اگر هنگام شب نوزاد شما بدون دلیل گریه می‌کند، ممکن است عفونت گوش داشته باشد، اما چگونه می‌توان آن تشخیص داد؟
عفونت گوش در نوزادان و کودکان خردسال، به ویژه در سنین ۶ تا ۱۸ ماهگی بسیار شایع است. اغلب عفونت‌های گوش طی چند روز خود به خود از بین می‌رود، اما گوش‌های کودک شما ممکن است برای ۲ یا ۳ روز درد داشته باشد.
عفونت گوش، زمانی ایجاد میشود که مایع در پشت پرده گوش جمع میشود. هر کس ممکن است به این بیماری مبتلا شود، اما کودکان بیشتر از بزرگسالان به آن مبتلا می‌شوند. از هر شش کودک، پنج کودک تا سومین سالگرد تولد حداقل یک‌بار درد گوش را تجربه خواهد کرد. در واقع، عفونت گوش، شایع‌ترین دلیلی است که والدین فرزند خود را نزد پزشک می‌برند.
وقتی عفونت گوش، مدت بیشتری طول بکشد می‌تواند بر شنوایی کودک شما تأثیر بگذارد. بنابراین اگر کودک شما گوش درد دارد، باید خیلی سریع به پزشک مراجعه کنید.
علائم عفونت گوش چیست؟
عفونت گوش می‌تواند بسیار دردناک باشد. در حالی که بچه های بزرگتر می‌توانند به شما بگویند که گوش‌هایشان درد می‌کند، اما نوزادان و بچه‌های کوچکتر نمی‌توانند درد گوش خود را به زبان بیاورند.
ممکن است نوزادان و بچه‌های کوچک با کشیدن و فشار دادن گوش درد خود را اعلام کنند، تب، استفراغ و مشکل در تعادل از نشانه‌های درد گوش در نوزاد است. ۲ نوع شایع عفونت گوش وجود دارد:
- عفونت گوش میانی که به آن التهاب گوش میانی نیز گفته میشود و در قسمت داخلی پرده گوش رخ می‌دهد.
- عفونت گوش خارجی، که در مجرای گوش خارج از پرده گوش رخ می‌دهد.
علائم تشخیص عفونت گوش میانی
از هر پنج کودک چهار کودک درد گوش را تجربه کرده‌اند.عفونت گوش میانی توسط باکتری یا عامل دیگر ایجاد میشود و می‌تواند در اثر سرماخوردگی نیز ایجاد شود. نوزادان و کودکان خردسال بیشتر در معرض خطر ابتلا به گوش میانی هستند زیرا هنوز در حال تقویت ایمنی خود هستند. هنگامی که کودک به سن شش سالگی می‌رسد، عفونت او کمتر میشود، زیرا لوله‌ای که بینی را به گوش متصل می‌کند، به‌نام شیپور استاش، به اندازه نرمال خود می‌رسد.
انواع مختلفی از عفونت گوش میانی وجود دارد، اما شایع‌ترین آن در نوزادان و کودکان، اوتیت حاد میانی (AOM) نامیده میشود. در این نوع عفونت، مایع در پشت پرده گوش گیر می‌کند و قسمت‌هایی از گوش میانی عفونی و متورم میشود. این باعث درد در گوش آسیب‌دیده میشود و ممکن است کودک شما تب کند. از علائم تشخیص گوش میانی عبارتند از:
- گوش درد
- سردرد
- تب
- احساس از گوش
- ناشنویی خفیف
- مشکلات در خواب
- از دست دادن اشتها
چگونه می‌توانم تشخیص دهم که نوزادم درد گوش دارد؟
اگر کودک شما مدام گوش خود را می‌کشد و به نظر می‌رسند بی‌حوصله هست و بیش از حد‌معمول گریه می‌کنند، در این شرایط اگر نوزاد شما می‌توانست صحبت کند، امکان داشت بگوید “گوش من درد می‌کند.
بیشتر عفونت‌های گوش قبل از اینکه بچه‌ها یاد بگیرند چگونه صحبت کنند اتفاق می‌افتد. اگر کودک شما به اندازه کافی بزرگ نیست که بگویید «گوش من درد می‌کند»، در اینجا باید به چند نکته توجه کنید که علامت داشتن مشکل در گوش نوزاد است.
- کشیدن و فشار دادن گوش‌ها
- هیاهو و گریه
- داشتن مشکل خواب
- داشتن تب (به ویژه در نوزادان و کودکان کوچکتر)
- صدای وز از گوش
- دست و پا چلفتی بودن یا مشکلات تعادل کودک
عفونت گوش میانی
عفونت گوش میانی، در میان کودکان بسیار شایع است که به آن التهاب گوش میانی نیز می‌گویند. این عفونت ناشی از باکتری یا ویروسی است که از گلو از طریق شیپور استاش وارد گوش میشود.
این لوله از پشت گلو تا گوش میانی امتداد دارد. از آنجایی که کودکان شیپور استاش کوچک و باریکی دارند، این بدان معناست که آنها بیشتر مستعد عفونت گوش میانی هستند. با رشد آنها، شیپور استاش بلندتر میشود و کمتر به عفونت‌های گوش مبتلا می‌شوند.
میکروب‌ها دوست دارند در مکان‌های تاریک، گرم و مرطوب رشد کنند، بنابراین گوش میانی پر از مایع، بستر مناسبی برای رشد است. با بدتر شدن عفونت، التهاب داخل و پشت پرده گوش نیز بدتر می چ‌شود و این وضعیت را دردناک‌تر می‌کند. کودک شما همچنین ممکن است تب کند زیرا بدنش با عفونت مبارزه می‌کند.
همچنین مطالعات نشان داده که استفاده از پستانک ممکن است خطر عفونت گوش میانی را افزایش دهد. در یک مطالعه، بروز عفونت گوش در نوزادانی که از پستانک استفاده نمی‌کردند، ۳۳ درصد کمتر بود.
آلرژی سینوسی همچنین می‌تواند باعث تورم و انسداد شیپور استاش شود و منجر به عفونت شود. عفونت‌ها منجر به تجمع مایع در داخل گوش میشود که باعث فشار و درد میشود. این مایع معمولاً طی چند روز بدون هیچ درمانی تخلیه میشود.
اگر به اندازه کافی سریع تخلیه نشود، ممکن است پرده گوش بترکد. این ممکن است باعث ترشحات زرد یا خونی از گوش شود. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، درد از بین می‌رود زیرا فشار کاهش یافته است. ترکیدن پرده گوش معمولاً بدون هیچ درمان بهبود می‌یابد، اما باید مراقب باشید تا از عفونت‌های بیشتر گوش جلوگیری کنید.
عفونت گوش خارجی
عفونت گوش بیرونی، اغلب به‌دلیل رطوبت بیش از حد در کانال گوش ایجاد میشود، گاهی اوقات پس از شنا ایجاد میشود به آن اوتیت خارجی یا ” گوش شناگر ” نیز می‌گویند. آسیب به مجرای گوش، مانند تمیز کردن گوش با پنبه، می‌تواند باعث عفونت شود.
چرا نوزادان دچار عفونت گوش می‌شوند؟
نوزادان به دلایل زیادی دچار عفونت گوش می‌شوند و این عفونت‌ها به‌ویژه پس از مدتی بیمار شدن کودک شیوع پیدا می‌کند. هر زمان که نوزاد مشکل تنفسی فوقانی داشته باشد، احتمال عفونت گوش وجود دارد.
دلایل دیگری نیز وجود دارد که باعث میشود نوزادان دچار عفونت گوش شوند، به‌طور مثال قرار گرفتن در معرض دود سیگار، خوابیدن با شیشه شیر یا قرار گرفتن در معرض کودکان بیمار و واکسینه نشدن از علل عفونت‌ها و بیماری‌های گوش نوزادان است.
درمان عفونت‌های گوش
گاهی‌اوقات عفونت گوش نوزاد نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارد و خود به خود بهبود می‌یابد. سیستم ایمنی طبیعی نوزاد از عفونت مراقبت می‌کند.
پزشکان معمولا توصیه می‌کنند که والدین دو تا سه روز پس از ظاهر شدن علائم در نوزادشان صبر کنند. این فرصت برای این است که مدتی زمان بگذارد تا عفونت به خودی خود از بین برود.
در نهایت هنگامی که مشخص شد که کودک شما به آنتی‌بیوتیک نیاز دارد، پزشکان وارد عمل می‌شوند.
گاهی‌اوقات درمان‌های خانگی می‌تواند مفید باشد. این درمان‌های خانگی ممکن است علائم درد گوش را بهتر کند، بنابراین تا زمانی که بتوانید به پزشک مراجعه کنید، با انجام درمان‌های خانگی درد و ناراحتی را کاهش دهید.
- داروی بدون نسخه: اگر کودک شما شش‌ماهه یا بزرگتر است، ممکن است برای تسکین درد و تب به فرزندتان استامینوفن بدهید. همیشه قبل از دادن داروی بدون نسخه به کودک خود، با پزشک صحبت کنید.
- کمپرس گرم: برای کمک به کاهش درد، می‌توانید یک کمپرس گرم را روی گوش نوزاد خود نگه دارید.
- استامینوفن: اگر کودک شما بزرگتر از ۶ ماه است،استامینوفن (تیلنول) ممکن است به تسکین درد و تب کمک کند. طبق توصیه پزشک و دستورالعمل روی شیشه دارو را به کودک بدهید. برای گرفتن بهترین نتیجه، سعی کنید یک دوز از استامینوفن را قبل از خواب به کودک خود بدهید.
- روغن گرم: اگر مایعی از گوش فرزندتان خارج نمی‌شود و به پارگی پرده گوش مشکوک نیستید، چند قطره از روغن زیتون یا روغن کنجد که کمی گرم شده روی گوش قرار دهید.
- سر کودک خود را بالا ببرید: سر را کمی در سر بالا بیاورید تا سینوس کودکتان بهبود یاید. برای این کار باید بالش را زیر سر کودک خود قرار دهید.
- قطره گوش هومیوپاتی: قطره‌های هومیوپاتی حاوی عصاره موادی مانند سیر، مالون، اسطوخودوس، گل همیشه‌بهار و مخمر سنت جان در روغن زیتون ممکن است به تسکین و درد کمک کند.
- دادن مایعات: همچنین برای کمک به کاهش درد، می‌توانید مایعات زیادی به کودکتان بدهید تا بلع را تقویت کند تا بتواند به تخلیه گوش میانی کمک کند.
چه زمانی باید نوزاد خود را نزد پزشک ببرم؟
در صورت مشاهده علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- درد کودک شما بعد از ۱ تا ۲ روز بهبود نیافته است
- کودک شما به میزان زیادی عفونت گوش دارد
- قرمزی و حساسیت در پشت گوش کودک شما وجود دارد
- شما نگران شنوایی فرزندتان هستید
- شما نگران رشد زبانی فرزندتان هستید
عفونت گوش چگونه تشخیص داده میشود؟
اگر پزشک شما مشکوک به عفونت گوش کودک شما باشد، به گوش او نگاه می‌کند، همچنین می‌توانند فشار در گوش میانی را بررسی کنند. این کار با یک آزمایش سریع انجام میشود که حرکت پرده گوش را اندازه گیری می‌کند.
همان‌طور که اشاره شد عفونت‌های گوش بدون هیچ درمانی در عرض چند روز از بین می‌روند. آنتی بیوتیک‌ها معمولا کمکی نمی‌کنند، بنابراین درمان اصلی تسکین درد است. به کودک خود داروی مسکن را با دوزهای توصیه شده برای سن و وزن او بدهید.
آیا می‌توان از عفونت گوش پیشگیری کرد؟
عفونت گوش میانی معمولاً بعد از سرماخوردگی اتفاق می‌افتد، بنابراین، به‌طور کلی حفظ سلامت عمومی کودک به شما کمک می‌کند. کودک خود را از دود سیگار دور نگه دارید، که باعث کاهش تخلیه مایع در گوش میشود. اگر کودک دچار عفونت‌های مکرر گوش شود چه اتفاقی می‌افتد؟ این مایع محبوس‌شده در پرده گوش از انتقال صدا جلوگیری می‌کند و باعث کاهش موقت قدرت شنوایی میشود. برخی از کودکان ممکن است با تاخیر در گفتار مواجه شوند، به‌خصوص آنهایی که در سال اول زندگی دچار عفونت‌های مکرر گوش هستند. خوشبختانه، راه‌هایی برای کمک به کاهش خطر و عود عفونت گوش وجود دارد.
چرا کودکان بیشتر از بزرگترها به این بیماری مبتلا می‌شوند؟
حتما برای شما هم این سوال پیش آمده است که چرا عفونت و درد گوش در نوزادها و کودکان بیشتر شایع است؟
شیپور استاش در کودکان کوچکتر از بزرگان است. اگر شیپورهای استاش به‌دلیل سرماخوردگی یا سایر بیماری‌های تنفسی متورم مسدود شده باشد، ممکن است باعث مشکل در گوش شود.
همچنین، سیستم ایمنی کودک به اندازه سیستم ایمنی برای سلامتی نیست زیرا هنوز در حال رشد است.
چه مدت طول می‌کشد تا گوش نوزادم بهتر شود؟
باید ظرف چند روز پس از مراجعه به پزشک، گوش کودک شما بهتر شود. اگر چند روز گذشته است و کودک شما هنوز بیمار است، با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است فرزند شما به آنتی‌بیوتیک دیگری نیاز داشته باشد. اما معمولا درد گوش در عرض سه تا شش هفته ناپدید میشود.
گزینه‌های درمانی برای درمان عفونت‌های گوش
در صورت مشاهده علائم فوق، به‌خصوص پس از چند روز علائم سرماخوردگی، باید با پزشک اطفال خود تماس بگیرید. در طول این قرار، پزشک داخل گوش‌های فرزندتان را با یک ابزار بررسی می‌کند. اما در بیشتر مواقع عفونت گوش به خودی خود بهبود می یابد.
هنگامی که بعد از بررسی پزشک متخصص، عفونت تأیید شد، پزشک یکی از روش‌های درمانی زیر را انتخاب می‌کند.
- قطره گوش
- آنتی بیوتیک
- در موارد شدید جراحی لوله گوش
راه‌های پیشگیری از عفونت‌های گوش
همیشه نمی‌توان از بروز عفونت‌های گوش در نوزادان جلوگیری کرد، اما برخی از راهکارها می‌تواند مفید باشد؛
- از قرار دادن کودک و نوزاد در معرض عواملی مانند دود سیگار و دود تنباکو اجتناب کنید. چون می‌تواند احتمال بروز خطر را افزایش دهد.
- بهداشت را خوب رعایت کنید، جلوگیری از انتشار میکروب‌ها تا جایی که ممکن است عفونت گوش را کاهش می‌دهد.
- رعایت بهداشت و شستن مرتب دستهای خودتان و نوزاد
- تمرین درست قرار دادن بطری شیر
- دریافت واکسن‌های ذات‌الریه، مننژیت و آنفلوآنزا
- شیر دادن می‌تواند تا حد زیادی از عفونت‌های گوش جلوگیری کند. شیر مادر حاوی موادی است که به تقویت سیستم ایمنی کودک کمک می‌کند. این معناست که نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌توانند کمتر مستعد بیماری‌های گوش هستند. در صورت امکان شش تا ۱۲ ماه به کودک خود شیر بدهید. آنتی بادی‌های موجود در شیر شما می‌تواند از کودک شما در برابر گوش و بیماری‌های دیگر محافظت کند.
- از اشیاء خارجی دوری کنید، قرار دادن چیزهایی در گوش نوزاد، مانند سواب‌های پنبه ای، می‌تواند به بریدگی و کبودی در کانال گوش کودک تبدیل شود که ممکن است در نهایت عفونی شود.
سخن پایانی
عفونت گوش در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به مشکلات و عوارض جدی برای سلامتی باشد. این عوارض ممکن است شامل از دست دادن شنوایی، کیست در گوش میانی، سخت‌تر شدن بعضی از قسمت‌های بافت گوش، فلج صورت، التهاب مغز و آسیب استخوان گوش میانی شود. لطفاً در صورت مشاهده علائمی که در این مطلب به آنها اشاره شد به پزشک متخصص مراجعه کنید تا از بروز مشکلات حادتر جلوگیری کنید.
منابع:
https://www.pregnancybirthbaby.org.au/amp/article/ear-infections-in-babies-and-children