یکی از مشکلات و دغدغه هر پدر و مادری که به تازگی نوزاد خود را به دنیا آورده‌اند، کمبود خواب است. بازگرداندن نوزاد به خواب در طول شب، یک چالش رایج در میان والدین است. نوزادان نیاز دارند هر چند ساعت یکبار در طول خواب بیدار شوند، زیرا شکم کوچک آن‌ها هنوز آنقدری بزرگ نشده است که بتواند آن‌ها را در طول خواب و مدت طولانی سیر نگه دارد.
والدین وقتی نوزادانشان یک چرت یا خواب طولانی مدت در چند ماه اولیه زندگی خود می‌کنند خوشحال می‌شوند، اما با این حال هنگامی که این مدت زمان افزایش می‌یابد آن‌ها را متعجب یا حتی نگران می‌کند که “آیا نوزاد من بیش از حد خوابیده است؟”
نوزادان به ویژه نوزادان تازه متولد شده نیاز به خواب زیاد دارند، اما الگو خواب آن‌ها معمولا کوتاه و نا منظم است و خواب طولانی مدت برای آن‌ها غیر معمول است.
در این مقاله ما قصد گفتن نکات مهم درباره خواب نوزاد را داریم اما فراموش نکنید که هر نوزاد با دیگری فرق دارد و الگو خواب همه آن‌ها مشابه همدیگر نیست.
نوزادان چقدر به خواب نیاز دارند؟
الگو خواب در سال اول زندگی خوزاد تغییر می‌کند؛ از جمله این تغییرات می‌توان به میزان ساعات خواب مورد نیاز و مدت زمان خواب در طول شب و روز اشاره کرد.
نوزاد تازه متولد شده تا ۳ ماهگی
طبیعی است که نوزادان تازه متولد شده تا ۳ ماهگی خود بین ۱۴ تا ۱۸ ساعت در طول شبانه روز بخوابند. روند خواب آن‌ها در این مدت کوتاه و نامنظم است، زیرا آن‌ها برای تغذیه، تعویض پوشک و تعامل با خوانواده‌شان در طول روز و شب بیدار می‌شوند. شیرخوارانی که دارای جهش رشد هستند یا شیر به اندازه کافی دریافت نمی‌کنند و افزایش وزن مطلوبی نداشته‌اند در بازه‌های زمانی کوتاه‌تری از خواب بیدار می‌شوند. به طور میانگین معمولا نوزادان هر ۲ الی ۴ ساعت یکبار از خواب بیدار می‌شوند. اجازه ندهید که نوزاد شما تا ۶ هفتگی خود بیشتر از ۵ ساعت به صورت مداوم بخوابد.
۳ تا ۶ ماهگی
از حدود ۳ ماهگی، الگو خواب نوزاد منظم‌تر می‌شود و خواب او به دوره‌های طولانی‌تری تغییر می‌کند. در ۳ الی ۶ ماهگی، نیاز نوزاد به خواب در روز به ۱۲ الی ۱۵ ساعت کاهش می‌یابد. اکثر نوزادان در این سن شروع به خوابیدن در طول شب می‌کنند و میتوانند ۵ الی ۶ ساعت یا بیشتر بدون نیاز به شیر خوردن به خواب بروند؛ اگرچه استثناهایی از این قاعده وجود دارد.
۶ تا ۱۲ ماهگی
از ۶ ماهگی به بعد، بیشترین زمان خواب نوزادان در هنگام شب می‌باشد. آن‌هامی‌توانند حدود ۱۰ الی ۱۲ ساعت بخوابند؛ همچنین تعداد چرت‌های آن‌ها در طول روز کمتر می‌شود. با این حال عوامل مختلفی همچون دندان درآوردن، جهش رشد یا بیماری ممکن است باعث بیداری شبانه در آن‌ها شود.
انواع خواب نوزاد
نوزادان همانند بزرگسالان دارای مراحل مختلف خواب هستند. انواع خواب نوزاد به دو دسته خواب REM و غیر REM تقسیم می‌شود.
خواب REM یا حرکت سریع چشم‌ها
همانطور که از اسمش پیدا است، خوابی است که در آن چشم‌ها به سرعت حرکت می‌کنند. این مرحله از خواب زمانی است که خواب سبک می‌باشد. نوزادان تازه متولد شده که به طور میانگین روزانه ۱۶ ساعت می‌خوابند، تقریبا نیمی از این مقدار را خواب REM تشکیل می‌دهد. نوزادان در هنگام خواب REM میتوانند رویای بیشتری ببینند؛ مثلا زمانی که نوزادتان شروع به خندیدند می‌کنند، گویی در حال دیدن یک خواب شیرین و جذاب هستند در واقع در خواب REM می‌گذرانند.
خواب غیر REM
این نوع خوب دارای چهار فاز یا مرحله می‌باشند:
مرحله ۱) نوزاد شما در حالت خواب آلودگی قرار دارد. چشم‌هایش بر روی هم می‌افتد و حتی در مواردی شروع به باز و بسته کردن آن می‌کنند.
مرحله ۲) فاز دوم این نوع خواب، خوابی سبک است. نوزاد در این فاز با هر صدایی از خواب می‌پرد و بیدار می‌شود.
مرحله ۳) مرحله بعد خواب عمیق است، در این حالت نوزاد به خواب عمیق فرو می‌رود و بدن شروع به ترمیم و بازسازی سیستم ایمنی، بافت‌های عضلانی، ذخیره انرژی، رشد و توسعه می‌کند.
مرحله ۴) این مرحله عمیق‌ترین حالت خواب نوزاد می‌باشد که او حتی با سر و صدا هم از خواب نمی‌پرد.
چند روش برای کمک به خواب نوزاد
چندین روش برای بهبود خواب نوزاد وجود دارد، از جمله:
- تغییر چرخه خواب نوزاد، هنگامی که در ۲ تا ۳ ماهگی خود قرار دارد، می‌تواند او را به خوابیدن طولانی‌تر در شب تشویق کند. نوزادان تازه متولد شده اغلب روز و شب خود را تشخیص نداده و برعکس عمل می‌کنند. والدین میتوانند چرخه خواب را به کمک تغذیه هدایت کنند. هنگامی که کودک شما در طول شب برای تغذیه از خواب بیدار می‌شود به او در محیط آرام و کم نور شیر دهید و تعاملات پر تحرک را برای طول روز نگه دارید. زمان چرت نوزاد را کاهش ندهید زیرا باعث خستگی بیش از حد و عدم خواب کافی نوزاد می‌شود.
- خواباندن نوزاد زمانی که علائم خواب آلودگی را در او مشاهده می‌کنید معمولا باعث سریع‌تر خوابیدن نوزاد می‌شود. این روند می‌تواند به یک روال قبل خواب تبدیل شود. اکثر متخصصین این روش را توصیه می‌کنند زیرا به یادگیری نوزاد در تنها خوابیدن کمک می‌کند.
علائم خواب آلودگی عبارتند از:
- مالش چشم
- خمیازه
- نگاه کردن به دور
- سر و صدا
- کشیدن اعضا بدن
- بی قراری
- گریه
- ایجاد روتین قبل خواب می‌تواند به خواب نوزاد کمک کند. روتین قبل خواب می‌تواند شامل حمام کردن، لالایی خواندن، تکان دادم، در آغوش گرفتن، موسیقی و… باشد. اگر نوزاد شما قادر به درک آن در حال حاضر نباشد می‌تواند به ایجاد یک روال منظم قبل از خواب در آینده کمک کند.
- از تماس‌های محکم و تحریک‌کننده که باعث بیداری نوزادتان می‌شود بپرهیزید. تماس کوتاه و ملایم با نوزاد مانند نوازش ملایم شکم مشکلی ایجاد نمی‌کند.
- صبور باشید! اگر کودک شما در طول شب به تنهایی می‌خوابید و ناگهان چرخه خواب او تغییر کرد نگران نباشید. به دلیل جهش رشدی و عوامل دیگر ممکن است چرخه خواب نوزاد به مدت ۱ الی ۴ هفته تغییر کند، پس صبور باشید.
- به کودک خود وسیله‌ای بدهید تا در هنگام خواب به رختخواب خود ببرند. این وسیله می‌تواند یک پتو کوچک یا عروسک نرم باشد.