد نشان نداده است. این ممکن است به این دلیل باشد که افراد تحت درمان سرطان قادر به جذب کافی خواص این گیاه برای دریافت اثر دارویی آن نیستند.
قبل از این که مشخص شود که چگونه سیلیمارین می‌تواند برای حمایت از افرادی که تحت درمان سرطان هستند مفید باشد، به مطالعات بیش‌تری در این زمینه نیاز است.
خلاصه
تحقیقات نشان می‌دهند که مواد مفید موجود در خار مریم در بهبود اثرات برخی از درمان های سرطان در حیوانات مفید هستند. با این حال، مطالعات در این زمینه بر روی انسان‌ها محدود انجام شده است و هنوز هیچ اثر مفیدی نشان نداده‌اند.
گیاه خار مریم می‌تواند به درمان آکنه کمک کند
آکنه یک بیماری التهابی مزمن پوستی است. اگرچه خطرناک نیست، اما می‌تواند باعث ایجاد زخم شود. برخی افراد همچنین ممکن است آن را به صورت دردناک تجربه کنند و نگران تأثیر آن بر ظاهر خود باشند. پیشنهاد می‌شود که استرس اکسیداتیو در بدن ممکن است در ایجاد آکنه نقش داشته باشد.
گیاه خار مریم به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی آن ممکن است مکمل مفیدی برای افراد مبتلا به آکنه باشد. این خاصیت بسیار جالب توجه است. یک مطالعه نشان داد که از افرادی که مبتلا به آکنه بودند و ۲۱۰ میلی گرم سیلیمارین در روز به مدت ۸ هفته مصرف کردند، ۵۳ درصد کاهش در شدت آکنه را تجربه کردند.
با این حال، از آنجایی که این تنها مطالعه موجود در این زمینه است، تحقیقات با کیفیت بیش‌تری مورد نیاز است.
خلاصه
یک مطالعه علمی نشان داده است که افرادی که مکمل‌های خار مریم مصرف می‌کنند، کاهش تعداد آکنه را در بدن خود تجربه کردند.
تاثیر گیاه خار مریم در شیردهی
گیاه خار مریم سال‌هاست که با شیردهی مرتبط بوده است. این گیاه دارای رگه‌های سفیدی است که از میان برگ‌هایش می‌گذرد. برای برخی، این رگ‌های سفید نماد شیر مادر است و اعتقاد بر این است که وقتی مادر شیرده از این گیاه استفاده می‌کند، منجر به افزایش شیر مادر می‌شود.
در حالی که تحقیقات در این زمینه محدود انجام شده است، اما برخی از مطالعات نشان می‌دهند که مصرف روزانه این گیاه در هفته‌های اول پس از زایمان باعث افزایش تولید شیر مادر می‌شود. مطالعات دیگر نتایج متفاوتی را نشان می‌دهند یا تفاوتی در تولید شیر در مقایسه با کسانی که دارویی مصرف نمی‌کنند، نشان نمی‌دهند.
اطلاعات در مورد دوز مناسب و سرعت مشاهده نتایج (اگر اصلاً وجود داشته باشد) نیز ناقص است. با این حال، برخی مطالعات نشان می‌دهند که افزایش قابل توجهی در شیر مادر و ادامه شیردهی پس از ۷ و ۳۰ روز مصرف وجود دارد.
به طور تجربی، این گیاه با نتایج مثبت توسط مادران شیرده در هند و اروپا برای نسل‌ها استفاده شده است و با این که تنها شواهد علمی محدودی وجود دارد که نشان می‌دهد خار مریم می‌تواند به افزایش شیر مادر شیرده کمک کند، مطالعات بر روی نمونه‌های حیوانی نشان داده شده است که مصرف این گیاه، تولید شیر در گاوهای شیری را افزایش می‌دهد.
اعتقاد بر این است که استروژن‌های گیاهی موجود در خار مریم می‌تواند یکی از دلایلی باشد که برخی از زنان گزارش می‌دهند هنگام مصرف این گیاه، شیر بیش‌تری تولید می‌کنند.
ایمنی مصرف گیاه خار مریم
مکمل‌های غذایی مانند داروهای گیاهی تهیه شده از گیاه خار مریم آزمایش‌های دقیقی که بر روی داروهای صنعتی انجام می‌دهند پشت سر نمی‌گذارند، با این حال تحقیقات محدود موجود حداقل عوارض جانبی و نگرانی‌های ایمنی را در مصرف این گیاه نشان می‌دهد.
عوارض جانبی و حساسیت
خار مریم به طور کلی یک گیاه بی خطر در نظر گرفته می‌شود. شایع ترین عوارض جانبی آن خفیف و مرتبط با معده است. در صورت مصرف بیش از حد، اسهال، ناراحتی معده، حالت تهوع و استفراغ ممکن است پیش بیاید.
واکنش های آلرژیک به گیاه خار مریم نادر است. با این حال، اگر از حساسیت به ابروسیا، بابونه، گل همیشه بهار یا گل داوودی رنج می‌برید، نباید از خار مریم استفاده کنید. زیرا این گیاه عضوی از همین خانواده گیاهی است.
تداخل با سایر داروها
اگر سیگار می‌کشید یا الکل می‌نوشید، مکمل‌های گیاه خار مریم را استفاده نکنید. این گیاه می‌تواند باعث شود که سموم ذخیره شده در کبد ناشی از سیگار کشیدن زیاد، الکل یا استفاده از داروها در جریان خون آزاد شده و وارد شیر مادر شود.
اگر از داروی تشنج دیلانتین (فنی توئین) استفاده می‌کنید، مکمل‌های گیاهی خار مریم را مصرف نکنید. خار مریم می‌تواند با قرص‌های ضد بارداری تداخل داشته باشد و اثربخشی آن‌ها را کاهش دهد. همچنین اگر از داروهای ضد روان پریشی، داروهای ضد اضطراب، داروهای خاص سرطان یا رقیق کننده‌های خون استفاده می‌کنید، می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در شما شود.
خار مریم ممکن است فواید مختلفی برای سلامتی و تولید شیر مادر داشته باشد؛ اما تحقیقات علمی محدودی در مورد این گیاه وجود دارد. اگر باردار یا شیرده هستید، همیشه قبل از مصرف این مکمل یا هر مکملی با پزشک خود مشورت کنید. بسیاری از گیاهان دارای عوارض جانبی یا تداخل با سایر داروها هستند.
مقدار مصرف و آماده سازی
همانطور که در بالا ذکر شد، به دلیل داده‌های علمی پراکنده در مورد استفاده از مکمل‌های گیاهی خار مریم برای افزایش تولید شیر مادر، اطلاعات محدودی در مورد دوز مناسب آن نیز وجود دارد. با این حال، بسیاری از محصولات حاوی این گیاه هستند که بسیاری از زنان شیرده از آن‌ها استفاده می‌کنند و مشکلی نیز پیش نمی‌آید.
چای خار مریم
می‌توانید از دانه‌های گیاه خار مریم یک دمنوش درست کنید و آن را دو تا سه بار در روز بنوشید. فقط یک قاشق چای خوری از دانه‌های خار مریم خرد شده، آسیاب شده یا خرد شده را در ۲۴۰ میلی لیتر آب جوش قرار دهید. اجازه دهید ۱۰ تا ۲۰ دقیقه بماند یا خیسانده شود و سپس از چای خود لذت ببرید.
مکمل‌های خار مریم
مکمل‌های گیاهی خار مریم به صورت کپسول، ژل نرم، پودر و عصاره مایع به صورت آنلاین و در فروشگاه‌های مواد غذایی سالم یا ویتامین موجود است. اگر می‌خواهید از مکمل‌های گیاهی استفاده کنید، حتما آن را از یک منبع معتبر خریداری کنید و تمام دستورالعمل‌های مربوط به آن محصول گیاهی خاص را دنبال کنید. همچنین نیاز است با پزشک یا مشاور شیردهی خود برای اطلاعات در مورد مصرف دوز مناسب آن صحبت کنید.