میزان خواب کودک یا کمبود آن، یک نگرانی رایج برای والدین است. از آنجایی که بچه‌هایی که به اندازه کافی نمی‌خوابند، می‌توانند در توجه کردن، تغییرات خلقی، مشکلات رفتاری و مشکلات دیگر دچار مشکل شوند، این موضوع اهمیت زیادی دارد. میزان خواب کودک با توجه به فرد و عوامل خاصی از جمله سن کودک متفاوت است.
چگونه می‌توان فهمید که میزان خواب کودک نرمال است؟
خوب نخوابیدن کودک در هنگام شب به عوامل زیادی بستگی دارد؛
- کودک در طول روز می‌خوابد.
- کودک بیش‌فعال بودن است، این مشکل در کودکان کوچک بیشتر است.
- کودک در توجه‌کردن مشکل دارد.
- در مدرسه از مشکلی رنج می‌برد.
- کودک بداخلاق، نالان، تحریک‌پذیر یا بدخلق باشد.
میزان خواب در نوزادان
کودک تازه متولد‌شده هنوز به خوبی متوجه روز و شب نیست. نوزادان شبانه روز می‌خوابند و از آنجایی که شکم کوچک آنها ظرفیت شیرمادر یا شیر‌خشک کافی را برای سیر نگه داشتن آنها برای مدت طولانی ندارد، اغلب برای غذا خوردن بیدار می‌شوند. بنابراین مهم نیست چه ساعتی از روز یا چه ساعتی از شب در خواب باشند.
چرا نوزادان زیاد می‌خوابند؟
نوزادان بیش از نیمی از زمان خود را صرف خواب می‌کنند زیرا این دوره، رشد قابل‌توجهی دارند. وقتی میزان خواب کودک مناسب باشد به مغز اجازه می‌دهد تا رشد کرده و شبکه‌هایی ایجاد کند که تفکر و یادگیری و همچنین شکل‌گیری رفتار را تسهیل میکند.
خواب و تغذیه همچنین به کودک اجازه می‌دهد تا از نظر جسمی رشد کند، بزرگتر شود و مهارت‌های حرکتی بهتری کسب کند.
آیا چرت زدن برای نوزادان طبیعی است؟
نوزادان اغلب در طول روز چرت می‌زنند و هر چرت آنها بین یک تا چهار ساعت طول می‌کشد. اگرچه زمان کل چرت زدن با افزایش سن کاهش می‌یابد، اما معمول است که نوزادان به چرت زدن روزانه ۲ تا ۳ ساعت یا بیشتر ادامه دهند.
همان‌طور که اشاره شد، این چرت زدن نه تنها طبیعی بوده بلکه برای کودکان مفید است. تحقیقات نشان داده است که چرت‌زدن‌های مکرر به نوزادان اجازه می‌دهد تا خاطرات خاصی را تثبیت کنند. علاوه‌بر این، چرت زدن حافظه عمومی‌تری را که برای یادگیری و رشد مغز مهم است را فعال میکند.
آیا نوزادان در طول شب شروع به خوابیدن می‌کنند؟
به‌طور کلی، تصور می‌شود که نوزادان شروع به تثبیت دوره خواب شبانه خود در حدود ۵ یا ۶ ماهگی می‌کنند و این باعث می‌شود که در این دوره، آنها در طول شب بخوابند.
در عین‌حال، تحقیقات نشان داده است که تاریخ این نقطه عطف می‌تواند به‌طور قابل توجهی متفاوت باشد. در یک مطالعه، تعداد قابل‌توجهی از نوزادان ۶ و ۱۲ ماهه ۶ یا ۸ ساعت متوالی نخوابیدند.
در حالی که والدین اغلب نگران میزان خواب کودک خود هستند، اما همین مطالعه نشان داد که اگر کودک قادر به خوابیدن در این دوره‌های متوالی طولانی‌تری به عنوان یک نوزاد نباشد، هیچ تاثیر قابل‌تشخیصی بر رشد جسمی یا ذهنی کودک وجود ندارد.
با گذشت زمان، می‌توان انتظار داشت که نوزاد برای مدت طولانی‌تری در شب بخوابد، اما تا به امروز، اهمیت خواب در طول شب برای نوزادان از کل زمان خواب روزانه مهم‌تر نشان داده نشده است.
نوزادان نارس چقدر به خواب نیاز دارند؟
نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا می‌آیند، اغلب به خواب بیشتری نسبت به نوزادان دیگر نیاز دارند. عحیب نیست اگر نوزادان نارس حدود ۹۰ درصد از زمان خود را در خواب بگذرانند.
میزان خواب یک نوزاد نارس به زمان به دنیا آمدن آنها و سلامت کلی آنها بستگی دارد. در طول ۱۲ ماه اول، الگوهای خواب نوزاد نارس شبیه به نوزادان دیگر می‌شود، اما در دوره اولیه، اغلب خواب کلی بیشتر و سبک‌تر است.
چگونه تغذیه بر خواب نوزادان تأثیر می‌گذارد؟
بحث‌هایی در مورد چگونگی و اینکه آیا روش تغذیه بر میزان خواب نوزاد تأثیر می‌گذارد وجود دارد. اگرچه این قضیه به‌طور قطعی ثابت نشده است، اما شواهدی برای اثبات این قضیه وجود دارد. به هرحال تحقیقات بیشتری برای درک رابطه بین تغذیه و خواب در نوزادان مورد نیاز است.
نوزادانی که از شیرمادر تغذیه می‌کنند ممکن است در دوران پیش‌دبستانی خواب بهتری داشته باشند.
اگر میزان خواب کودک کافی نباشد چه کاری باید انجام دهید؟
والدینی که نگران میزان خواب کودک خود هستند باید با یک متخصص اطفال صحبت کنند. نگه داشتن یک دفترچه خواب برای ردیابی الگوهای خواب فرزندتان به پزشک کمک میکند تا تشخیص دهد که آیا خواب کودک شما الگوی طبیعی دارد یا ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل خواب بالقوه باشد.
ممکن است چند هفته طول بکشد تا مغز کودک شما تفاوت شب و روز را بداند و متأسفانه، هیچ ترفندی برای سرعت بخشیدن به این کار وجود ندارد.
اما ساکت و آرام نگه‌داشتن محیط و تعویض پوشک به بهبود میزان خواب کودک کمک میکند.
سعی کنید روشنایی چراغ‌ها را کم نگه دارید و در مقابل تمایل به بازی یا صحبت با کودک خود مقاومت کنید. این واکنش شما، این پیام را ارسال میکند که شب زمان خوابیدن است. در صورت امکان، اجازه دهید کودک شما شب‌ها در گهواره بخوابد تا کودک شما یاد بگیرد که اینجا جای خواب است.
بچه‌ها دوست دارند وقتی به خواب می‌روند، اسباب‌بازی یا پتوی موردعلاقه خود را کنار خود داشته باشند. اطمینان حاصل کنید که وسایل موردعلاقه در هنگام خواب برای آنها خطری ندارد، بنابراین از اسباب‌بازی‌های دارای موسیقی یا چراغ خودداری کنید.
سعی نکنید کودک خود را در طول روز بیدار نگه دارید به این امید که کودک شما شب‌ها بهتر بخوابد.
نوزادان بیش از حد خسته، معمولا در مقایسه با نوزادانی که در طول روز به اندازه کافی خوابیده‌اند، در خواب شبانه مشکل بیشتری دارند.
میزان خواب در کودک
نیازهای خواب کودکان با افزایش سن به میزان قابل‌توجهی تغییر میکند. همان‌طور که آنها از سنین کودکی به مدرسه می‌روند، خواب آنها تقریباً شبیه خواب بزرگسالان می‌شود.
در این فرآیند، نیازهای خواب برای کودکان کم سن و سال کاهش می‌یابد و علامت آن کم شدن میزان خواب کودک در روز است.
اگرچه بچه‌ها، ساعت‌های کمتری نسبت به نوزادان دارند، اما همچنان، خواب برای سلامت و رشد کلی آنها حیاتی است. کمبود خواب کافی در سنین پایین با مشکلات مربوط به وزن، سلامت روان، رفتار و عملکرد شناختی مرتبط است. در ادامه با میزان خواب کودک در دوره‌های مختلف سنی آشنا خواهید شد:
- ۱-۴ هفتگی: ۱۵ تا ۱۶ ساعت در روز؛
نوزادان به‌طور معمول حدود ۱۵ تا ۱۸ ساعت در روز می‌خوابند، اما این خواب در دوره‌های کوتاه دو تا چهار ساعته است. نوزادان نارس ممکن است بیشتر بخوابند، در حالی که نوزادان کولیکی ممکن است کمتر بخوابند.
- ۱-۴ ماهگی: ۱۴ تا ۱۵ ساعت در روز؛
در ۶ هفتگی، کودک شما شروع به آرام شدن میکند و ممکن است متوجه شوید که الگوهای خواب منظم‌تر می‌شوند. طولانی‌ترین دوره‌های خواب ۴ تا ۶ ساعت طول می‌کشد و در این دوره بیشتر در عصر اتفاق می‌افتد.
- ۴ تا ۱۲ ماهگی: ۱۴ تا ۱۵ ساعت در روز؛
در‌حالی که میزان خواب کودک تا ۱۵ ساعت ایده‌آل است، اکثر نوزادان تا ۱۱ ماهگی تنها حدود ۱۲ ساعت می‌خوابند. ایجاد عادات خواب سالم هدف اصلی در این دوره است، زیرا کودک شما در حال حاضر بسیار اجتماعی است و الگوهای خواب او بیشتر شبیه بزرگسالان است.
- ۱ تا ۳ سالگی: ۱۲ تا ۱۴ ساعت در روز؛
همان‌طور که کودک شما از سال اول به سن ۱۸ تا ۲۱ ماهگی می‌رسد، احتمالا چرت صبح و اوایل عصر خود را از دست می‌دهد و فقط یک بار در روز چرت می‌زند. در حالی که کودکان نوپا به ۱۴ ساعت در روز نیاز دارند، اما معمولا فقط ۱۰ ساعت خواب دارند.
بیشتر کودکان بین ۲۱ تا ۳۶ ماهگی هنوز به یک چرت در روز نیاز دارند که ممکن است بین یک تا سه ساعت و نیم باشد. آنها معمولا بین ۷ بعد از ظهر تا ۹ شب به رختخواب می‌روند و بین ۶ صبح تا ۸ صبح بیدار می‌شوند.
- ۳ تا ۶ سال: ۱۰ تا ۱۲ ساعت در روز؛
کودکان در این سن معمولا بین ساعت ۷ بعد از ظهر تا ۹ شب به رختخواب می‌روند و حدود ساعت ۶ صبح تا ۸ صبح بیدار می‌شوند، درست مانند زمانی که سن کمتری داشتند. در سن ۳ سالگی، اکثر کودکان هنوز چرت می‌زنند، در حالی که در ۵ سالگی، اکثر کودکان اینطور نیستند. چرت زدن نیز به تدریج کوتاه تر می‌شود.
- ۷ تا ۱۲ سال: ۱۰ تا ۱۱ ساعت در روز؛
در این سنین، با شروع فعالیت‌های اجتماعی، مدرسه‌ای و خانوادگی، زمان خواب به‌تدریج می‌شود، به‌طوری که اکثر نوجوانان ۱۲ ساله در حدود ساعت ۹ شب به رختخواب می‌روند. همچنین کل میزان زمان خواب کودک از ۹ تا ۱۲ ساعت است.
- 12 تا ۱۸سال: ۸ تا ۹ ساعت در روز؛
نیازهای خواب برای نوجوانان به اندازه دوران جوانی برای سلامتی و تندرستی حیاتی است. به نظر می‌رسد که بسیاری از نوجوانان، نسبت به سال‌های گذشته به خواب بیشتری نیاز داشته باشند.
آیا چرت زدن برای کودکان طبیعی است؟
برای بسیاری از کودکان، چرت زدن طبیعی است، به‌خصوص زمانی که آنها نوپا و در سنین پیش‌دبستانی هستند. در طول این سال‌ها، خوابیدن کودک به داشتن حافظه بهتر کمک میکند.
طبیعی است که چرت زدن در اوایل دوران کودکی به‌تدریج کم شده و چرت زدن کوتاه‌تر و کمتر می‌شود. علت این امر ممکن است به‌طور طبیعی یا در نتیجه برنامه‌ریزی برای دوره مدرسه رخ دهد.
البته برخی از کودکان بزرگتر ممکن است هنوز هم تمایل به میزان خواب زیاد داشته باشند و از این کار سود ببرند. در مطالعات ثابت شده که کودکان کلاس‌های ۴ تا ۶ که بعد از ناهار می‌خوابند، رفتار بهتری نشان دادند.
چه زمانی کودک را در رختخواب قرار دهیم؟
فرزندتان را بلافاصله بعد از خوابیدن در رختخواب نگذارید. کودک باید ۳۰ دقیقه پس از رفتن به رختخواب بخوابد. ممکن است لازم باشد برای مدتی وقت خواب را تعیین کنید تا بتوانند این کار را انجام دهند.
علت خواب ناکافی چیست؟
بسیاری از چیزها می‌توانند در میزان خواب کودک تاثیر بگذارند و باعث خواب ناکافی یا محرومیت از خواب شوند، از جمله مشکلات پزشکی، مشکلات سلامت و بهداشت نامناسب خواب (عادات خواب) است. برخی از شرایط پزشکی که به اختلال خواب کمک می‌کنند عبارتند از آپنه انسدادی خواب، حرکت بیش از حد هنگام خواب و ریفلاکس است.
نوزادان و کودکان کوچکتر ممکن است به‌طور مکرر از بیدار شوند. این دوره‌های طولانی بیداری و اختلاف در خواب، میزان خواب کودک و سایر اعضای خانواده را در طول شب کاهش می‌دهد. علائم و نشانه‌های خواب ناکافی شامل موارد زیر است:
- بیش‌فعالی (به ویژه در کودکان کوچکتر)
- انرژی کم
- بدخلقی
- کاهش مهارت‌های اجتماعی
- به خواب رفتن در مدرسه
- خوابیدن در هنگام سواری کوتاه با ماشین
- چرت زدن زمانی که دیگر در سن چرت زدن نیست، معمولاً بعد از حدود ۵ سالگی
- مشکل بلند شدن از رختخواب در صبح
- مشکل در خواب رفتن یا ناتوانی در خواب رفتن
برای تشخیص میزان خواب کودک از چه آزمایشی استفاده می‌شود؟
یکی از روش‌هایی تشخیص میزان خواب کودک یا کم‌خوابی، صحبت با خانواده کودک برای گرفتن سابقه خواب کامل است. این گفتگو با یک پزشک، پرستار یا روانشناس متخصص در ارزیابی و درمان مشکلات خواب انجام می‌شود.
پزشک کودک شما همچنین ممکن است برای بررسی کامل همه موارد احتمالی خواب را توصیه میکند.
- گزارش خواب:
برای تعیین الگوهای اولیه میزان خواب کودک، پزشکان از خانواده درخواست می‌کنند که گزارش خواب برای ثبت زمان خواب، زمان بیداری شبانه کودک خود داشته باشند.
- ساعت اکتی‌گرافی:
راه دیگری برای ارزیابی میزان خواب کودک این است که از ساعت اکتی‌گرافی استفاده کنید، معمولا باید به مدت یک‌هفته این ساعت را استفاده کنید.
این دستگاه، شبیه یک ساعت مچی به نظر می‌رسد، اما به جای اعلام زمان، حرکت کودک شما، میزان خواب کودک و مدت زمانی که طول می‌کشد تا به خواب برود را ثبت کند. همچنین مدت زمانی که کودک شما در طول شب بیدار می‌ماند و میزان نور موجود در اتاق را تخمین می‌زند.
- مطالعه خواب شبانه :
مشکل خواب زمانی است که کودک به‌طور جزئی یا کامل چند بار در طول شب شود. در برخی موارد، پزشکان ما ممکن است مطالعه خواب شبانه را توصیه کنند اگر مشکوک هستند که مانع خواب یا حرکت از بیش از حد ممکن است خواب کودک شما را مختل کند. پزشک کودک شما همچنین ممکن است آزمایش خون را در کودک تجویز کنند تا تشخیص دهد که آیا مشکل تیروئید یا رفلاکس اسید باعث خواب کم شده است.
سخن پایانی
خواب ناکافی به معنای نخوابیدن کافی در شب است که می تواند باعث بروز عوارضی از جمله کاهش رشد مغز، مشکلات و مکرر احساسات منفی شود. همچنین، کمبود میزان خواب کودک می‌تواند به مشکلات مدیریت وزن، مشکلات و افزایش بیماری‌های متعدد کمک کند. خواب ناکافی ممکن است به عنوان محرومیت از خواب نیز شناخته شود.
خواب کافی، یعنی خواب کافی برای بیدار شدن با احساس سرزندگی و شادابی است. برای تنظیم میزان خواب کودک در هر سنی، یک برنامه روتین قبل از خواب تنظیم کنید که عادات خواب خوب را در کودک تشویق کند.
به زمان خواب منظم پایبند باشید. شما می‌توانید ۳۰ دقیقه و سپس ۱۰ دقیقه قبل از آن به بچه‌های خود هشدار بدهید. بچه‌ها و نوجوانان بزرگتر را تشویق کنید تا ساعتی برای خواب تعیین کنند که ساعت‌های کامل خواب موردنیاز در سن آنها را فراهم کند. یک روال قبل از خواب می‌تواند شامل شستن و مسواک زدن دندان‌ها، خواندن کتاب یا گوش دادن به موسیقی آرام باشد.
حداقل ۱ ساعت قبل از خواب، تمام صفحه‌های نمایش (تلویزیون، رایانه، تلفن، تبلت و بازی‌های ویدیویی) را خاموش کنید. در نظر داشته باشید که همه وسایل را از اتاق خواب فرزندتان بردارید.