هنگامی که صحبت از تغذیه کودک به میان می آید، آکادمی اطفال آمریکا (AAP) تغذیه انحصاری با شیر مادر را برای شش ماه اول زندگی و سپس اضافه کردن غذای جامد و هم‌زمان ادامه دادن شیر مادر تا ۱ سالگی را توصیه می‌کند. پس از آن مرحله، این که چه مدت شیردهی ادامه می‌یابد موضوعی است که به ترجیح شخصی (و ترجیح کودک شما) ارتباط دارد. هیچ سن خاصی برای برای از شیر گرفتن و تغییر رژیم غذایی نوزاد شما به سایر غذاها و نوشیدنی‌ها توصیه یا اعلام نشده است. با این حال، بسیاری از مادران به دلایل متعددی تصمیم می‌گیرند که نوزاد خود را زودتر از شیر بگیرند. اگر کودک شما زیر یک سال سن دارد و شما تصمیم به از شیر گرفتن او و عادت دادن نوزاد به شیر خشک دارید، لازم است شیر مادر را با شیر خشک جایگزین کنید.
عادت دادن نوزاد از شیر مادر به شیر خشک گام مهمی هم برای نوزاد و هم برای مادر به شمار می‌رود. چه به دلیل انتخاب شخصی خود این تغییر را انتخاب کرده باشید و چه به خاطر شرایط لازم باشد آن را انجام دهید، انتقال آرام و راحت در این دوره برای سلامتی کودک از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این مقاله، عادت دادن نوزاد به شیر خشک و روند مرحله به مرحله انتقال از شیر مادر به شیر خشک را بررسی خواهیم کرد و توصیه‌ها و نکاتی را به شما ارائه می‌دهیم تا با موفقیت و بدون استرس، فرزند خود را به شیر خشک عادت دهید.
دلایل اصلی عادت دادن نوزاد به شیر خشک
قبل از شروع به عادت دادن نوزاد به شیر خشک، درک این موضوع ضروری است که چرا برخی از والدین تصمیم می‌گیرند از شیر مادر به شیرخشک روی بیاورند. بعضی از مادران به دلیل کمبود شیر یا به دلیل آن که در حال مصرف دارو هستند، نوزاد خود را از شیر می‌گیرند. همینطور ممکن است نوزاد ممکن است در مکیدن و بلع شیر مادر مشکل داشته باشد یا شیر دادن به او مشکل باشد. بازگشت به سر کار نیز یکی دیگر از دلایل رایج زنان برای از شیر گرفتن نوزاد خود است. آنها ممکن است مکانی تمیز و خصوصی برای پمپاژ شیر خود نداشته باشند، یا ممکن است شیردهی به نوزد در محل کار برای آنها ممکن نباشد. برخی از زنان با چالش‌هایی در زمینه مراقبت از نوزاد مواجه می‌شوند که باعث تولید استرس زیادی برای آنها می‌شود. صرف نظر از وضعیت شما، با مطالعه این مقاله برای از شیر گرفتن نوزاد و تغییر رژیم غذایی او از شیر مادر به شیر خشک، می‌توانید تصمیم خود را عملی کنید.
همانطور که در بالا توضیح دادیم، دلایل مختلفی ممکن است برای عادت دادن نوزاد به شیر خشک وجود داشته باشند. از جمله:
- نگرانی از سلامت مادر: اگر مادر با مشکلات مربوط به سلامت خود مواجه است که بر توانایی او در شیردهی تأثیر می‌گذارد، انتقال به شیر خشک ممکن است ضروری باشد.
- نیازهای غذایی کودک: هر چقدر که کودکان بیش‌تر رشد می‌کنند، نیازهای غذایی آنها نیز تغییر می‌کند و تکامل می‌یابد. برخی از کودکان ممکن است به جز شیر مادر به مواد مغذی بیشتری نیاز داشته باشند که بهتر است از طریق شیر خشک تامین شود.
- سبک زندگی و شرایط شغلی مادر: برای مادران شاغل و مادرانی که مسئولیت و وظایف زیادی دارند، ممکن است شیردهی همیشه امکان پذیر نباشد. تغذیه با شیر خشک انعطاف پذیری بیشتری را برای مادر فراهم می‌کند و باعث می‌شود بتواند به سایر کارهای روزمره خود نیز بپردازد.
- مشکل مکیدن نوزاد: در برخی موارد، نوزادان ممکن است در مکیدن و خوردن شیر مادر با مشکلاتی مواجه شوند و این مشکلات، مادر و پدر را به فکر تغذیه با شیر خشک بیاندازد.
چگونه برای تغییر رژیم غذایی نوزاد به شیر خشک آماده شویم؟
اگر قصد دارید نوزاد خود را به شیر خشک عادت دهید، لازم است برای این تغییر برنامه ریزی و به خوبی برای آن آماده باشید تا نوزاد و خود شما کم‌ترین سختی را در این مرحله احساس کنید. در ادامه مواردی که لازم است انجام دهید تا نوزاد شما با موفقیت از شیر مادر به شیر خشک عادت کند، عبارتند از:
با یک متخصص اطفال مشورت کنید
پیش از انجام هر کاری برای تغییر عادات غذایی نوزاد خود، بهتر است که از یک متخصص اطفال مشورت و راهنمایی بگیرید. همانطور که برای انجام این تغییر در رژیم غذایی نوزاد خود آماده می شوید، باید یک شیر خشک برای نوزاد انتخاب کنید. از پزشک اطفال یا پزشک خانواده خود بپرسید که چه نوع نوزادی را به نوزاد خود بدهید. مهم نیست چه مارکی خریداری می‌کنید. فرمول‌های شیر خشک چندان متفاوت نیستند، و همه آنها تنظیم شده‌اند. آنها می‌توانند بر اساس سلامت و نیازهای خاص کودک شما، توصیه‌های مناسبی را به شما ارائه دهند.
شیر خشک مناسب انتخاب کنید
با طیف گسترده‌ای که در انواع شیر خشک برای نوزادان وجود دارد، به دقت گزینه‌های موجود را بررسی کنید و مناسب‌ترین گزینه را برای فرزند خود انتخاب نمایید. بسیار مهم است که شیر خشکی را انتخاب کنید که با سن، نیازهای غذایی و در صورت وجود هرگونه آلرژی احتمالی کودک شما متناسب باشد. هم‌زمان که توصیه‌های پزشک اطفال را در نظر می‌گیرید، در مورد معروف‌ترین انواع شیر خشک تحقیق کنید:
- شیر خشک با فرمول مبتنی بر شیر گاو: رایج‌ترین فرمول شیر خشک، از پروتئین‌های موجود در شیر گاو همراه با لاکتوز یا سایر قندها و روغن‌ها ساخته می‌شود. برخی از شیر خشک‌های مبتنی بر شیر گاو به گونه‌ای تولید می‌شوند که هضم آنها را برای نوزادان آسان‌تر می‌کند. نوزادان می‌توانند تمام مواد غذایی مورد نیاز خود را در مراحل اولیه رشد از شیرخشک‌های مبتنی بر شیر گاو دریافت کنند. بیش‌تر نوزادان سازگاری مناسبی با این نوع شیر خشک دارند.
- شیر خشک بر پایه سویا: این نوع شیر خشک به جای پروتئین شیر گاو، حاوی پروتئین سویا می‌باشد و به جای لاکتوز از جایگزین ساکارز یا گلوکز در آن استفاده می‌شود. در حالت عادی دلیلی برای انتخاب شیر خشک بر پایه سویا به جای شیر خشک با فرمول مبتنی بر شیر گاو وجود ندارد. اما در مواردی، شیر خشک سویا برای کودکان مبتلا به یک اختلال نادر به نام گالاکتوزمی توصیه می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم در صورتی که کودک شما نشانه‌های حساسیت به شیر گاو از خود نشان می‌دهد، ابتدا علائم و شرایط کودک خود را با پزشک خود در میان بگذارید. در این حالت او ممکن است شیر خشک هیدرولیز شده را به شما توصیه کند. لازم به ذکر است که هیچ اثباتی وجود ندارد که شیر خشک‌هایی با فرمول مبتنی بر سویا به درمان کولیک یا گیجی کمک کنند.
- فرمول های ضد حساسیت: این نوع شیر خشک با فرمول مبتنی بر شیر گاو دارای پروتئین‌هایی هستند که از طریق فرآیندی به نام هیدرولیز به پروتئین‌های کوچک‌تر تجزیه می‌شوند. این پروتئین‌ها به قدری کوچک هستند که بدن نوزاد آنها را به عنوان شیر گاو تشخیص نمی‌دهد. بنابراین برای نوزادانی که به پروتئین شیر حساسیت دارند و به شیر گاو با بثورات پوستی یا خس خس ناشی از آلرژی واکنش نشان می‌دهند، مناسب می‌باشند. ممکن است عباراتی مانند «هیپوآلرژنیک» یا «هیدرولیز شده» را روی برچسب این نوع شیر خشک‌ها مشاهده کنید.
- شیرخشک های خاص: این نوع شیرخشک‌ها معمولاً برای نوزادانی توصیه می‌شوند که نارس به دنیا آمده‌اند یا دارای شرایط خاصی، مانند نوزادان مبتلا به بیماری قلبی، سندرم سوء جذب و مشکلات هضم چربی یا پردازش اسیدهای آمینه خاص هستند.
زمان مناسب را انتخاب کنید
در صورت امکان، زمانی که خانواده شما با مشکلات عمده مواجه نیستند، فرآیند عادت دادن نوزاد به شیر خشک را شروع کنید. به عنوان مثال، اگر کودک شما در شرایطی است که دارد دندان در می‌آورد یا بیمار است، بهتر است دست نگه دارید. البته، پیدا کردن زمانی عاری از هر گونه استرس ممکن است برای هر خانواده دشوار باشد. ممکن است هرگز زمان کاملاً مناسبی برای از شیر گرفتن نوزاد و عادت دادن او به شیر خشک وجود نداشته باشد. بنابراین بر اساس آنچه در مورد کودک خود می‌دانید، زمان مناسب را انتخاب کنید.
شیشه شیر مناسب پیدا کنید
اگر قبلاً شیر مادر را برای نوزاد خود پمپاژ می‌کردید، ممکن است شیشه شیری را پیدا کرده باشید که نوزاد شما آن را دوست دارد و به آن عادت کرده است. اگر نه، مطمئناً انتخاب‌های زیادی دارید. پیشنهاد می‌شود پیش از خرید شیشه شیر، چند نوع مختلف را امتحان کنید. زیرا سلیقه و تمایل نوزادان با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال، ممکن است بخواهید یک شیشه شیر با دهانه پهن و یک شیشه شیر با دهانه باریک را امتحان کنید تا ببینید نوزاد شما کدام را ترجیح می‌دهد. سری شیشه شیر نیز اشکال و جنس متفاوتی دارند و پیدا کردن یک سری مناسب برای کودک شما ممکن است به آزمون و خطا نیاز داشته باشد. سری شیشه شیر نیز بسته به سن کودک شما در اشکال مختلفی ساخته می‌شوند.
به عنوان مثال، شیشه شیرهایی وجود دارند که سری آنها، شیر کم‌تری را بیرون می‌دهد و به طور خاص برای نوزادان کوچک‌تر طراحی شده‌اند تا مانع از خوردن سریع شیر توسط نوزاد شوند. زیرا شیر خوردن بیش از حد سریع در نوزادان کوچک‌تر باعث تغذیه بیش از حد، ریختن شیر به بیرون و افزایش وزن نوزاد می‌شود. با این حال، مطالعات نشان می‌دهد که آنچه به عنوان “جریان آهسته شیر” به می‌شناسیم بر اساس برند شیشه شیر متفاوت است و مقدار استانداردی ندارد. بنابراین بهتر است آنقدر آزمون و خطا کنید تا در نهایت شیشه شیر مناسب برای کودک خود را بیابید.
شیر مادر را با شیر خشک مخلوط کنید
از تغییرات ناگهانی در رژیم غذایی نوزاد خود اجتناب کنید. بهتر است به جای این که به طور ناگهانی به نوزاد خود شیر خشک بدهید و شیر مادر را قطع کنید، به تدریج در کنار شیر مادر او را با شیر خشک آشنا کنید تا بدن کودک فرصت داشته باشد که به تدریج با برنامه غذایی جدید سازگار شود.
اگر بطری با طعم و بوی آشنای شیر مادر پر شده باشد، عادت دادن نوزاد شما به شیر خشک آسان‌تر خواهد بود. اگر فرصت کافی برای عادت دادن نوزاد به شیر خشک دارید، با پر کردن شیشه شیر با شیر دوشیده شده مادر شروع کنید و کمی شیر خشک در آن مخلوط کنید. سپس می‌توانید شیشه شیر حاوی شیر خشک و شیر مادر را به نوزاد خود بدهید. اگر کودک شما طعم آن را دوست ندارد، شیر مادر را بیش‌تر کنید و شیر خشک را کم‌تر نمایید. به تدریج از شیر خشک بیش‌تر و شیر مادر کم‌تر استفاده کنید. در حالی که نوزاد خود را به شیر خشک و استفاده از شیشه شیر عادت می‌دهید، به تدریج تعداد وعده‌های روزانه‌ای را که به جای شیر مادر دارای شیر خشک است افزایش دهید تا زمانی که کودک شما فقط از شیر خشک استفاده کند.
در صورتی که قصد دارید همچنان در زمان‌های خاصی شیر مادر به نوزاد خود بدهید و آن را به طور کلی قطع نکنید، بهتر است آن را پمپاژ کنید و در یخچال نگهداری کنید تا در صورت لزوم از آن استفاده نمایید.
پدر را در عادت دادن نوزاد به شیر خشک مشارک دهید
اگر کودک شما تا به حال با شیشه شیر نخورده است، توصیه می‌شود که فردی به جز مادر اولین شیردهی با شیشه شیر را انجام دهد. بنابراین اجازه دهید شریک زندگی شما یا فردی دیگر از مراقبین کودک اولین کسی باشد که با شیشه شیر به نوزاد شیر خشک می‌دهد. در غیر این صورت، کودک شما ممکن است شیشه شیر را رد کند و اصرار کند که شیر مادر بخورد.
فرآیند عادت دادن نوزاد به شیر خشک را آرام پیش ببرید
در صورت امکان، دو یا سه هفته یا بیش‌تر به خود فرصت دهید تا کودک خود را از شیر بگیرید و عادت دادن نوزاد به شیر خشک را انجام دهید. این پروسه را با جایگزین کردن یک مرتبه شیر دادن کودک با شیر مادر با تغذیه او با شیر خشک شروع کنید و به تدریج تعداد آن را بیش‌تر کنید.
همچنین، لازم نیست که شیر مادر را به کل حذف کنید. در صورت تمایل می‌توانید تغذیه ترکیبی را امتحان کنید. به این معنی که کودک شما شیر مادر و مقداری شیر خشک دریافت می‌کند. مثلا می‌توانید زمانی که با نوزاد خود هستید به او شیر بدهید و در زمان جدایی از او، از شیر خشک استفاده کنید.
سخن آخر
تغذیه با شیر مادر فراتر از تغذیه عادی است. تماس شما و نوزادتان بخشی از چیزی است که شیر مادر را برای نوزاد شما لذت بخش می‌کند. بنابراین تا جایی که ممکن است در مرحله عادت دادن نوزاد به شیر خشک، کودک خود را در آغوش بگیرید و از نظر فیزیکی نزدیک او باشید. اگر کودک بزرگ‌تری دارید، ممکن است بخواهید زمان بیشتری را به بازی با او، کتاب خواندن برای او و لذت بردن از سایر فعالیت‌هایی که شما را به یکدیگر نزدیک نگه می‌دارد اختصاص دهید. رشد نوزاد با تعامل اجتماعی افزایش می یابد. این ارتباط را به خاطر سلامتی آنها حفظ کنید.