حتی قبل از اینکه کودک شما قادر به صحبت کردن باشد، راه‌هایی وجود دارد که میتوانید درباره سلامت و تندرستی او بیاموزید. یکی از راه‌هایی که می‌توان در مورد سلامت کودک خود آگاه شوید رنگ مدفوع است، به این علت مهم است که هر مرتبه که پوشک را عوض می‌کنید، رنگ مدفوع نوزاد را در نظر بگیرید.با این‌حال، سبز بودن مدفوع نوزاد در پوشک کودک می‌تواند کمی نگران‌کننده باشد. مدفوع سبز معمولا بدون هیچ دلیل خاصی اتفاق می‌افتد (شاید کودک نوپای شما در آن روز اسفناج خورده باشد، یا شاید کودک شما مکمل آهن مصرف می‌کند)، گاهی‌اوقات هم سبز بودن مدفوع می‌تواند نتیجه چیز خطرناکی مانند عفونت باشد.
از آنجایی که صفرای معده (مایع موجود در کیسه صفرا که غذا را هضم می‌کند) چیزی است که مدفوع را قهوه‌ای می‌کند. مدفوع سبز، معمولا به این معنی است که مدفوع به‌سرعت در روده‌ها حرکت می‌کند، بدون اینکه زمان کافی برای قهوه‌ای شدن صفرا داشته باشد. به همین دلیل است که اسهال که سریع‌تر از مدفوع معمولی از طریق روده کودک شما عبور می‌کند اغلب به رنگ سبز است.
بنابراین اگر بعد از سه یا چهار روز اول، مدفوع سبز رنگ در پوشک کودک خود را مشاهده کنید، معمولاً دلیلی برای نگرانی وجود ندارد، تا زمانی که کودک شما در حال افزایش وزن است. با این‌حال اگر سبز بودن مدفوع ادامه یابد، باید به فکر درمان آن باشید.
در نظر داشته باشید که مدفوع نوزاد همیشه تغییر رنگ می‌دهد و گاهی‌اوقات می‌تواند باعث نگرانی والدین شود. به‌طور کلی، رنگ مدفوع با زمان پردازش غذا در سیستم کودک شما ارتباط دارد. مدفوع زرد به این معنی است که شیر خیلی سریع در سیستم غذای کودک شما حرکت می‌کند، در حالی که مدفوع سبز به این معنی است که این پروسه مدت زمان بیشتری طول می‌کشد. در ادامه مطلب در مورد تنوع گسترده رنگ مدفوع کودک خود بیشتر بیاموزید.
رنگ‌های نرمال مدفوع نوزاد
در چند روز اول زندگی کودک شما، رنگ مدفوع کودک بسیار تیره خواهد بود. حتی در روزهای اول تولد، مدفوع سیاه در پوشک کودک طبیعی است. این مدفوع مکنیوم است که از موادی تشکیل شده که نوزاد در دوران بارداری خورده است.
تا زمانی که کودک شما سه‌روزه شود، احتمالا رنگ مدفوع نوزاد از رنگ سیاه به سبز تبدیل می‌شود. وقتی کودک شما شروع به هضم شیر مادر می‌کند، مدفوع او به رنگ زرد مایل به سبز تغییر می‌کند.
علل سبز بودن مدفوع نوزاد
در واقع، اولین مدفوع نوزاد تازه متولد‌شده به‌رنگ سبز مایل به سیاه خواهد بود و قوامی شبیه به قطران دارد. این به این دلیل است که کودک شما مقدار زیادی صفرا، مایع آمنیوتیک و سلول‌های پوستی را در داخل رحم می‌خورد، این مواد، به شکل مدفوع سبز رنگ کودک دفع می‌شوند.
حتی بعد از چند ماه، اگر در نوزادان مدفوع سبزرنگ مشاهده کردید، تا زمانی که به صورت گهگاهی باشد، جای نگرانی نیست. همانطور که در بالا اشاره شد سبز بودن مدفوع نوزاد زمانی ایجاد می‌شود که مدفوع به سرعت از طریق دستگاه گوارش عبور می‌کند. با این‌حال، مدفوع سبز به‌طور مداوم به این معنی است که ممکن است مشکلی وجود داشته باشد. در اینجا چند علت مدفوع سبز در نوزادان آورده شده است:
- خوردن غذاهای سبز: باید گفت: خوردن غذاهای به رنگ سبز، بهترین پاسخ در مورد داشتن مدفوع سبز است. شما ممکن است بیش از حد سبزیجات برگدار مصرف کنید! با این‌کار مدفوع کودک شیرده شما سبز رنگ می‌شود. از طرف‌دیگر، اگر کودک شما خوردن غذاهای جامد مانند نخودفرنگی یا اسفناج پوره‌شده را شروع کرده باشد می‌تواند باعث شود که رنگ مدفوع او سبز شود.
- اگر مدفوع سبز رنگ شبیه اسهال است یا حاوی مخاط است، احتمالاً چیزی باعث آن می‌شود. گاهی‌اوقات نوزادان واکنش استرسی نشان می‌دهند یا ممکن است یک حشره معده باشد. اگر این اتفاق افتاد، برنامه غذایی منظم خود را حفظ کنید زیرا کودک شما آن را خود به خود آن را درمان می‌کند. شیر مادر آنتی‌بادی‌ها را فراهم می‌کند که باعث بهبودی می‌شود.
- دندان درآوردن همچنین می‌تواند باعث ایجاد رنگ سبز در مدفوع شود، زیرا نوزادان در حال دندان درآوردن مقدار زیادی بزاق اضافی را می‌بلعند. همچنین بعضی از والدین سبز بودن مدفوع را پس از واکسیناسیون نیز گزارش کردند.
- فتوتراپی: اگر نوزاد شما تحت‌درمان فتوتراپی برای یرقان است، ممکن است مدفوع او سبز رنگ شود.
- مکمل‌های آهن: اگر شما یا کودکتان مکمل آهن مصرف می‌کنید، ممکن است مدفوع کودکتان را به رنگ سبز تیره تبدیل کند.
- حساسیت به شیر گاو: ماده شماره یک که نوزادان به آن واکنش نشان می‌دهند شیر گاو است، بنابراین مطمئن شوید که خودتان شیر گاو مصرف نمی‌کنید و آن را با شیرخشک بچه مخلوط نمی‌کنید.
- اسهال: اگر کودک شما مدفوع سبز رنگی دارد که بیشتر به شکل اسهال است و کمتر جامد است، ممکن است زمان آن باشد که با پزشک اطفال خود تماس بگیرید، زیرا می‌تواند نشانه‌ای باشد.
اسهال در نوزادان و کودکان به این دلیل رخ می‌دهد که روده نمی‌تواند آب کافی از غذا را جذب کند و دلیل آن وجود ویروس است. اسهال می‌تواند باعث سبز شدن مدفوع کودک شما شود.
اسهال مقدار آب و الکترولیت‌های مدفوع را تغییر می‌دهد و از آنجایی که سریع‌تر از معمول در سیستم کودک شما حرکت می‌کند، می‌تواند به تغییر رنگ کمک کند. همانطور که اشاره شد اسهال می‌تواند توسط عواملی در نوزادان و کودکان ایجاد شود، از جمله:
- ویروس‌ها
- بیماری‌های باکتریایی
- داروهای خاص
- کافئین
- مسمویت غذایی
هر نوزادی هر چند وقت یکبار دچار اسهال می‌شود، بیشتراوقات، زمانی که ویروس سیر خود را طی می‌کند، اسهال خود به خود از بین می‌رود. با این‌حال، اسهال مزمن همیشه می‌تواند از زمینه بیماری‌های دیگری باشد که پزشک اطفال ممکن است قادر به تشخیص آن باشد، از جمله:
- بیماری روده (IBD)
- بیماری کرون
- سیستم حرکتی سندرم روده (IBS)
- آلرژی یا عدم‌تحمل غذایی
تغذیه با شیر مادر
نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌شوند نیز می‌توانند سبز بودن مدفوع را تجربه کنند. در ابتدا پس از تولد نوزاد، ابتدا شیر کم‌چرب و با قند بالا یا همان چیزی که شیر پیشین نامیده می‌شود باعث سبز بودن مدفوع است.
در نهایت، این نوع شیر به شیرمادر پرکالری و پرچرب یا شیر پسین تبدیل می‌شود. اگر دفعات شیردهی کوتاهی داشته باشید، ممکن است مقدار بیشتری از شیر پسین را با قند بیشتری دریافت کنید که می‌تواند به رنگ سبز شدن مدفوع کمک کرد. همچنین، اگر در حین شیردهی خیلی سریع سینهها را عوض کنید، ممکن است این اتفاق بیفتد.
مدفوع نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌شوند می‌توانند خردلی یا قهوه‌ای باشند و معمولاً دارای بافت دانه‌دار یا خمیری هستند، حتی مدفوع کودک می‌تواند شبیه اسهال باشد. مدفوع سالمی که با شیر مادر تغذیه می‌شود، بوی معمولی مدفوع را می‌دهد.
تغذیه با شیرخشک
اگر شیر‌خشکی که نوزاد می‌خورد دارای سولفات مکمل یا غنی از آهن باشد، ممکن است نوزادانی که با شیرخشک تغذیه می‌شوند مدفوع سبز داشته باشند. گاهی‌اوقات مدفوع حتی می‌تواند آنقدر سبزتیره باشد که سیاه به نظر برسد.
سایر رنگ‌های معمولی برای مدفوع نوزادی که با شیر خشک تغذیه می‌شود، زرد یا قهوه‌ای با قوام خمیری، شبیه کره بادام‌زمینی است. نوزادانی که با شیرخشک تغذیه می‌شوند کمتر از نوزادانی که با شیرمادر تغذیه می‌شوند مدفوع می‌کنند و مدفوع معمولاً بدبو می‌شود.
با این‌حال، خوب است بدانید که مدفوع سیاه ممکن است نشان‌دهنده وجود خون در مدفوع باشد، بنابراین این می‌تواند دلیلی برای مراجعه به پزشک باشد.
مراجعه به پزشک
مدفوع سبزرنگ کودک شما با اسهال، تب یا حرکت همراه است، قطعاً دلیلی برای تماس با اطفال است. در حالی که مقداری مدفوع سبز طبیعی است و همانطور که اشاره شد می‌تواند در نتیجه غذاها، شیردهی یا شیرخشک اتفاق بیفتد، اگر کودک شما برخی یا همه علائم مانند تب یا حرکت‌پذیری بیشتر از حد معمول را داشت، حتماً با پزشک تماس بگیرید تا راهنمایی شوید.
به‌یاد داشته باشید اگر مشکلی در کودک وجود دارد که شما را شب‌ها بیدار نگه می‌دارد (شما باید تا زمانی که میتوانید بخوابید!)، برای کمک به پزشک اطفال خود را بررسی کنید.
نکته اصلی این است که مدفوع سبز در موارد طبیعی بیشتر است، به‌خصوص اگر یک بار دیگر غذاهای سبز پوره، شیر خشک شده با آهن یا شیر مادر مصرف شده باشد. اگر همیشه شک دارید یا مدفوع سبز نوزاد با تب یا علائم دیگر همراه است، با پزشک معالج خود تماس بگیرید.
چگونه از مدفوع سبز در نوزادان جلوگیری کنیم؟
می‌گویند پیشگیری بهتر از درمان است، این حرف کاملا منطقی است. در اینجا اقداماتی وجود دارد که میتوانید برای جلوگیری از سبز بودن مدفوع نوزاد انجام دهید.
- از خوردن سبزیجات سبز پرهیز کنید، اسفناج، نخود، کلم‌پیچ، کلم بروکلی چند نمونه از سبزیجات رایج هستند، اما هر نوع سبزی دیگر می‌تواند باعث آن شود. مصرف کمتر سبزیجات می‌تواند از سبز شدن مدفوع کودک جلوگیری کند.
- از مصرف مکمل‌های آهن خودداری کنید. آهن اضافی در بدن می‌تواند از طریق شیر مادر به کودک شما منتقل شود که باعث مدفوع سبز یا سیاه می‌شود.
- خوردن شیر گاو را قطع کنید. نوزادان به لاکتوز اضافی در سیستم خود واکنش خوبی نشان نمی‌دهند، بنابراین از مصرف شیر گاو خودداری کنید، حتی اگر هنگام خوردن صبحانه خود با مقداری شیر لذت می‌برید. شیرگاو اغلب می‌تواند باعث سبز شدن مدفوع نوزادان شود، علاوه بر آن باعث ناراحتی شکم نوزاد می‌شود.
- هنگام شیر دادن به نوزاد خود سینه خود را یکی‌یکی خالی کنید. هنگامی که به کودک خود شیر می‌دهید، سینهها را زود عوض نکنید. درعوض، مطمئن شوید که یک سینه به‌طور کامل از شیر تخلیه شده است تا تعادل سالمی در سیستم گوارشی کودک شما برقرار شود.
- اگر شک دارید که کودک به چیزی حساسیت دارد، نمودار حذف را امتحان کنید. این به این معنی است که شما و نوزاد برای چند روز دقیقاً همان غذاها را می‌خورید و آن را در یک نمودار یادداشت می‌کنید.
اگر کودک یک واکنش نامطلوب داشت، میتوانید به‌سادگی یکی از مواد غذایی را حذف کنید و ببینید که نوزاد چگونه به آن واکنش نشان می‌دهد. به این‌ترتیب، میتوانید هرگونه آلرژی احتمالی را در صورت وجود، از بین ببرید.
- یک نوزاد سالم باید سه تا چهار بار در روز مدفوع کند. اگر کودک شما شلوغ است و آن‌طور که باید شیر نمی‌خورد، بهتر است به یک مشاور شیردهی مراجعه کنید تا مطمئن شوید که نوزاد در اسرع‌وقت شروع به تغذیه طبیعی می‌کند. در واقع، شیر مادر حاوی آنتی‌بادی‌هایی است که با عفونت‌ها در نوزاد مبارزه می‌کند. بنابراین باید هرطور که میتوانید تغذیه را افزایش دهید تا کودک بتواند از تمام مزایای شیر مادر بهره‌مند شود.
درمان مدفوع سبز در نوزادان
سبز بودن مدفوع هر چند وقت یکبار، همراه با سلامتی و تغذیه منظم، نباید باعث نگرانی شما و کودکتان شود. تنها زمانی که مدفوع سبز رنگ با گیجی، تب و سایر علائم همراه باشد، باید آن را جدی گرفت.
قبل از درمان مدفوع سبز در نوزادان، باید بررسی کنید که آیا نوزاد سالم است یا خیر. اگر مدفوع سبز با تب، استفراغ، بی‌قراری در حین غذا خوردن یا کم‌آبی همراه باشد، وقت آن است که کودک خود را نزد پزشک اطفال ببرید.
درمان مدفوع سبز در نوزادان به‌علت ایجاد آن بستگی دارد. هنگامی که مشخص شد، درمان مدفوع سبز رنگ با اصلاح رژیم غذایی کودک، خود به خود درست می‌شود، درمان آسان‌تر است. اگر مدفوع سبزرنگ باشد اما کودک در سلامت کامل باشد، نباید باعث نگرانی شود. اگر این یک مشکل عودکننده است و برای مدتی طولانی ادامه دارد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی
سبز بودن مدفوع نوزاد، درواقع یک رنگ طبیعی برای مدفوع نوزاد است، اگرچه در برخی موارد می‌تواند نشان‌دهنده عفونت ویروسی یا باکتریایی یا حساسیت یا عدم‌تحمل غذایی باشد. همانطور که در این مطلب اشاره شد اولین مدفوع نوزاد شما سبزتیره خواهد بود و تقریبا سیاه به نظر می‌رسد.
در طی چند روز به رنگ سبز روشن‌تر، سپس زرد (اگر کودک شما از شیر مادر تغذیه می‌کند) یا زرد/قهوه ای (اگر کودک شما با شیرخشک تغذیه می‌کند) تغییر می‌کند. در حالی که مدفوع سبز معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست، اگر کودک شما مدفوع سبز دارد و همچنین بیمار است، یا اگر نگران هستید که مشکلی وجود دارد، با پزشک تماس بگیرید.
برخی از رنگ‌های مدفوع نگران‌کننده‌تر از سبز هستند. اگر کودک شما مدفوع قرمز یا سیاه دارد (که می‌تواند نشان‌دهنده خون در مدفوع و خونریزی گوارشی باشد) با پزشک کودک خود تماس بگیرید. همچنین اگر فرزندتان مدفوع خاکستری سفید یا گچی دارد فوراً به پزشک مراجعه کنید. این می‌تواند به این معنی باشد که کودک شما به دلیل عفونت یا مشکل جدی کبدی مواد مغذی دریافت نمی‌کند.