سبک فرزندپروری هلیکوپتری چیست؟

سبک فرزندپروری هلیکوپتری به نحوه تربیت کودک به شیوه بیش از حد محافظت کننده و مشارکت کننده اشاره دارد. درست مثل هلیکوپتر که در هوا معلق است، این والدین هم همینطور هستند. آن‌ها معمولاً خودشان را در تمام جنبه‌های زندگی کودک خود درگیر می کنند که گاهی اوقات به ضرر کودک است.

والدین هلیکوپتری تمایل دارند به فعالیت‌ها و آموزش کودکان خود توجه زیادی داشته باشند تا نه تنها از کودک خود در برابر درد و ناامیدی محافظت کنند، بلکه به موفقیت او کمک کنند. والدین هلیکوپتری به این معروف هستند که کودک خود را مدیریت ذره بینی می‌کنند و در تمام جنبه‌های زندگی او به شدت دخالت می‌کنند.

این والدین تمایل دارند بیش از حد محافظ کودک باشند و به شدت نگران فرزندان خود هستند. آن‌ها اغلب برنامه‌های کودک خود را مدیریت ذره بینی می‌کنند و در آن دخالت می‌کنند تا همه چیز را برای فرزندانشان راحت‌تر کنند.

کلمه والدین هلیکوپتری اولین بار در کتابی در سال ۱۹۶۹ ابداع شد. نوجوانی که در این کتاب به تصویر کشیده شده است، می‌گفت که مادرش مانند یک هلیکوپتر مراقب او بود. از آن زمان، بسیاری از مدیران از این واژه برای اشاره به والدینی استفاده می‌کنند که حتی پس از بزرگ شدن کودک، همچنان از راه دور مراقب فرزندان خود هستند و این اصطلاح همه والدینی را که بیش از حد از فرزند خود محافظت می‌کنند را در بر می‌گیرد.

چرا والدین، هلیکوپتری می‌شوند؟

این یک احساس طبیعی است که بخواهید از فرزند خود محافظت کنید. همچنین قابل درک است که بخواهید کودک شما موفق شود و به بزرگسالانی توانا تبدیل گردد. با این حال گاهی اوقات، والدین وسوسه می‌شوند که از روی عشق یا با نیت دیگری فشار روانی و محافظت زیادی بر فرزند خود تحمیل کنند.

به کودک خود دوران کودکی شاد هدیه می‌دهیم

روانشناسان گمان می‌کنند که یکی از دلایل اصلی فرزندپروری هلیکوپتری، به سادگی تمایل به هدیه دادن دوران کودکی برخلاف آنچه والدین تجربه کرده‌اند به کودک است. اگر دوران کودکی سختی داشتید و با وجود والدین غایب یا غیر حمایت کننده چالش داشته‌اید، ممکن است بخواهید زمانی که صاحب فرزند می‌شوید مسیر خود را اصلاح کنید. والدین هلیکوپتری ممکن است آرزو کرده باشند که والدین خودشان، بیش‌تر درگیر کارها یا فعالیت‌های آن‌ها می‌بودند.

فشار اجتماعی برای موفقیت

متخصصان خاطرنشان می‌کنند که برخی از افراد به این دلیل از این سبک فرزندپروری استفاده می‌کنند که برای موفقیت به عنوان والدین و برای کودک خود تحت فشار هستند. همه والدین می‌خواهند فرزندانشان امن، شاد و دوست داشته شده باشد. به دلیل فشار روانی برای موفق شدن، والدین ممکن است انتظارات زیادی از فرزندان خود داشته باشند.

این یک تصور غیر واقعی است؛ اما والدین اغلب فکر می‌کنند که اگر فرزندشان در کاری خوب عمل نمی‌کند، شکست او بازتاب آن‌ها به عنوان والدین است. این ممکن است باعث استرس والدین و احتمالاً رنجش در کودک شود.

تمایل به کمک

تمایل به احساس مورد نیاز بودن می‌تواند باعث مشکل در حرکت کودک به سمت مستقل شدن شود. همچنین برخی از والدین نگران آسیب دیدن فرزندانشان هستند؛ هم از نظر روحی و هم جسمی. به همین دلیل، والدین ممکن است تمایل داشته باشند که از نزدیک کودک خود را زیر نظر بگیرند. برخی از والدین بر این باورند که هرگز تجربه نکردن شکست یا ناامیدی بهتر از تجربه واقعی این تجربیات در زندگی و احساس ناامیدی است.

با این که سبک فرزندپروری هلیکوپتری همیشه روش بدی نیست، به ویژه زمانی که با شدت اجرا نشود، کارشناسان هشدار می‌دهند که این شیوه فرزندپروری می‌تواند در دراز مدت برای فرزندان شما مشکل ساز باشد. در ادامه می‌توانید برخی از نشانه‌های فرزندپروری هلیکوپتری و آنچه کارشناسان توصیه می‌کنند که والدین باید برای تشویق کودک خود به مستقل شدن و در عین حال ایمن نگه داشتن او انجام دهند را بخوانید.

چگونه بفهمم که والدین هلیکوپتری هستم؟

در اکثر اوقات، والدین هلیکوپتری با تمایلات بیش از حد محافظت کننده یا درگیر بودن در زندگی کودک شناسایی می‌شوند. اما این تعریف گاهی اوقات می‌تواند محدود کننده باشد. والدین هلیکوپتری افرادی هستند که همیشه در رأس همه چیز هستند؛ اما در حد افراط.

از دوران کودکی تا دانشگاه، والدین هلیکوپتری تمایل دارند بیش از حد در زندگی فرزندان خود درگیر شوند؛ تا جایی که فعالیت‌ها و علایق خود آن‌ها در اولویت کم‌تر قرار می‌گیرد. این بدین معناست که هزینه خانواده نیز در رابطه با آن چیزی است که کودک نیاز دارد یا می‌خواهد.

این والدین حتی ممکن است اهداف شخصی و آرزوهای شغلی خود را برای آنچه فکر می‌کنند برای کودک آن‌ها بهتر است، متوقف کنند.

البته جنبه‌های مختلفی از فرزندپروری هلیکوپتری وجود دارد. در برخی موارد، این دسته از والدین برای موفقیت کودک در فعالیت‌ها، فشار زیادی بر فرزند خود وارد می‌کنند. در موارد دیگر از کودک خود در برابر موضوعات خاصی محافظت می‌کنند و وظایفی را برای کودک انجام می‌دهند. سبک فرزندپروری هلیکوپتری در هیچ خانواده‌ای یکسان به نظر نمی‌رسد..

به همین ترتیب، والدین هلیکوپتری تمایل دارند که برای کودک خود بیش از حد برنامه ریزی کنند تا در همه چیز، از مهد کودک و مدرسه گرفته تا ورزش و موسیقی، مزیت رقابتی به کودک بدهند. حتی ممکن است سعی کنند روابط دوستانه و موقعیت اجتماعی فرزندشان را مدیریت کنند. هدف والدین این است که هر فرصت ارزشمندی را برای کودک خود ایجاد کنند.

به طور کلی، والدین هلیکوپتری تمایل دارند به این که اینقدر در زندگی فرزندانشان نقش دارند افتخار کنند و اغلب هیچ اشتباهی در شیوه فرزندپروری خود نمی‌بینند. آنها رفتارهای خود را راهی برای نشان دادن عشق و تضمین امنیت فرزندشان می‌دانند و در عین حال به فرزند کمک می‌کنند تا در زندگی موفق شود.

نکات مثبت سبک فرزندپروری هلیکوپتری

در حالی که واژه والدین هلیکوپتری اغلب به صورت تحقیرآمیز استفاده می‌شود، اما فرزندپروری هلیکوپتری آنقدرها هم بد نیست. 

معمولاً می‌توانید روی فرزندان والدین هلیکوپتری حساب کنید که به موقع در مهد کودک یا مدرسه حاضر می‌شوند، تکالیفشان را انجام می‌دهند و برای فعالیت‌هایشان آماده می‌شوند. فرزندان این والدین در رابطه با هر چیزی که در زندگی آن‌ها اتفاق می‌افتد، از حمایت و راهنمایی زیادی برخوردار می‌شوند.

همچنین والدین هلیکوپتری کودکان کوچک‌تر احتمالاً می‌دانند بچه‌هایشان در هر زمان کجا هستند که این یک ملاحظه ایمنی مهم است.

به همین ترتیب، والدین هلیکوپتر تمایل زیادی به این دارند که بدانند کودک آن‌ها با چه کسی همبازی است و فرزندشان در مهد کودک یا مدرسه چگونه است. اگر کودک در آموزش مشکلی دارد، هر کاری که می‌توانند برای حمایت از او انجام می‌دهند. همین موضوع در مورد بیماری یا نگرانی‌های مربوط به سلامت روان نیز صادق است. والدین هلیکوپتری به طور خستگی ناپذیری تلاش خواهند کرد تا مطمئن شوند که این مشکلات برطرف شده است.

علاوه بر این، والدین هلیکوپتری تمایل دارند والدین فعالی باشند که اولین کسانی هستند که برای فعالیت‌های مهد کودک یا مدرسه داوطلب می‌شوند.

معایب احتمالی سبک فرزندپروری هلیکوپتری

البته درگیر شدن بیش از حد در زندگی کودک می‌تواند برای او مضر باشد. کودک ممکن است احساس خفگی و بی تفاوتی بکند. کودک همچنین ممکن است با احساس استقلال به چالش بخورد. در ادامه برخی از اشکالات اصلی فرزندپروری هلیکوپتری را توضیح خواهیم داد:

مهارت‌های حل مسئله کودک را سرکوب می‌کند

فرزند شما در هر سنی به مهارت‌های حل مسئله نیاز دارد. چه یک کودک ۵ ساله داشته باشید که باید یاد بگیرد چگونه کلمات را به زبان بیاورد یا یک جوان ۲۵ ساله که نمی‌تواند شغلی پیدا کند. بچه‌ها باید بدانند که چگونه با مشکلات خود برخورد کنند و به طور فعالانه آن‌ها را خودشان حل کنند. با این حال، والدین هلیکوپتری اغلب با مشاهده اولین نشانه‌های مشکل دخالت می‌کنند؛ به طوری که کودک، مهارت ارزشمند حل مسئله را یاد نمی‌گیرد.

باعث وابستگی فرزند به والدین می‌شود

والدین هلیکوپتری آنقدر برای کودک خود کار انجام می‌دهند که ممکن است کودک را به خود وابسته کنند. اگر مادری هر روز صبح با پسر ۱۹ ساله‌اش تماس بگیرد تا او را از خواب بیدار کند تا مطمئن شود که به موقع به کلاس می‌رسد، او هرگز یاد نمی‌گیرد که چگونه این کار را برای خودش انجام دهد. والدین باید به کودک کمک کنند تا یاد بگیرد که چگونه بدون آن‌ها زندگی و رشد کند.

مانع از دفاع کودک از خود می‌شود

والدین هلیکوپتری معمولاً به جای این که به کودک خود یاد بدهند که در آینده از خودش دفاع کند، از فرزندانشان دفاع می‌کنند. برای کودک مهم است که بتواند سوال بپرسد، شفاف سازی کند و هنگامی که به چیزی نیاز دارد صحبت کند. در آینده در مدرسه یا سر کار، دیگر والدین کودک حضور ندارند که به او کمک کنند تا با یک مساله چالش برانگیز کنار بیاید.

باعث اعتماد به نفس پایین در کودک می‌شود

داشتن والدینی که دائماً مراقب هر کاری که انجام می‌دهید هستند، می‌تواند باعث شود کودک احساس کند که هرگز نمی‌تواند کاری را درست انجام دهد. در صورتی که فرزندپروری و مدیریت ذره بینی هلیکوپتری تا سال‌های نوجوانی و اوایل بزرگسالی فرد ادامه پیدا کند، می‌تواند منجر به مشکلات اعتماد به نفس، تعامل، مسئولیت و عملکرد سازگارانه در آن فرد شود.

از پیامدهای طبیعی اشتباه جلوگیری می‌کند

کودک باید با برخی از پیامدهای طبیعی در زندگی روبرو شود. در شرایطی که والدین دخالت نمی‌کنند، کودک در صورت شکست با عواقب آن مواجه می‌شود. با این حال بیش‌تر والدین هلیکوپتری، فعالیت‌های فرزند خود را نحوی مدیریت می‌کنند که از پیش آمدن هرگونه پیامدهای منفی، جلوگیری شود.

بر روابط والدین و فرزند تاثیر می‌گذارد

در حالی که سبک فرزندپروری هلیکوپتری معمولاً از روی عشق انجام می‌شود، این سبک فرزندپروری می‌تواند در روابط والدین و فرزند مشکل ایجاد کند. اگر فرزندتان احساس کند که دائماً برای انجام کارها به او نق می‌زنید، برای او تصمیم می‌گیرید یا هر حرکت او را بررسی می‌کنید، بعید است که در مورد تعاملات شما احساس مثبتی داشته باشد. برعکس، انجام این کار می‌تواند فرزندتان را از شما دور کند و این سوال را برای او به وجود بیاورد که آیا شما به قضاوت و توانایی‌های او اعتماد دارید یا خیر.

با این حال، گاهی اوقات سبک فرزندپروری هلیکوپتری فرزندان و والدین را به هم نزدیک می‌کند. اگر کودک با مدیریت ذره بینی والدینش احساس فشار روانی نکند، ممکن است از این تلاش مداوم برای موفقیت او احساس قدردانی داشته باشد.

فرزندان والدین هلیکوپتری ممکن است ارتباط عمیقی با والدین خود داشته باشند و احساس کنند که از آن‌ها مراقبت می‌شود. آن‌ها همچنین ممکن است احساس کنند کسی را دارند که پیش او بروند و کمک کند با مشکلاتی که پیش می‌آیند، کنار بیاید.

چگونه کودک خود را به مستقل بودن تشویق کنیم

اگر فکر می‌کنید که تا حدودی شبیه به والدین هلیکوپتری رفتار می‌کنید، مهم است که در نظر داشته باشید که آیا باید کمی عقب‌ نشینی کنید تا مطمئن شوید که کودک شما فضایی برای رشد، یادگیری مهارت‌های جدید و رهایی از احساس شکست دارد. با این حال، کنار گذاشتن این کنترل ممکن است اضطراب آور باشد. اگر وقتی به کودک خود اجازه می‌دهید که به تنهایی در فعالیت‌های متناسب با سن خود شرکت کند در تحمل استرس یا نگرانی مشکل دارید، با یک متخصص صحبت کنید. اجازه اشتباه کردن، متحمل شدن پیامدهای اشتباه، تجربه احساسات ناراحت کننده و حل مشکلات به تنهایی از جنبه‌های مهم رشد و یادگیری کودک است.

به خاطر داشته باشید که لازم نیست یک باره به طور کامل عقب نشینی کنید. اگر به آرامی عقب نشینی کنید، برای شما و کودک شما بهتر است. به کودک خود زمان، فضا و سطح مناسبی از حمایت را بدهید تا مهارت‌هایی را که برای مستقل شدن بیش‌تر به آن‌ها نیاز دارد را در خود تقویت کند.

چه فرزند شما به تنهایی به فروشگاه برود یا بخواهد به تنهایی روی کاردستی خود کار کند، هر بار به او کمی آزادی عمل بدهید. هر از چند گاهی به او آموزش دهید، به او کمک کنید تا در مورد راه حل‌ها فکر کند و پس از تمام شدن کار، راه‌ها را با او مرور کنید. اما سعی کنید از ایستادن بالای سر او در حین کار یا بدتر از آن، انجام کار برای او خودداری کنید.

یادگیری شکست خوردن و بازگشت به عقب در حالی که والدین برای حمایت از کودک در اطرافش هستند، به کودکان کمک می‌کند این مهارت‌ها را در زمانی که والدینشان نزدیکشان نیستند نیز رشد دهند.

اگرچه همه چیزهای سبک فرزندپروری هلیکوپتری بد نیستند، اما می‌تواند پیامدهای منفی برای کودک داشته باشد، زیرا ممکن است توانایی کودک برای مستقل بودن را دچار مشکل کند.