علت مکیدن شست نوزاد یک کار غیرطبیعی نیست و در بسیاری از کودکان دیده می‌شود و مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ ولی اگر بیش از حد و در سنین بالا این اتفاق بیفتد عوارضی به دنبال خواهد داشت. در این صورت عوارض مکیدن انگشت برای سلامتی کودک مضر خواهد بود و باید به دنبال روش‌های درمان این عادت بود. در این مقاله به بررسی این موضوع و راه حل‌های رفع آن می‌پردازیم.
علت مکیدن شست توسط نوزادان چیست؟
مکیدن شست نوزدان یک عادت طبیعی و معمول در بین کودکان است که نوزاد تمایل به گذاشتن انگشت در دهان و مکیدن آن دارد. در برخی مواقع حالت مکیدن انگشت در قبل از تولد نیز قابل مشاهده است و چون این کار یک حس آرامش بخشی را به نوزاد منتقل می‌کند می‌تواند با افزایش سن نیز ادامه داشته باشد. در صورتی که با بزرگتر شدن کودک همچنان این عادت در کودک ترک نشود می‌تواند در مواقع اضطراب و خستگی انگشت خود را بمکد.
به طور معمول در سنین بین دو تا چهار سالگی عادت مکیدن شست در کودکان متوقف می‌شود؛ ولی در زمان هایی که کودک اضطراب و استرس دارد ممکن است در حالی که این عادت را ترک کرده اند باز هم برای آرامش پیداکردن شروع به مکیدن انگشت کنند. می‌توان گفت در سنین بالا علت میکدن شست در کودکان استرس و اضطراب زیاد است که باید کنترل شوند تا کودک از روش‌های دیگر به آرامش برسد.
عوارض مکیدن انگشت در نوزادان
در صورتی که کودک در سن ۲ تا ۴ سالگی موفق به ترک این عادت نشود می‌تواند منجر به اختلال در رشد فک او شود؛ بنابراین یکی از عوارض مکیدن انگشت و اصلی ترین کج رشد کردن دندان‌های دائمی همین میکدن انگشت است. علت مکیدن شست هر چه که باشد می‌تواند عوارض متعدد و ناخوشایندی را به دنبال داشته باشد.
۱.جلو آمدن دندان‌های فک بالا: در صورتی که نوزاد به مدت طولانی شست خود را بمکد این کار باعث می‌شود دندان‌های پیشین فک بالای او به سمت جلو متمایل شوند. علت این امر این است که رشد فک بالا تحت تاثیر قرار گرفته و می‌تواند سبب جلو آمدن دندان ها نسبت به کل صورت گردد.
۲.عقب رفتن دندان‌های فک پایین: از دیگر عوارض مکیدن انگشت توسط نوزاد عقب رفتن دندان‌های فک پایین است. در این حالت با مکیدن شست فشاری ایجاد شده که باعث متمایل شدن دندان ها به سمت داخل دهان می‌شود. برای جلوگیری از چنین مشکلاتی باید در زمان مناسب علت میکدن شست در کودکان را شناسایی کرد و نسبت به درمان آن اقدامات لازم را انجام داد.
۳.چفت نشدن دندان ها: در صورتی که کودک به مدت طولانی عادت مکیدن انگشت را ترک نکند منجر به جفت نشدن دندان‌های فک بالا و پایین به یکدیگر می‌شود؛ در این حالت کودک قادر به گاز زدن غذاها نخواهد بود. چفت نشدن دندان ها باعث ایجاد فضای خالی بین دندان‌های فک بالا و پایین می‌شود که با انگشت شست انطباق دارد.
۴.قرار نگرفتن فک بالا اطراف فک پایین: در حالت طبیعی بزرگ تر بودن فک بالا از فک پایین باعث می‌شود وقتی دندان ها روی هم قرار می‌گیرند دندان‌های فک بالا اطراف دندان‌های فک پایین گذاشته شوند. زمانی که کودک عادت به مکیدن شست خود داشته باشد باعث رشد ناقص و ناکافی در فک بالا شده و در نتیجه فک بالا نمی تواند اطراف فک پایین را بگیرد. آموزش به کودک و پیدا کردن علت مکیدن شست در نوزدان می‌تواند تا حد زیادی از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کند.
روش‌های جلوگیری از مکیدن شست نوزاد
برخی والدین برای جلوگیری از عوارض مکیدن انگشت توسط نوزاد از لاک تلخ و یا پستانک استفاده می‌کنند که هر یک از این دو مورد می‌تواند مضراتی به همراه داشته باشد. البته استفاده از پستانک مخصوص یک راه حل عالی برای جلوگیری از عوارض مکیدن انگشت در کودکان است.
- شناسایی علت مکیدن شست و درک احساسات و احتیاجات کودک
- توجه و بررسی روش انگشت مکیدن در کودک
- در نظر گرفتن سن کودک یا نوزاد
- بی تفاوتی و عدم واکنش به مکیدن انگشت توسط کودک
- سرگرم کردن کودک با اسباب بازی‌های متنوع و بازی با او
- شناسایی احساس و نیاز کودک (گرسنگی یا تشنگی) و رفع آن
بهترین نوع پستانک برای جلوگیری از مکیدن شست نوزاد
یکی از وسایل کاربردی برای جلوگیری از عوارض مکیدن انگشت توسط نوزادان استفاده از پستانک‌های مناسب به نام پستانک ارتودنسی است. این پستانک به گونه ای طراحی شده که مانع از فشار آمدن به دندان ها و درهم ریختگی آن ها می‌شود. سر این نوع پستانک دارای بخش رویی گرد و بخش زیرین مسطح است؛ به همین دلیل از شکل فک و کام کودک که د رحال رشد است محافظت می‌کند و از اختلال در رشد آن ها جلوگیری می‌کند.
زمانی که کودک این پستانک را می‌مکد سر آن مثل نوک سینه مادر به صورت مسطح در دهان کودک قرار می‌گیرد تا عملکردی شبیه سینه داشته باشد؛ در نتیجه می‌تواند فشار ایجاد شده بر دندان‌های درحال رشد و لثه ها را کاهش دهد. در هنگام استفاده از پستانک ارتودنسی کمترین اوربایت یا اوپن بایت ایجاد شده و بهترین راهکار و ابزار برای جلوگیری از عوارض مکیدن انگشت یا پستانک عادی و آسیب به به دندان ها است. البته باید زمان مکیدن پستانک ارتودنسی نیز محدود شود و بعد از یک سالگی از پستانک استفاده نشود.
جمع بندی
کودکان ممکن است در سنین مختلف رشد کارهایی را انجام دهند که به یک عادت برای آن ها تبدیل شود. مکیدن انگشت از عادات رایج در بین نوزدان است گاهی علت مکیدن شست ناآرامی و استرس شناسایی می‌شود که باید به موقع درمان شده و راه‌های جایگزین امتحان شود. عوارض مکیدن انگشت نیز می‌تواند اثر بدی روی شکل فک و دندان ها بگذارد که با استفاده از پستانک مناسب می‌توان آن را عوارض را کم کرد.