علل وجود خون در مایع منی

توجه به علل وجود خون در مایع منی یکی از مهم­ترین مسائل بهداشتی است. وجود خون در مایع منی به عنوان یکی از مشکلاتی است که برخی از مردان ممکن است با آن مواجه شوند. این مشکل می‌تواند در هر سنی رخ دهد و به صورت تنها و یا به همراه دیگر علائم و نشانه‌ها به وجود بیاید. گاهی اوقات این مشکل به صورت خودبخودی درمان می‌شود، اما در برخی موارد ممکن است نیاز به بررسی و درمان داشته باشد.

وجود خون در مایع منی ممکن است از علایمی همچون رنگ صورتی یا قرمز در مایع منی هنگام انزال یا پس از آن، حجم بیشتر از حجم معمول مایع منی، یا احساس درد یا سوزش در زمان انزال همراه باشد. با این حال، در برخی موارد خون در مایع منی به صورت نامرئی و بدون هیچگونه علامت و نشانه‌ای هم ممکن است وجود داشته باشد.

علل وجود خون در مایع منی

در این قسمت می­خواهیم علل وجود خون در مایع منی را بررسی کنیم. وجود خون در مایع منی یا همان هماتوسپرمی، معمولا به عنوان یک مشکل جدی پزشکی در نظر گرفته نمی‌شود، مگر اینکه مقدار زیادی خون در مایع منی باشد. در اغلب موارد، هماتوسپرمی به دلیل تحریک یا آسیب به رگ‌های خونی در بخش‌هایی از جسم که با فعالیت جنسی مرتبط هستند، ایجاد می‌شود. در ادامه علل مختلف هماتوسپرمی را شرح می‌دهیم:

التهاب پروستات: التهاب پروستات یا پروستاتیت، می‌تواند باعث خونریزی در مایع منی شود. این التهاب می‌تواند به دلیل عفونت باکتریایی، ویروسی یا قارچی، یا به دلیل شرایط دیگری مانند عدم تعادل هورمونی بروز کند.

سنگ کلیه: سنگ کلیه می‌تواند به عنوان یک عامل باعث خونریزی در مایع منی شود. زمانی که سنگ کلیه از بین می‌رود، ممکن است یکی از رگ‌هایی که برای تامین خون به سنگ و اطرافش می‌رساند، خرد شود و باعث خونریزی در مایع منی شود.

ضربه به منطقه تناسلی: ضربه به منطقه تناسلی می‌تواند باعث خونریزی در مایع منی شود. این ضربه ممکن است در نتیجه حادثه‌ای، فعالیت جنسی شدید یا ورزشی شدید باشد.

عفونت: عفونت در مناطق تناسلی نیز می‌تواند باعث خونریزی در مایع منی شود. این عفونت می‌تواند در پوست، بافت‌های نرم و غیره ایجاد شود.

تومور: تومور ممکن است در مناطق تناسلی باشد و باعث خونریزی در مایع منی شود.

سنگ مثانه: سنگ مثانه هم مانند سنگ کلیه می‌تواند باعث خونریزی در مایع منی شود. زمانی که سنگ مثانه از بین می‌رود، ممکن است یکی از رگ‌هایی که برای تامین خون به مثانه و اطرافش می‌رساند، خرد شود و باعث خونریزی در مایع منی شود.

تنگی رگ‌ها: تنگی رگ‌های مناطق تناسلی نیز می‌تواند باعث خونریزی در مایع منی شود. این تنگی ممکن است به دلیل شرایطی مانند عروقی، کرم‌های رگ‌یابی و غیره رخ دهد.

استفاده از داروها: مصرف برخی داروها می‌تواند باعث خونریزی در مایع منی شود. برخی از این داروها شامل ضدانعقادها، ضد التهاب‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها، ضد تشنج‌ها و غیره هستند.

در موارد بسیار نادر، خونریزی در مایع منی می‌تواند نشانه یک بیماری جدی باشد. به عنوان مثال، سرطان پروستات و بیماری هموفیلی می‌تواند باعث خونریزی در مایع منی شوند. لذا در صورت وجود خون در مایع منی، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت این مشکل را تشخیص دهد و درمان مناسب را برای شما تجویز کند.

در صورت مشاهده خون در مایع منی چه­ کار کنیم؟

پس از بررسی علل وجود خون در مایع منی، نیاز است در مورد اقدامات پس از مشاهده آن صحبت کنیم. در صورت مشاهده خون در مایع منی، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک با توجه به تاریخچه پزشکی شما و علائم و نشانه‌های دیگری که ممکن است داشته باشید، احتمالاً برای شما تست‌هایی مانند آزمایش خون، سونوگرافی و فحص فیزیکی انجام دهد تا علت خونریزی را تشخیص دهد.

در صورتی که علت خونریزی شدید نباشد، ممکن است پزشک شما به شما پیشنهاد دهد صرفاً از مشاهده خودداری کنید و در صورت ادامه خونریزی، به او اطلاع دهید. همچنین، در صورتی که علت خونریزی خطرناک باشد، ممکن است پزشک شما به شما داروها، جراحی یا درمان دیگری تجویز کند تا به درمان علت خونریزی بپردازد.

به طور کلی، در صورت مشاهده خون در مایع منی بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت آن تشخیص داده شود و در صورت لزوم، درمان مناسب صورت گیرد.

همچنین در صورت مشاهده خون در مایع منی، بهتر است از روابط جنسی خودداری کنید تا به بهبودی و درمان کامل خود کمک کنید. در بعضی موارد، پزشک ممکن است شما را به یک متخصص اورولوژی یا آندولوژی ارجاع دهد تا برای شما تحت درمان قرار گیرید.

در بعضی موارد، خون در مایع منی به دلیل عفونت در مجاری تناسلی، بیماری‌های جنسی، ضربه یا صدمات در ناحیه تناسلی، سنگ کلیه یا بیماری‌های خونی مانند هموفیلیا، سرطان و غیره ممکن است اتفاق بیافتد. بنابراین، بهتر است در صورت مشاهده خون در مایع منی، به دقت علائم و نشانه‌های دیگری که ممکن است داشته باشید را به پزشک خود گوشزد کنید.

محتویات مایع منی در حالت عادی

مایع منی یا آب منی، مایعی است که در هنگام انزال به وسیله بیضه و غده پروستات ترشح می‌شود. این مایع معمولاً شفاف است و دارای بوی خاصی است. مایع منی از سه بخش تشکیل شده است که شامل مایع اسپرم، مایع پروستات و مایع بذله است. هر یک از این بخش‌ها، به مقادیر مختلفی از اسپرم و مواد مختلف دیگر تشکیل شده‌اند.

مایع اسپرم که بخش بیشتری از حجم مایع منی را شامل می‌شود، حاوی اسپرم‌هایی است که برای تولید باروری مورد استفاده قرار می‌گیرند. این مایع شفاف است و برای بیشتر افراد بوی خاصی دارد. هر میلی‌لیتر از مایع اسپرم شامل میلیون‌ها اسپرم است که شامل سر (حاوی ژنتیک پدر) و دم (حرکت‌دهنده اسپرم) است.

مایع پروستات که در غده پروستات ترشح می‌شود، حاوی موادی است که برای تغذیه اسپرم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مایع بیشترین حجم مایع منی را در بخش اول انزال تشکیل می‌دهد. مایع بذله یا مایع سمینال که در غده‌های سمینال تولید می‌شود، حاوی انواع مواد شیمیایی است که برای ایجاد شرایط موثر برای بقای اسپرم‌ها در مجرای تناسلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین مایع منی شامل موادی مانند پروتئین‌ها، چربی‌ها، قند، املاح، ویتامین‌ها و مواد معدنی است که برای تغذیه اسپرم‌ها و حفظ سلامتی آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، مایع منی شامل موادی مانند اسیدهای آمینه، لکتات دهیدروژناز، فسفاتاز، آلکالین فسفاتاز، آمیلاز، اسیدهای چرب، اسید اوریک، اوره، ایمونوگلوبولین‌ها و سایر پروتئین‌ها نیز هستند.

پارامترهای فیزیولوژیکی مایع منی شامل pH، انحلال‌پذیری، زمان انعقاد، میزان نفوذپذیری، حجم، رنگ و بو هستند. pH مایع منی در محدوده ۷.۲ تا ۸.۰ قرار دارد و برای حفظ سلامتی اسپرم‌ها باید در این محدوده باشد.

میزان نفوذپذیری مایع منی برای تشخیص بارداری و ارزیابی سلامتی تخمدان‌ها و لوله‌های رحم مورد استفاده قرار می‌گیرد. رنگ مایع منی معمولاً سفید یا خاکستری است و ممکن است در برخی افراد به رنگ زرد، قهوه‌ای یا سبز نیز باشد. بوی مایع منی نیز ممکن است در بین افراد متفاوت باشد و این تفاوت به دلیل ترکیبات مختلف مایع منی و وضعیت سلامتی فرد می‌تواند متفاوت باشد.

مشکلاتی مانند وجود خون در مایع منی، کمبود اسپرم، عدم حرکت اسپرم‌ها و یا تغییر در پارامترهای فیزیولوژیکی مایع منی ممکن است نشانه بیماری‌های مرتبط با تولید مایع منی و عملکرد جنسی باشند. بهتر است برای تشخیص دقیق و درمان این مشکلات، به پزشک مراجعه شود.

انواع بیماری­های دستگاه تناسلی مردان و ارتباط آن­ها با مایع منی

بیماری‌های دستگاه تناسلی مردان می‌توانند تاثیر بسیاری بر روی ترکیب و ویژگی‌های مایع منی داشته باشند. در ادامه به برخی از بیماری‌های مرتبط با مایع منی و ارتباط آن‌ها با مایع منی اشاره می‌کنیم:

التهاب پروستات: التهاب پروستات می‌تواند باعث افزایش تعداد سلول‌های سفیدخون و حجم مایع منی شود. همچنین، می‌تواند منجر به تغییر رنگ و بوی مایع منی شود.

عفونت دستگاه ادراری: عفونت دستگاه ادراری می‌تواند باعث افزایش سطح باکتری‌ها در مایع منی شود که می‌تواند باعث تغییر رنگ، بوی و انحلال‌پذیری مایع منی شود.

آسیب‌های جسمی: آسیب به بخش‌های مختلف دستگاه تناسلی مردان، مانند تروما، سوختگی و یا بیماری‌های خاص می‌تواند باعث تغییر در ویژگی‌های مایع منی شود.

انسداد لوله‌های منیفری: انسداد لوله‌های منیفری می‌تواند باعث کاهش حجم مایع منی و کیفیت اسپرم شود.

بیماری‌های جنسی: بیماری‌هایی مانند ایدز، سیفیلیس و هپاتیت می‌توانند باعث تغییر در رنگ و بوی مایع منی شوند.

نارسایی اسپرم: برخی بیماری‌هایی مانند آزواسپرمی و اولیگوسپرمی می‌توانند باعث کاهش حجم و کیفیت اسپرم در مایع منی شوند.

واریکوسل: واریکوسل یا تورم وریدهای بخش تحتانی شکم می‌تواند باعث کاهش تولید اسپرم شده و کاهش حجم مایع منی شود.

اختلال در هورمون‌های جنسی: اختلال در سطح هورمون‌های جنسی مانند تستوسترون، می‌تواند باعث کاهش حجم مایع منی و کیفیت اسپرم شود.

التهاب مجاری ادراری: التهاب مجاری ادراری می‌تواند باعث تغییر در رنگ و بوی مایع منی شود.

در هر صورت، در صورت مشاهده تغییرات در مایع منی، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا مشکلات مربوطه تشخیص داده و درمان شود.

تفاوت اسپرم با مایع منی

اسپرم و مایع منی دو ماده متفاوت هستند ولی در فرایند تولید باروری مردان نقش مهمی را ایفا می‌کنند. در ادامه به تفاوت های این دو ماده پرداخته می‌شود:

ترکیب شیمیایی: اسپرم و مایع منی دو ماده با ترکیب شیمیایی متفاوت هستند. مایع منی شامل آب، پروتئین، آمینو اسیدها، نمک‌ها، قند، ویتامین ها، اسیدهای چرب، اسید سیتریک و اسیدهای آمینه است. در حالی که اسپرم شامل سر، گردن و دم است و شامل چندین عنصر اساسی مانند DNA، پروتئین و انرژی برای حرکت است.

حجم: حجم مایع منی بیشتر از حجم اسپرم است. در واقع مایع منی حدود ۹۰٪ حجم مایع ایجاد شده توسط بخش‌های دیگر دستگاه تناسلی مردان (مانند پروستات و بخش‌های دیگر غدد ادراری) را تشکیل می‌دهد، در حالی که حجم اسپرم در هر بار انزال کمتر از ۱۰٪ حجم کل مایع منی است.

شکل و ساختار: اسپرم شامل سر دوقلو، گردن و دم است. سر حاوی چندین بخش است که شامل آکروزوم، لیسوزوم، پیش ساختهای اسپرم، آنزیم های هیدرولیز و دیگر مولکول های مهم برای پرتاب اسپرم است. در حالی که مایع منی یک ماده مایع و یکنواخت با محتوای کمپرس شده است که برای کمک به اسپرم در حرکت بهتر و بهترین شکل انتقال از جسم مرد به زن ضروری است.

عملکرد: اسپرم­ها وظیفه تخصصی تولید کود برای تخمدان را دارند. هر اسپرم شامل DNA کامل پدر است و می‌تواند با تخمدان مادر ترکیب شود و جنینی جدید را بوجود آورد. در عین حال مایع منی به طور کلی به عنوان ماده ای که برای حمل و نقل اسپرم در دستگاه تناسلی مردان لازم است عمل می‌کند.

تولید: اسپرم‌ها در بخش های مختلفی از دستگاه تناسلی مرد تولید می‌شوند، از جمله تستیکول، کانال های سیمی و بعضی از غده‌ها مانند پروستات. در عین حال، مایع منی توسط غده‌های مختلف در دستگاه تناسلی مرد تولید می‌شود، از جمله پروستات، بخش سمپای و بخش لوله ادرار.

قابلیت بقا: اسپرم‌ها می‌توانند برای مدت زمان طولانی در دستگاه تناسلی مرد و زن بقا کنند. با این حال، مایع منی به دلیل محتوای غنی از قند و نمک‌ها، ممکن است در محیط خارج از بدن به سرعت تجزیه شود و غیرفعال شود.

تاثیر بر باروری: بیشتر بیماری‌های مربوط به اسپرم‌ها و نیز کاهش در کیفیت مایع منی می‌توانند تاثیر زیادی بر روی باروری مردان داشته باشند. اگر اسپرم‌ها به درستی تولید نشوند یا مایع منی شامل عناصر مضر باشد، می‌تواند به اختلال در باروری منجر شود.

بهترین راه­ها برای حفظ سلامتی دستگاه تناسلی مردان

وقتی در مورد علل وجود خون در مایع منی صحبت می­کنیم، باید از راه­های افزایش سلامتی دستگاه تناسلی نیز بگوییم. برای حفظ سلامتی دستگاه تناسلی مردان، می‌توان به موارد زیر توجه کرد:

انجام ورزش منظم: ورزش منظم که شامل حرکات مختلفی مانند پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری و ورزش‌های استقامتی مانند دویدن و شناوری است، به حفظ وضعیت فیزیکی مناسب و کاهش خطر بروز بیماری‌های دستگاه تناسلی کمک می‌کند.

مراقبت از بهداشت شخصی: شستن دوره‌ای و مراقبت از بهداشت شخصی، از جمله تعویض پوشش‌های داخلی مانند شلوار یا بوکسر، کاهش ریسک عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها و ویروس‌ها در منطقه تناسلی را به همراه دارد.

تغذیه سالم: مصرف غذاهای سالم و غنی از مواد مغذی مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، ماهی و مواد غذایی دیگری که حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند، به حفظ سلامتی دستگاه تناسلی کمک می‌کند.

کاهش مصرف الکل و سیگار: مصرف بیش از حد الکل و سیگار می‌تواند به کاهش کیفیت اسپرم و عملکرد دستگاه تناسلی منجر شود، بنابراین کاهش مصرف این مواد به صحت دستگاه تناسلی کمک می‌کند.

استفاده از روش‌های کنترل بارداری: استفاده از روش‌های کنترل بارداری از جمله کاندوم، قرص‌های ضد بارداری، اسپری‌های تأخیری و دیگر روش‌های پیشگیری از بارداری، به کاهش خطر انتقال بیماری‌های جنسی و افزایش سلامتی کمک می­کند.

رعایت بهداشت جنسی: رعایت بهداشت جنسی و استفاده از وسایل حفاظتی مثل کاندوم می‌تواند از انتقال بیماری‌های جنسی جلوگیری کند.

مراجعه به پزشک: برای بررسی سلامتی دستگاه تناسلی و زمانی که علایم ناعادی مشاهده می‌شوند، به پزشک مراجعه کرد.

واکسیناسیون: برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌هایی مثل زگیل، هپاتیت ب، پیلوری و شایع‌ترین عامل ایجاد سرطان پروستات، واکسیناسیون مناسب در نظر گرفته شود.

جلوگیری از بیماری‌های مزمن: کنترل بیماری‌های مزمن مثل دیابت، بیماری‌های قلبی، چاقی و فشار خون، می‌تواند در جلوگیری از بروز مشکلات دستگاه تناسلی مؤثر باشد.

تغییر شیوه زندگی: جلوگیری از مصرف مواد مخدر، الکل و سیگار و نیز کنترل تنش‌های روحی و روانی، به حفظ سلامتی دستگاه تناسلی کمک می‌کند.

میزان طبیعی آب منی چقدر است؟

میزان طبیعی آب منی در مردان بین ۸۰ تا ۹۰ درصد است. به عبارت دیگر، ۸۰ تا ۹۰  درصد حجم مایع منی از آب تشکیل شده است. مابقی میزان مایع منی شامل اسپرم، آنزیم­ها، پروتئین­ها، شکر، سدیم، پتاسیم و سایر مواد مغذی است که برای حفظ اسپرم­های سالم و نرمال و کمک به باروری نیاز هستند. با این حال میزان آب در مایع منی ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد و در برخی موارد ممکن است که مقدار آب در مایع منی کمتر از ۸۰ درصد باشد که ممکن است به علت اختلالاتی مانند التهاب پروستات، خروج غیرمعمولی مایع منی، ترکیبات غیرمتعارف در مایع منی و… باشد. در صورتی که مایع منی شما دارای نوار قهوه ای یا خون باشد، حتما به پزشک خود مراجعه کنید.

ویژگی­های آب منی سالم را بشناسید

ویژگی‌های آب منی سالم به شرح زیر می‌باشد:

رنگ: رنگ آب منی باید بین سفید یا خاکستری روشن باشد. رنگ قهوه‌ای یا سیاه ممکن است نشانگر وجود خون در مایع منی باشد که نیازمند مراجعه به پزشک است.

بو: آب منی باید بوی معمول داشته باشد. بوی نامطبوع می‌تواند به علت عفونت، التهاب یا دیگر مشکلات در دستگاه تناسلی باشد.

طعم: طعم آب منی باید شیرین یا تلخ و کمی نمکی باشد. طعم نامطبوع می‌تواند به علت مشکلات در سلامت دستگاه تناسلی باشد.

pH: pH مایع منی باید در محدوده ۷.۲ تا ۸.۰ باشد. pH نامناسب می‌تواند به علت مشکلات در سلامت دستگاه تناسلی باشد.

چگالی: چگالی آب منی باید بین ۱.۵ تا ۵ میلی‌گرم در میلی‌لیتر باشد. چگالی بیش از حد ممکن است به علت وجود اسپرم کم باشد و در صورت چگالی کمتر از حد ممکن است به علت کاهش تولید مایع منی باشد.

حجم: حجم مایع منی باید بین ۱.۵ تا ۵ میلی‌لیتر باشد. حجم کمتر از حد ممکن است به علت کاهش تولید مایع منی باشد. در صورتی که به هر دلیلی ویژگی‌های آب منی شما نامطبوع باشد، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.

با حالات غیرطبیعی آب منی آشنا شوید

حالات غیرطبیعی آب منی عبارتند از:

رنگ قهوه‌ای یا سیاه: ممکن است نشان دهنده وجود خون در مایع منی باشد و نیاز به بررسی پزشکی دارد.

بوی نامطبوع: اگر بوی آب منی شما نامطبوع است، ممکن است نشان دهنده وجود عفونت باشد. در این صورت بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

رنگ زرد: رنگ زرد شدن آب منی ممکن است نشان دهنده وجود عفونت باشد و نیاز به مراجعه به پزشک دارد.

غلیظ بودن آب منی: اگر آب منی شما بسیار غلیظ است، ممکن است نشان دهنده وجود مشکل در گرده‌افشانی باشد. در این صورت نیز بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

وجود قطعات در آب منی: اگر قطعاتی در آب منی شما مشاهده می‌شود، ممکن است نشان دهنده وجود مشکل در دستگاه تناسلی باشد و نیاز به بررسی پزشکی دارد.